Γιατί να γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου;

Οι κεραίες στη σωστή κατεύθυνση, με ακρίβεια χιλιοστού, για να μη χαθεί το σήμα. «Φύγε από μπροστά, κάνεις παράσιτα». «Άκου τι τραγούδι έβαλε». «Άκου τι είπε». Τηλεφωνική γραμμή στον αέρα: από το «πάρ’ τε το μηδέν», έως το «δεν έχετε καλό σήμα στο κινητό σας». Φωνές μπάσες – κάποιες προσποιητές. Ανάσες γρήγορες, γέλια. Καταγγελίες, αστεία, ιστορίες, αφιερώσεις. Οι «πειρατές». Ο Μάνος στο Τρίτο. Τα βραχέα, τα μεσαία, τα FM. Η «Ελεύθερη ραδιοφωνία», ο 984, οι ιδιωτικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί, οι ραδιομαραθώνιοι, η «πρώτη πανελλήνια μετάδοση».

Το ραδιόφωνο, όμως, τη 13η Φεβρουαρίου δεν γιορτάζει μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε όλον τον κόσμο, αφού σε ολόκληρο τον πλανήτη είναι… ίδιο. Αλλάζουν μόνο οι γλώσσες που ακούγονται και οι «σχολές». Αλλά η μετάδοση στα ερτζιανά είναι παντού ίδια, δεν χρειάζεται διαβατήριο, αλλά μόνο πομπό και δέκτες.   

Η Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου καθιερώθηκε με απόφαση της UNESCO στις 29 Σεπτεμβρίου 2011, έπειτα από πρόταση της Ισπανικής Ακαδημίας Ραδιοφώνου.

Αρχικά, η πρόταση των Ισπανών ήταν να τιμάται η Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου στις 30 Οκτωβρίου, σε ανάμνηση της περίφημης εκπομπής του Όρσον Γουέλς το 1938, που έμεινε στην ιστορία ως ο «Πόλεμος των Κόσμων». Η UNESCO, όμως, αποφάσισε διαφορετικά και πρόκρινε τη 13η Φεβρουαρίου, ημερομηνία κατά την οποία το 1946 πρωτολειτούργησε το ραδιόφωνο του ΟΗΕ.

Σκοπός της Παγκόσμιας Ημέρας Ραδιοφώνου είναι ο εορτασμός του ως Μέσο Μαζικής Επικοινωνίας, η βελτίωση της διεθνούς συνεργασίας μεταξύ των ραδιοφωνικών οργανισμών και η ενθάρρυνση των μεγάλων διεθνών δικτύων, όσο και των τοπικών ραδιοφώνων, να προωθήσουν την πρόσβαση στην πληροφόρηση και την ελευθερία της έκφρασης στα ερτζιανά.

Το θέμα τού φετινού εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Ραδιοφώνου είναι «Διάλογος, Ανοχή και Ειρήνη» επειδή το ραδιόφωνο ενημερώνει, αλλά και μπορεί να ενώνει τους  ανθρώπους φέρνοντάς τους κοντά, φιλοξενώντας όλα τα κοινωνικά στρώματα – λαός και Κολωνάκι συντονίζονται.

Ήταν παραμονές των Χριστουγέννων του 1906, στη Νέα Υόρκη, εκεί όπου μεταδόθηκε για πρώτη φορά φωνή και μουσική μέσω ραδιοκυμάτων. Στις αρχές της δεκαετίας του ‘20, λειτούργησε ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός, ο K.D.K.A., ο οποίος λειτουργεί ακόμη και σήμερα!

Το 1926 εμφανίζεται στην αγορά ένας ραδιοφωνικός δέκτης αρκετά εύχρηστος, ποιοτικός και φθηνός. Από τότε το ραδιόφωνο κατακτά πολύ ευρύ κοινό.

Στη χώρα μας, ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός εξέπεμψε στη Θεσσαλονίκη, με ιδιωτική πρωτοβουλία, από τον ραδιοηλεκτρολόγο Χρήστο Τσιγγιρίδη την 25 Μαρτίου του 1928 και για 20 ολόκληρα χρόνια λειτούργησε στην πόλη, μεταδίδοντας εκπομπές. Ο πρώτος εθνικός ραδιοφωνικός σταθμός ιδρύθηκε και λειτούργησε στην Αθήνα. Εγκαινιάστηκε στις 25 Μαρτίου του 1938, ενώ το 1945 ιδρύθηκε το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας (Ε.Ι.Ρ.). Μεγάλη επιτυχία του τα ραδιοφωνικά σίριαλ -έκαναν για πρώτη φορά την εμφάνισή τους στην Ελλάδα το 1953- καθηλώνοντας αναρίθμητους ακροατές.

Το ραδιόφωνο έτσι κι αλλιώς έχει μια αστείρευτη δύναμη ως μέσο. «Σε αυτήν την Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου, ας αναγνωρίσουμε την ισχύ τού ραδιοφώνου για την προώθηση του διαλόγου, της ανοχής και της ειρήνης», αναφέρει ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες – και κάπου ο Όρσον Γουέλς θα γελά με ευχαρίστηση. Στο μήνυμά του για τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα, ο κ. Γκουτέρες τονίζει πως «το ραδιόφωνο είναι ένα ισχυρό εργαλείο. Ακόμη και στον σημερινό κόσμο των ψηφιακών επικοινωνιών, το ραδιόφωνο φτάνει σε περισσότερους ανθρώπους από οποιαδήποτε άλλη πλατφόρμα MME».

Εστιάζοντας στη σημασία του ραδιοφώνου στη σημερινή εποχή, ο κ. Γκουτέρες επισημαίνει πως «παρέχει ζωτικής σημασίας πληροφορίες και πληροφορεί για σημαντικά θέματα και είναι μια προσωπική, διαδραστική πλατφόρμα όπου οι άνθρωποι μπορούν να εκφράσουν τις απόψεις τους, τις ανησυχίες τους και τα παράπονά τους. Το ραδιόφωνο μπορεί να δημιουργήσει μια κοινότητα», υπογραμμίζει ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ.

Και έχει απόλυτο δίκιο. Ρίξε τραγούδι τώρα…

Έπειτα από όλα αυτά, η ερώτηση είναι μία: «Γιατί να έχει μια Παγκόσμια Ημέρα το ραδιόφωνο;». Η απορία είναι λογική -και ενώ υπάρχει Παγκόσμια Ημέρα Μπριζόλας και… Πεολειχίας- από τη στιγμή που κάθε ημέρα στο ραδιόφωνο είναι γιορτή, κάθε στιγμή στα ερτζιανά γίνεται το πάρτι που θέλεις να ακούσεις.
Ενίοτε δε, και πανηγύρι -όπως και να το αντιλαμβάνεται αυτό ο καθένας- αφού, σε κάποιες περιπτώσεις, all we hear is Radio ga ga. Συντονίσου…

Ακολουθήστε το ethnos.gr στο Instagram