Πόλεμος στην Ουκρανία: Οι 12 Γερμανοί που έκαναν δουλειά υπέρ τον Πούτιν

Πυρά από το Politico σε εμβληματικές προσωπικότητες της γερμανικής πολιτικής και επιχειρηματικής σκηνής για συνδιαλλαγές με τον Βλαντιμίρ Πούτιν.

Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει ωθήσει το κατεστημένο της Γερμανίας στη δίνη μιας βασανιστικής διαδικασίας ενδοσκόπησης γράφει το Politicο θέτοντας εντός του Βερολίνου το αμείλικτο ερώτημα: Πώς ήταν δυνατόν να έχουμε κάνει τόσο μεγάλο λάθος;

Σε εκτενές άρθρο του το περιοδικό παρουσιάζει τον κατάλογο εκείνων που όπως υποστηρίζει,  ευθύνονται περισσότερο για την άστοχη προσέγγιση της Γερμανίας προς τη Ρωσία και τον ηγέτη της. 

Η στροφή του Σολτς

Ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς, ένας σοσιαλδημοκράτης που ανέλαβε τη θέση του από την Άνγκελα Μέρκελ τον Δεκέμβριο, απάντησε στην απόρριψη δεκαετιών γερμανικής εξωτερικής πολιτικής παίρνοντας μια σελίδα από το βιβλίο του προκατόχου του και ανακοινώνοντας μια δραματική στροφή 180 μοιρών. Το σχέδιο ονομάστηκε Zeitenwende (ιστορική στροφή) και περιλάμβανε την υπόσχεση να δαπανηθούν βραχυπρόθεσμα 100 δισεκατομμύρια ευρώ για την άμυνα.

Εβδομάδες αργότερα, ωστόσο, ο πανικός στο γερμανικό κατεστημένο για τη λανθασμένη εκτίμηση του Βλαντιμίρ Πούτιν έδωσε τη θέση του σε μια πιο προκλητική στάση απέναντι στους συμμάχους που απαιτούν από το Βερολίνο να αναλάβει δράση και να παράσχει στην Ουκρανία κάτι περισσότερο από ενθάρρυνση και μερικούς πυραύλους σοβιετικής εποχής.

Μια τέτοια αδιαλλαξία χρησιμεύει ως υπενθύμιση ότι η Γερμανία δεν πούλησε την ψυχή της στη Ρωσία εν μία νυκτί- ήταν μια διαδικασία που διήρκεσε χρόνια, στο τέλος της οποίας ολόκληρη η χώρα ήταν συνένοχη.

Σύμφωνα με το Politico, ακολουθεί είναι ένας μερικός κατάλογος εκείνων που ευθύνονται περισσότερο για την άστοχη προσέγγιση της Γερμανίας προς τη Ρωσία και τον ηγέτη της.

Άνγκελα Μέρκελ

Κανένας Γερμανός δεν είναι περισσότερο υπεύθυνος για την κρίση στην Ουκρανία από τη Μέρκελ. Τα καμώματα του προκατόχου της μπορεί να επισκίασαν αυτή την πραγματικότητα στην αντίληψη του κοινού, αλλά τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους. Ως καγκελάριος από το 2005 έως το 2021, η Μέρκελ ήταν η κινητήρια δύναμη πίσω από την άρνηση του ΝΑΤΟ να χορηγήσει στην Ουκρανία την ιδιότητα του μέλους. Ακόμα και μετά την εισβολή της Μόσχας στη Γεωργία, τον βάναυσο βομβαρδισμό της Συρίας, την προσάρτηση της Κριμαίας, τον πόλεμο στο Ντονμπάς, την κατάρριψη του MH-17, τη δολοφονία ενός Τσετσένου αντάρτη στο κέντρο του Βερολίνου και τη δηλητηρίαση του Αλεξέι Ναβάλνι, η Μέρκελ επέμενε ότι ο Πούτιν μπορούσε να λογικευτεί.

Ήταν τόσο σίγουρη ότι η διαπραγμάτευση με τη Ρωσία ήταν ο δρόμος προς την ειρήνη που έδωσε το πράσινο φως για το αμφιλεγόμενο έργο Nord Stream 2 το 2015, παρά την κατοχή της Κριμαίας από τον Πούτιν και τον πόλεμο στην ανατολική Ουκρανία. Από τότε που ξεκίνησε ο τελευταίος πόλεμος, η Μέρκελ έχει ουσιαστικά εξαφανιστεί. Τον περασμένο μήνα, δήλωσε μέσω εκπροσώπου της ότι εμμένει στην απόφασή της του 2008 να εμποδίσει την είσοδο της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Τελευταία εθεάθη να κάνει διακοπές στην Τοσκάνη.

