Τρεις μήνες από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία: Χιλιάδες νεκροί, εκατομμύρια «ξεριζωμένοι» και πόλεις ερείπια - Το «μαύρο» χρονοδιάγραμμα του πολέμου

Η Ουκρανία εισέρχεται στον τέταρτο μήνα πολέμου, με τη Ρωσία -που εισέβαλε στη χώρα πριν τρεις μήνες στις 24 Φεβρουάριο- να μην φαίνεται πως θέλει να δώσει τέλος στις μάχες. Το διάστημα αυτό, έχουν σκοτωθεί χιλιάδες άνθρωποι, έχουν ξεριζωθεί εκατομμύρια και οι ουκρανικές πόλεις έχουν μετατραπεί σε ερείπια.

Αφού εγκατέλειψε την επίθεσή της στο Κίεβο, η Ρωσία πιέζει στα ανατολικά και τα νότια μπροστά στις αυξανόμενες κυρώσεις και τη σφοδρή ουκρανική αντεπίθεση που ενισχύεται από τα δυτικά όπλα.

Μερικά βασικά γεγονότα της σύγκρουσης μέχρι στιγμής, όπως τα μεταδίδει το πρακτορείο Reuters:

* 24 Φεβρουαρίου: Η Ρωσία εισβάλλει στην Ουκρανία από τρία μέτωπα, στη μεγαλύτερη επίθεση σε ευρωπαϊκό κράτος από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεκάδες χιλιάδες φεύγουν.

* Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν λέει ότι ξεκινά μια «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» για την αποστρατιωτικοποίηση και την «αποναζιστικοποίηση» της Ουκρανίας. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι γράφει στα social media: «Η Ρωσία έχει πάρει ένα μονοπάτι του κακού, αλλά η Ουκρανία υπερασπίζεται τον εαυτό της».

* 25 Φεβρουαρίου: Οι ουκρανικές δυνάμεις πολεμούν τους Ρώσους εισβολείς στα βόρεια, ανατολικά και νότια. Το πυροβολικό πλήττει το Κίεβο, τα προάστιά του και τις Αρχές.

* 1η Μαρτίου: Ένας Αμερικανός αξιωματούχος λέει ότι μια ρωσική τεθωρακισμένη φάλαγγα μήκους χιλιομέτρων που κατευθύνεται προς το Κίεβο έχει «κολλήσει» από υλικοτεχνικά προβλήματα.

* Η Ρωσία χτυπά έναν τηλεοπτικό πύργο στο Κίεβο και εντείνει τον βομβαρδισμό του Χάρκοβο στα βορειοανατολικά και άλλων πόλεων, κάτι που θεωρήθηκε ως αλλαγή στην τακτική της Μόσχας, καθώς οι ελπίδες της για μια γρήγορη επίθεση στην πρωτεύουσα είχαν αρχίσει να «ξεθωριάζουν».

* 2 Μαρτίου: Οι ρωσικές δυνάμεις αρχίζουν την πολιορκία του νοτιοανατολικού λιμανιού της Μαριούπολης, που θεωρείται ζωτικής σημασίας για τις ρωσικές προσπάθειες να συνδέσουν την ανατολική περιοχή του Ντονμπάς με την Κριμαία, τη χερσόνησο της Μαύρης Θάλασσας που κατέλαβε η Μόσχα το 2014.

* Τα ρωσικά στρατεύματα φτάνουν στο κέντρο του λιμανιού της Χερσώνας στη Μαύρη Θάλασσα, το πρώτο μεγάλο αστικό κέντρο που καταλαμβάνεται.

* Ένα εκατομμύριο άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει την Ουκρανία, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR).

* 4 Μαρτίου: Οι ρωσικές δυνάμεις καταλαμβάνουν τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια, τον μεγαλύτερο της Ευρώπης. Το ΝΑΤΟ απορρίπτει την έκκληση της Ουκρανίας για ζώνες απαγόρευσης πτήσεων, λέγοντας ότι αυτές θα κλιμακώσουν τη σύγκρουση.

* 8 Μαρτίου: Άμαχοι εγκαταλείπουν τη βορειοανατολική πόλη Σούμι στο πλαίσιο του πρώτου επιτυχημένου ανθρωπιστικού διαδρόμου που συμφωνήθηκε. Δύο εκατομμύρια έχουν πλέον εγκαταλείψει την Ουκρανία, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.

