Babushka Z: Η γυναίκα που έγινε σύμβολο της ρωσικής προπαγάνδας

Μια ηλικιωμένη Ουκρανή γυναίκα που κρατάει μια κόκκινη σοβιετική σημαία έχει γίνει το αναπάντεχο πρόσωπο της προπαγάνδας του Κρεμλίνου μετά το βίντεο της συνάντησής της με Ουκρανούς στρατιώτες που έγινε viral. Το BBC εντόπισε την «Babushka Z» για να προσπαθήσει να διαπιστώσει την αλήθεια πίσω από το περιστατικό.

«Δεν νομίζω ότι πρέπει να με δοξάσουν. Είμαι απλώς μια χωριάτισσα. Δεν καταλαβαίνω γιατί έχω γίνει διασημότητα». Η γυναίκα που έχει γίνει γνωστή ως Babushka Z - «γιαγιά» στα ρωσικά, ενώ το Z αναφέρεται στο σύμβολο που συχνά είναι ζωγραφισμένο σε τεθωρακισμένα οχήματα - μένει άναυδη όταν το BBC της δείχνει φωτογραφίες της νεοαποκτηθείσας φήμης της. «Δεν έχω δει ποτέ τίποτα από αυτά», λέει.

Το βίντεο τη δείχνει να περπατάει προς δύο Ουκρανούς στρατιώτες που κρατούν μια κόκκινη σοβιετική σημαία. Οι στρατιώτες λένε ότι έφτασαν για να βοηθήσουν και της προσφέρουν μια σακούλα με φαγητό. Στη συνέχεια της παίρνουν τη σημαία, την πετούν στο έδαφος και την πατούν. Έτσι η γυναίκα, νιώθοντας προσβεβλημένη, τους επιστρέφει το φαγητό. «Οι γονείς μου πέθαναν γι' αυτή τη σημαία στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο», λέει αγανακτισμένη.

Για το Κρεμλίνο, αυτό ήταν «μάννα εξ ουρανού». Η ρωσική προπαγάνδα σπάνια μπορεί να επικεντρωθεί σε άτομα, και είδαν αυτή τη γυναίκα ως ένα σπάνιο παράδειγμα ενός Ουκρανού που λυπόταν για την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και θεωρούσε τους Ρώσους απελευθερωτές.

Οι περισσότεροι Ουκρανοί -ακόμη και στις ρωσόφωνες περιοχές- δεν καλωσόρισαν την εισβολή, οπότε το ότι κρατούσε τη σοβιετική σημαία χρησιμοποιήθηκε ως απόδειξη ότι οι ενέργειές της έχουν υποστήριξη από τους ντόπιους. Και δεν βλάπτει το γεγονός ότι η εικονογραφία αυτής της σημαίας και της Babushka έχει απήχηση σε κάθε Ρώσο που είναι εξοικειωμένος με την καρτ ποστάλ του Β' Παγκοσμίου Πολέμου της «Μητέρας Ρωσίας».

Η μηχανή προπαγάνδας του Κρεμλίνου έπιασε δουλειά. Μέσα σε λίγες μέρες, η εικόνα της - μια αναδρομή στη στερεότυπη χωριάτισσα της σοβιετικής εποχής με την ορθόδοξη μαντήλα, τις τσόχινες μπότες και τη χοντρή φούστα - άρχισε να εμφανίζεται παντού, από τη Μόσχα και τη Σιβηρία μέχρι το νησί Σαχαλίνη στην Άπω Ανατολή.

Έχει πλέον απαθανατιστεί σε τοιχογραφίες, πλακάτ, καρτ ποστάλ, γλυπτά και αυτοκόλλητα προφυλακτήρων. Τραγούδια και ποιήματα της έχουν αφιερωθεί. Ρώσοι αξιωματούχοι αποκάλυψαν ακόμη και ένα άγαλμά της στη Μαριούπολη, την ουκρανική πόλη που έχει βομβαρδιστεί ολοσχερώς.

Ποια είναι η Babushka Z

Μέχρι πρόσφατα, κανείς δεν γνώριζε την πραγματική ταυτότητα της Babushka Z. Στην πραγματικότητα, κανείς δεν ήταν σίγουρος αν ήταν καν ζωντανή. Αλλά είναι ένα πραγματικό πρόσωπο. Το όνομά της είναι Anna Ivanovna και τo BBC την εντόπισε στη Velyka Danylivka, ένα χωριό κοντά στο Χάρκοβο στη βορειοανατολική Ουκρανία, όπου ζει με τον σύζυγό της, τα σκυλιά, τις γάτες και τα κουνέλια της.

Η 69χρονη ήταν έκπληκτη όταν είδε φωτογραφίες από το άγαλμα που φτιάχτηκε κατ' εικόνα της. «Φαίνομαι πραγματικά τόσο μεγάλη;», ρωτάει. «Είναι σαν να με κοιτάζει ένας ξένος»!

Αλλά η ιστορία της είναι πολύ διαφορετική από την εικόνα που δίνουν τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης. Δεν υποστηρίζει τον πόλεμο. «Πώς μπορώ να υποστηρίξω το θάνατο του λαού μου; Τα εγγόνια και τα δισέγγονά μου αναγκάστηκαν να πάνε στην Πολωνία. Ζούμε μέσα στο φόβο και τον τρόμο».