Φρανκ-Βάλτερ Στάινμαϊερ

Έμπιστος του  πρώην καγκελάριου Γκέρχαρντ Σρέντερ  ο Σταϊνμάγερ ήταν από την αρχή υπέρμαχος της ενεργειακής συμμαχίας της Γερμανίας με τη Ρωσία μέσω των αγωγών Nord Stream. Όπως πολλοί Σοσιαλδημοκράτες, οΣταϊνμάγερ υποστήριξε ότι το σχέδιο θα εγγυηθεί την ειρήνη με τη δημιουργία αμοιβαίας εξάρτησης μεταξύ της Ρωσίας και της Γερμανίας. Ως υπουργός Εξωτερικών υπό τη Μέρκελ, συνέχισε να προωθεί αυτή τη γραμμή απέναντι στις ολοένα και πιο επιθετικές ενέργειες της Μόσχας.

Έπαιξε επίσης βασικό ρόλο στην προσπάθεια να επιβάλει διπλωματικές λύσεις στην Ουκρανία, κυρίως τη λεγόμενη φόρμουλα Σταϊνμάγερ, η οποία θα εδραίωνε την επιρροή της Ρωσίας στη χώρα. Ως πρόεδρος της Γερμανίας, ο Σταϊνμάγερ αναγνώρισε πρόσφατα ότι έκανε λάθος που υποστήριξε τον Nord Stream και ότι είχε εκτιμήσει λάθος τον Πούτιν. Ακόμα κι έτσι, ο Ουκρανός πρόεδρος Ζελένσκι αρνήθηκε να τον υποδεχτεί στο Κίεβο, αναγκάζοντας τον Γερμανό να ακυρώσει μια προγραμματισμένη επίσκεψη.

Γκέρχαρντ Σρέντερ

Αφού έχασε την καγκελαρία από τη Μέρκελ το 2005, ο Σρέντερ θα μπορούσε να είχε αποσυρθεί στο Ανόβερο για μια ήσυχη ζωή με την οικογένειά του. Όσον αφορά στην πολιτική, η θητεία του ήταν αναμφισβήτητα η πιο επιτυχημένη της τελευταίας γενιάς και πιθανότατα θα τον σέβονταν ως σοφό γέροντα του κράτους. Δυστυχώς, όπως τόσοι πολλοί πρώην πολιτικοί, ακολούθησε το χρήμα. Η απόφαση του Σρέντερ, μόλις λίγες εβδομάδες μετά την αποχώρησή του από την καγκελαρία, να αναλάβει πρόεδρος του έργου του αγωγού Nord Stream, το οποίο είχε εγκρίνει τις τελευταίες ημέρες της καγκελαρίας του, τον κατατάσσει σε μια δική του κατηγορία.

Τζο Κάιζερ

Ως διευθύνων σύμβουλος του μηχανολογικού γίγαντα Siemens από το 2013 έως το 2021, ο Κάιζερ ήταν ακούραστος στο φλερτ των επιχειρήσεων στη Ρωσία. Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014, αρνήθηκε να ακυρώσει ταξίδι στη Μόσχα για συνάντηση με τον Πούτιν στην ιδιωτική του κατοικία. Αντίθετα νουθέτησε τους επικριτές του, λέγοντας ότι δε θα επέτρεπε «οι προσωρινές αναταράξεις να έχουν μεγάλη επιρροή στα μακροπρόθεσμα σχέδιά μας». Ο Κάιζερ ζήτησε πρόσφατα συγγνώμη για τις παρατηρήσεις του, λέγοντας ότι ο Πούτιν τον ξεγέλασε. 

Βόλφγκανγκ Ράιτζλε

Ως η ιθύνων νους του γίγαντα βιομηχανικού αερίου Linde τις τελευταίες δύο δεκαετίες, έσπρωξε την εταιρεία όλο και πιο βαθιά στη Ρωσία καθώς ελάχιστα γερμανικά στελέχη ήταν τόσο κοντά στην κυβέρνηση Πούτιν όλα αυτά τα χρόνια όσο ο Ράιτζλε, πρώην στέλεχος της BMW, ο οποίος διετέλεσε πρώτα διευθύνων σύμβουλος της Linde και στη συνέχεια πρόεδρός της, θέση από την οποία παραιτήθηκε τον Μάρτιο. Πέρυσι, επέβλεψε αυτό που φάνηκε να είναι το μεγαλύτερο πραξικόπημα της Linde, μια συμφωνία ύψους 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων με τον ρωσικό ενεργειακό γίγαντα Gazprom για την κατασκευή ενός τεράστιου κόμβου επεξεργασίας φυσικού αερίου κοντά στα σύνορα της Ρωσίας με την Εσθονία. Μέχρι στιγμής, η εταιρεία εμμένει στο έργο. Ενώ ο Ράιτζλε, έχει παραμείνει σιωπηλός σχετικά με την κατάσταση στην Ουκρανία, η Linde δήλωσε πρόσφατα σε ανακοίνωσή της ότι "ανησυχεί βαθύτατα για την ανθρωπιστική κρίση που προκύπτει".

Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια

Ο Χόρστ Τέλστσικ, ο οποίος υπηρέτησε ως βασικός σύμβουλος του Helmut Kohl πριν αναλάβει το συνέδριο το 1999, όσο και ο Βόλφγκανγκ Ίσινγκερ, πρώην γερμανός διπλωμάτης που έγινε σύμβουλος και ανέλαβε τα ηνία το 2008, φρόντισαν να προσελκύσουν Ρώσους αξιωματούχους και επιχειρηματίες. Το αποτέλεσμα της προσέγγισης ήταν να νομιμοποιηθεί η Ρωσία ως εταίρος για τις γερμανικές επιχειρήσεις, παρά τις κυρώσεις που είχε επιβάλει η Δύση στη χώρα.

Υπό τον Ίσινγκερ, ο Herman Gref, διευθύνων σύμβουλος της Sberbank, της μεγαλύτερης τράπεζας της Ρωσίας, εντάχθηκε στο διοικητικό συμβούλιο. Αυτή την εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε μέτρα για την περαιτέρω απομόνωση της τράπεζας από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ένας άλλος τακτικός συμμετέχων στο συνέδριο είναι ο Σεργκέι Λαβρόφ, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών που πολλοί θεωρούν εγκληματία πολέμου. Ο Ίσινγκερ χαιρέτησε τον Λαβρόφ στη σκηνή το 2018 ως "αγαπητέ Σεργκέι". 

Ost-Ausschuss ή Ανατολική Επιτροπή

Η κύρια πλατφόρμα της Germany Inc για την αξιοποίηση της ρωσικής αγοράς είναι ένας οργανισμός γνωστός ως Ost-Ausschuss ή Ανατολική Επιτροπή. Ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1950, και στα μέλη της ομάδας πίεσης περιλαμβάνονται οι περισσότερες από τις πιο γνωστές εταιρίες της Γερμανίας, από την BMW και τη VW μέχρι τον χημικό γίγαντα BASF. Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, η ομάδα υπήρξε επίσης ο καλύτερος φίλος της Μόσχας στο Βερολίνο, καθώς αγωνίστηκε ενάντια στην αυστηροποίηση των κυρώσεων. Ήταν σε μεγάλο βαθμό επιτυχής σε αυτό το μέτωπο, καθώς και με την προσπάθειά του να εγκριθεί ο Nord Stream 2 το 2015. Το Κρεμλίνο αντάμειψε τον όμιλο με πρωτοφανή πρόσβαση. Το αποκορύφωμα του ετήσιου ημερολογίου της Ανατολικής Επιτροπής ήταν μια συνάντηση με τον Πούτιν. Η φετινή διοργάνωση ακυρώθηκε.

Ματίας Πλάτσεκ 

Πρώην πρωθυπουργός του κρατιδίου του Βρανδεμβούργου της Γερμανίας και ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών, ο Πλάτσεκ  υπήρξε το πιο ευγενικό και ήπιο πρόσωπο της ρωσικής επιθετικότητας στο Βερολίνο. Γεννημένος και μεγαλωμένος στην κομμουνιστική Ανατολική Γερμανία, προσπάθησε να πείσει τους Γερμανούς ότι δεν είχαν τίποτα να φοβηθούν από τη Ρωσία. Συχνός καλεσμένος σε γερμανικές εκπομπές, ο Πλάτσεκ υποστήριζε συχνά ότι η Ρωσία ήταν απλώς παρεξηγημένη και ότι η Δύση θα έπρεπε να κάνει ανοίγματα προς τη Μόσχα για να οικοδομήσει εμπιστοσύνη. Στο βιβλίο του του 2020, "Χρειαζόμαστε μια νέα Ostpolitik", ο Πλάτσεκ δήλωσε ότι η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να αναγνωρίσει την Κριμαία ως μέρος του ρωσικού εδάφους, ένα αίτημα που διατύπωσε για πρώτη φορά λίγο μετά τη ρωσική εισβολή το 2014. Έκτοτε έχει αναθεωρήσει αυτή τη θέση.

Μία ημέρα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ο Πλάτσεκ παραδέχθηκε ότι έκανε λάθος για τη Ρωσία.