* 9 Μαρτίου: Η Ουκρανία κατηγορεί τη Ρωσία ότι βομβάρδισε ένα μαιευτήριο στη Μαριούπολη, θάβοντας ανθρώπους στα συντρίμμια. Η Ρωσία λέει ότι Ουκρανοί μαχητές είχαν καταλάβει το κτίριο.

* 13 Μαρτίου: Η Ρωσία επεκτείνει τον πόλεμό της βαθιά στη δυτική Ουκρανία, εκτοξεύοντας πυραύλους σε μια βάση στο Γιαβόροβ κοντά στα σύνορα με την Πολωνία, μέλος του ΝΑΤΟ.

* 16 Μαρτίου: Η Ουκρανία κατηγορεί τη Ρωσία για βομβαρδισμό ενός θεάτρου της Μαριούπολης όπου έχουν καταφύγει εκατοντάδες άμαχοι. Η Μόσχα το αρνείται.

* 25 Μαρτίου: Η Μόσχα σηματοδοτεί ότι μειώνει τις φιλοδοξίες της και θα επικεντρωθεί στην επίτευξη κερδών στα ανατολικά και οι ουκρανικές δυνάμεις περνούν στην επίθεση για την ανακατάληψη πόλεων έξω από το Κίεβο.

* 30 Μαρτίου: Περισσότεροι από τέσσερα εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει την Ουκρανία, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.

* 3/4 Απριλίου: Η Ουκρανία κατηγορεί τη Ρωσία για εγκλήματα πολέμου μετά τον εντοπισμό μαζικού τάφου και πτωμάτων ανθρώπων που πυροβολήθηκαν από κοντινή απόσταση στην ανακαταληφθείσα πόλη Μπούχα. Το Κρεμλίνο αρνείται την ευθύνη και λέει ότι οι εικόνες των πτωμάτων ήταν σκηνοθετημένες.

* 8 Απριλίου: Η Ουκρανία κατηγορεί τη Ρωσία για πυραυλική επίθεση σε σιδηροδρομικό σταθμό στο Κραματόρσκ, στην οποία σκοτώθηκαν τουλάχιστον 52 άνθρωποι που προσπαθούσαν να διαφύγουν από τη διαφαινόμενη ανατολική επίθεση. Η Ρωσία αρνείται την ευθύνη.

* 14 Απριλίου: Το κύριο πολεμικό πλοίο της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα, το Moskva, βυθίζεται μετά από πυραυλική επίθεση, όπως λέει η Ουκρανία. Η Ρωσία κάνει λόγο για έκρηξη πυρομαχικών.

* 18 Απριλίου: Η Ρωσία ξεκινά την ανατολική της επίθεση, εξαπολύοντας χιλιάδες στρατεύματα σε αυτό που η Ουκρανία περιγράφει ως Μάχη του Ντονμπάς, μια εκστρατεία για την κατάληψη δύο επαρχιών και να καταφέρει μια νίκη στο πεδίο της μάχης.

* 21 Απριλίου: Ο Πούτιν κηρύσσει την «απελευθέρωση» της Μαριούπολης μετά από σχεδόν δύο μήνες πολιορκίας. Αλλά εκατοντάδες υπερασπιστές κρατούν αντίσταση μέσα στην τεράστια χαλυβουργία Αζοφστάλ.

* 25/26 Απριλίου: Η φιλορωσική αποσχισθείσα περιοχή Υπερδνειστερία της Μολδαβίας αναφέρει ότι εκρήξεις έπληξαν ένα υπουργείο και δύο ραδιοφωνικούς ιστούς. Κατηγορεί τη γειτονική Ουκρανία. Το Κίεβο κατηγορεί τη Μόσχα ότι σκηνοθέτησε τις επιθέσεις για να προσπαθήσει να διευρύνει τη σύγκρουση.

* 28 Απριλίου: Η Ρωσία εκτοξεύει δύο πυραύλους στο Κίεβο κατά τη διάρκεια επίσκεψης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, λέει η Ουκρανία. Το Κρεμλίνο κατηγορεί την Ουκρανία ότι επιτίθεται σε ρωσικές περιοχές κοντά στα σύνορα. Δύο εκρήξεις ακούγονται στη ρωσική πόλη Μπέλγκοροντ.