Γιατί λοιπόν η Άννα υποδέχτηκε τους στρατιώτες με μια σοβιετική σημαία; Λέει ότι έχει παρεξηγηθεί. Ισχυρίζεται ότι μπέρδεψε τους δύο Ουκρανούς στρατιώτες που της πρόσφεραν φαγητό με Ρώσους στρατιώτες. «Ήμουν απλά χαρούμενη που οι Ρώσοι θα έρθουν και δεν θα πολεμήσουν μαζί μας. Ήμουν χαρούμενη που θα ενωνόμασταν και πάλι».

Η Άννα δεν έβαλε κανένα πολιτικό υπονοούμενο στην πράξη της. Η κόκκινη σημαία, λέει, δεν είναι η σημαία της Σοβιετικής Ένωσης, ούτε της Ρωσίας, αλλά «το λάβαρο της αγάπης και της ευτυχίας σε κάθε οικογένεια, σε κάθε πόλη, σε κάθε δημοκρατία. Όχι της αιματοχυσίας. Και όποιος λέει το αντίθετο, κάνει λάθος».

Ενώ η Άννα μιλούσε, ο συνεχής βρυχηθμός του πυροβολικού και των μαχών ακουγόταν σε κοντινή απόσταση. Η ίδια δεν τρόμαξε ούτε μια φορά - το έχει συνηθίσει. «Αν μπορούσα να μιλήσω στον Βλαντιμίρ Πούτιν, θα του έλεγα ότι έκανες λάθος. Εμείς οι Ουκρανοί εργάτες, τι κάναμε για να το αξίζουμε αυτό; Εμείς είμαστε αυτοί που υποφέρουμε περισσότερο».

Αλλά η Άννα είναι από τη σοβιετική εποχή και διστάζει να επικρίνει ανοιχτά τον Ρώσο ηγέτη. «Ο Πούτιν είναι πρόεδρος. Ένας τσάρος, ένας βασιλιάς, ένας αυτοκράτορας». Παρόλο που έχει γίνει σταρ στη Μόσχα, το χωριό της Άννας δεν έχει γλιτώσει από τις δυνάμεις του Πούτιν - έχει βομβαρδιστεί αρκετές φορές. 

Το δικό της σπίτι έχει υποστεί ζημιές από τους βομβαρδισμούς - τα παράθυρά της είναι σπασμένα, η στέγη έχει υποστεί ζημιές και θραύσματα είναι σκορπισμένα στο μπροστινό γκαζόν. «Τώρα καταλαβαίνω», λέει η Άννα. «Δεν νοιάζονται για τους ανθρώπους εδώ στην Ουκρανία, νοιάζονται μόνο για την κατάκτηση των εδαφών μας».

«Δεν ενδιαφέρονται για το ποια είναι η Άννα»

Ο Dmytro Galko από το Υπουργείο Πολιτισμού της Ουκρανίας συμφωνεί. Λέει ότι η ρωσική προπαγάνδα κάνει τα πάντα μονοδιάστατα. «Απλώς δεν τους ενδιαφέρει η αλήθεια, δεν τους ενδιαφέρουν τα πραγματικά πρόσωπα. Δεν ενδιαφέρονται για το ποια είναι η Άννα ή για τη μοίρα της. Αν μπορούσαν, θα την άρπαζαν, θα την μουμιοποιούσαν και θα την έβαζαν σε ένα μαυσωλείο», λέει.

Η Άννα φοβάται πλέον για την ασφάλειά της. Στην Ουκρανία, δέχεται επιθέσεις στο διαδίκτυο επειδή θεωρείται φιλορώσικη. Όλοι οι γείτονές της την αποφεύγουν. Είναι ένα μικρό χωριό και όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους. «Δεν χαίρομαι που με έκαναν διάσημη. Γιατί στην Ουκρανία, τώρα με θεωρούν προδότρια».

Αλλά είναι σαφές ότι το πραγματικό μέγεθος της φήμης της γίνεται πραγματικά αντιληπτό στην Άννα μόνο στο τέλος της συνέντευξης στο βρετανικό μέσο. «Δεν θέλω προβλήματα. Δεν θέλω οι άνθρωποι να το χρησιμοποιήσουν ποτέ εναντίον μου».

Όλες οι ειδήσεις

Αίσιο τέλος στην περιπέτεια του Θύμιου - Βρέθηκε στον Πύργο

Μαθητής θαύμα από το ΕΠΑΛ Διονύσου θα κατασκευάσει διαστημικό πύραυλο που θα εκτοξευτεί από τη Νορβηγία

Μπάιντεν: Βγήκε για βόλτα με το ποδήλατο αλλά... δεν πήγε τόσο καλά - Η στιγμή που πέφτει και η αντίδρασή του

Μωβ μέδουσες: Σε ποιες περιοχές έχουν εμφανιστεί – Τι κάνουμε αν μας τσιμπήσoυν

Πανικός στα Γιάννενα από φάρσα αγνώστου: Τοιχοκόλλησε έντυπα για επιστράτευση λόγω... Ουκρανίας