* Oστπολιτίκ ή Νέα Ανατολική Πολιτική είναι η πολιτική που ακολουθήθηκε για την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ της Δυτικής Γερμανίας και της Ανατολικής Ευρώπης,

Τζορτζ Ρέστλε

Γνωστός ρεπόρτερ της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης και παρουσιαστής ενός ειδησεογραφικού μαγκαζίνο υψηλής τηλεθέασης που ονομάζεται "Monitor", ο Ρέστλε έχει προωθήσει την αφήγηση ότι η επέκταση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς ευθύνεται για τον ανταγωνισμό της Ρωσίας. Αν και επικρίνει τον Πούτιν και τον πόλεμο, τον οποίο άρχισε πρόσφατα να καλύπτει από το Κίεβο, ο Restle έχει προωθήσει την γραμμή στον κυρίαρχο δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα της Γερμανίας (την κύρια πηγή ειδήσεων για τους περισσότερους Γερμανούς) που παρουσιάζει τη Δύση ως εξίσου ένοχη για την αντιπαράθεσή της με τη Ρωσία με τον Πούτιν.

Φρίντριχ Μερτζ

Εκ πρώτης όψεως, ο Μερτς, ο νέος ηγέτης των συντηρητικών της Γερμανίας, δεν φαίνεται να έχει καμία σχέση με τη Ρωσία. Ωστόσο, σε καίριες στιγμές της συζήτησης για τη ρωσική πολιτική τα τελευταία χρόνια, ο Merz, ο οποίος κέρδισε την ηγεσία των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) στην τρίτη του προσπάθεια και μετά από μια αποτυχημένη γενική εκλογική αναμέτρηση, βρισκόταν σταθερά στη λάθος πλευρά της ιστορίας.

Χρειάστηκε η δηλητηρίαση του Ναβάλνι το 2020 για να πεισθεί ότι ο Nord Stream 2 μπορεί να μην είναι καλή ιδέα. Ακόμα και τότε, ο Merz, μακροχρόνιος υποστηρικτής του έργου, ζήτησε μόνο ένα μορατόριουμ για την κατασκευή του αγωγού. Πιο πρόσφατα, αντιτάχθηκε στον αποκλεισμό της Ρωσίας από το σύστημα πληρωμών SWIFT κατά την προετοιμασία της εισβολής της 24ης Φεβρουαρίου, προειδοποιώντας ότι η κίνηση αυτή θα μπορούσε να είναι ισοδύναμη με την ανάφλεξη μιας "ατομικής βόμβας", όσον αφορά τον πιθανό αντίκτυπο στις χρηματοπιστωτικές αγορές, ο Merz προειδοποίησε κατά του αποκλεισμού της Ρωσίας. Αργότερα άλλαξε πορεία και τώρα πιέζει για μια πιο σκληρή γραμμή.

Γιούργκεν Χάμπερμας

Πραγματιστής και κάποτε οπαδός της Σχολής της Φρανκφούρτης, ο 92χρονος Χάμπερμας έχει λειτουργήσει ως σύμβολο για τη Γερμανία εδώ και δεκαετίες. Τελευταία του δήλωση ήταν ότι,  η Γερμανία είχε δίκιο που δεν έστειλε όπλα στην Ουκρανία.

Μανουέλα Σβέσιγκ

Η πρώην υπουργός Οικογενειακών Υποθέσεων επί Μέρκελ, έγινε πρωθυπουργός του κρατιδίου του Μεκλεμβούργου-Πομερανίας το 2017. Από πολλούς στο SPD, θεωρούνταν ως το μέλλον του κόμματος - μέχρι που μπήκε στη μέση ο Nord Stream 2. Το γεγονός ότι το γερμανικό άκρο του αγωγού καταλήγει στο κρατίδιό της θα μπορούσε να θεωρηθεί κακή τύχη, αν δεν ήταν το γεγονός ότι η ίδια πίστευε πολύ σε αυτόν. 

Η Σβέσιγκ σπάνια έχανε ευκαιρία τα τελευταία χρόνια να υπερασπιστεί το έργο - και τη Ρωσία - φτάνοντας στο σημείο να ιδρύσει ένα μη κερδοσκοπικό ίδρυμα με χρήματα από την Gazprom για την ολοκλήρωση του έργου σε περίπτωση που αυτό παρακωλύονταν από τις κυρώσεις των ΗΠΑ. Πιο πρόσφατα, άλλαξε το ύφος της, λέγοντας ότι η ίδρυση ήταν λάθος και ότι ο Πούτιν πρέπει να λογοδοτήσει για την επίθεση στην Ουκρανία.