* 1η Μαΐου: Περίπου 100 Ουκρανοί πολίτες απομακρύνονται από την κατεστραμμένη χαλυβουργία Αζοφστάλ της Μαριούπολης, σε μια επιχείρηση «ασφαλούς διέλευσης», όπως λένε τα Ηνωμένα Έθνη.

* 7 Μαΐου: Μέχρι και 60 άνθρωποι φοβούνται ότι θα χάσουν τη ζωή τους μετά από βομβιστική επίθεση σε σχολείο του χωριού Μπιλοχορίβκα, στην ανατολική Ουκρανία, λέει ο κυβερνήτης της περιοχής.

* 9 Μαΐου: Ο Πούτιν προτρέπει τους Ρώσους να πολεμήσουν σε μια προκλητική ομιλία για την Ημέρα της Νίκης, αλλά σιωπά για τα σχέδια οποιασδήποτε κλιμάκωσης στην Ουκρανία.

* 10 Μαΐου: Η Ουκρανία λέει ότι οι δυνάμεις της έχουν ανακαταλάβει χωριά βόρεια και βορειοανατολικά του Χάρκοβο, δείχνοντας μία αντεπίθεση που θα μπορούσε να σηματοδοτήσει μια αλλαγή στη δυναμική του πολέμου και να θέσει σε κίνδυνο την κύρια προέλαση της Ρωσίας.

* 13 Μαΐου: Βίντεο από τον ουκρανικό στρατό φαίνεται να δείχνει τις ουκρανικές δυνάμεις να καταστρέφουν τμήματα μιας ρωσικής τεθωρακισμένης φάλαγγας καθώς προσπαθεί να διασχίσει τον ποταμό Siverskyi Donets στην ανατολική περιοχή Ντονμπάς. Το Reuters δεν μπορεί να επαληθεύσει τα πλάνα.

* 14 Μαΐου: Οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν εξαπολύσει αντεπίθεση κοντά στην ανατολική πόλη Ιζιούμ που ελέγχεται από τη Ρωσία, λέει ο τοπικός κυβερνήτης.

* 18 Μαΐου: Η Φινλανδία και η Σουηδία υποβάλλουν επίσημα αίτηση για να ενταχθούν στη συμμαχία του ΝΑΤΟ, μία κίνηση που θα επιφέρει την επέκταση της δυτικής στρατιωτικής συμμαχίας που ο Πούτιν είχε στόχο να αποτρέψει.

* 20 Μαΐου: Ουκρανοί μαχητές που κρατούν αντίσταση στη χαλυβουργία Αζοφστάλ της Μαριούπολης παραδίδονται στις ρωσικές δυνάμεις. Στις 20 Μαΐου η Ρωσία αναφέρει ότι οι τελευταίες ουκρανικές δυνάμεις παραδόθηκαν. Λίγες ώρες νωρίτερα, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι ο στρατός της Ουκρανίας είχε πει στους υπερασπιστές ότι μπορούσαν να βγουν έξω και να σώσουν τη ζωή τους.

Δέσμευση της Κοπεγχάγης να προμηθεύσει πυραύλους κατά πλοίων επιφανείας

Η δέσμευση της Κοπεγχάγης να προμηθεύσει πυραύλους κατά πλοίων επιφανείας Harpoon κι έναν εκτοξευτήρα τους στην Ουκρανία, που ανακοίνωσαν τη Δευτέρα οι ΗΠΑ, σηματοδοτεί την πρώτη μελλοντική παράδοση στο Κίεβο όπλων αμερικανικής κατασκευής που θα επιτρέψουν στις ουκρανικές δυνάμεις να αυξήσουν την ακτίνα δράσης τους.

Η ουκρανική κυβέρνηση ζητεί προηγμένα όπλα –συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας, πυραύλους κατά πλοίων επιφανείας, πυραύλους με μεγαλύτερο βεληνεκές, ισχυρά πυροβόλα–, όμως το μεγαλύτερο μέρος της στρατιωτικής βοήθειας που έχει λάβει είναι όπλα μικρού βεληνεκούς, όπως οι αντιαρματικοί πύραυλοι Javelin.

Οι Harpoon, που κατασκευάζει η Boeing, εκτιμούν το Κίεβο και οι σύμμαχοί του, θα απωθήσουν το ρωσικό ναυτικό από ουκρανικά λιμάνια στη Μαύρη Θάλασσα, κατά συνέπεια θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην επανέναρξη των εξαγωγών σιτηρών και άλλων αγροτικών προϊόντων.

Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Λόιντ Όστιν, εξέφρασε την «ιδιαίτερη ευγνωμοσύνη του στη Δανία» για την απόφαση της.

Το πρακτορείο ειδήσεων Reuters μετέδωσε την περασμένη Πέμπτη ότι οι ΗΠΑ εργάζονται για να παραδοθούν στην Ουκρανία περισσότερα όπλα κατά πλοίων επιφανείας, με βεληνεκές μεγαλύτερο των 100 χιλιομέτρων. Τα ουκρανικά λιμάνια τελούν υπό αποκλεισμό του ρωσικού Πολεμικού Ναυτικού, που έχει αναπτύξει στην περιοχή πλοία και υποβρύχια και έχει ποντίσει νάρκες.

Αναλυτές θεωρούν «σημαντική» την προμήθεια όπλων όπως οι πύραυλοι Χαρπούν, καθώς θα «αυξήσουν τις επιχειρησιακές δυνατότητες και την ένταση των επιχειρήσεων» εναντίον της Ρωσίας, όπως το έθεσε για παράδειγμα ο Τομ Καράκο του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών (Center for Strategic and International Studies, CSIS). Τα όπλα αυτά, εξήγησε, θα αυξήσουν το επίπεδο του «κινδύνου» για τα ρωσικά πλοία «που επιτίθενται στην Ουκρανία από τη Μαύρη Θάλασσα ή από αλλού».

Πηγές προσκείμενες στο αμερικανικό Κογκρέσο και αξιωματούχος των ΗΠΑ αναγνωρίζουν ότι οι ουκρανικοί πύραυλοι κατά σκαφών επιφανείας Neptune είναι λιγοστοί και οι Χαρπούν θα αυξήσουν τις δυνατότητες των Ουκρανών ώστε να απωθήσουν τα ρωσικά πολεμικά και να αρχίσουν τη διαδικασία άρσης των ναρκών.

Ωστόσο, αυτό θα σημάνει πως το Κίεβο θα εξαρτάται από άλλα κράτη ως προς τον εντοπισμό και την παρακολούθηση στόχων προκειμένου να χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πυραύλους εναντίον πλοίων που βρίσκονται σε μεγαλύτερες αποστάσεις, σημειώνει ο κ. Καράκο του CSIS.

Κάποιες χώρες είχαν συμφωνήσει να στείλουν τέτοια όπλα στην Ουκρανία, σύμφωνα με αμερικανικές πηγές, αλλά καμία δεν ήθελε να είναι η πρώτη ή η μόνη, λόγω του φόβου ότι θα υποστεί αντίποινα από τη Ρωσία εάν βυθιστεί ρωσικό πλοίο με πυραύλους που προμήθευσε.

Ο Ζελένσκι είναι πρόθυμος να συναντηθεί μόνο με τον Πούτιν

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε σήμερα πως ο Βλαντίμιρ Πούτιν είναι ο μοναδικός Ρώσος αξιωματούχος με τον οποίο είναι πρόθυμος να συναντηθεί και με ένα μόνο θέμα στην ατζέντα: τον τερματισμό του πολέμου.

Ο Ζελένσκι, συμμετείχε διαδικτυακά αργά το βράδυ της Δευτέρας σε συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός.

Ο Ουκρανός πρόεδρος σημείωσε ότι ο σχεδιασμός συνομιλιών με τη Μόσχα γίνεται ολοένα και πιο δύσκολος, επικαλούμενος τα εγκλήματα που φέρεται να διέπραξε ο ρωσικός στρατός στη διάρκεια αυτού του πολέμου.

Υπογράμμισε επίσης πως οποιαδήποτε απόπειρα ανάκτησης δια της βίας της χερσονήσου της Κριμαίας, που η Ρωσία προσάρτησε το 2014, θα προκαλούσε εκατοντάδες χιλιάδες θύματα.