Τα Abenomics,ο εθνικισμός και οι μεταρρυθμίσεις: Η αμφιλεγόμενη κληρονομιά που αφήνει ο Σίνζο Άμπε

Ο Σίνζο Άμπε ήταν ένας πολιτικός γαλαζοαίματος που προετοιμάστηκε για την εξουσία. Ο μακροβιότερος πρωθυπουργός της Ιαπωνίας ήταν, επίσης, ίσως ο πιο σύνθετος πολιτικός στην πρόσφατη ιαπωνική ιστορία.

Ο Άμπε, ο οποίος δολοφονήθηκε την Παρασκευή, εξόργισε τόσο τους φιλελεύθερους στην πατρίδα του όσο και τα θύματα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στην Ασία, με τη ρεβιζιονιστική άποψή του για την ανανέωση του στρατού και την άποψη ότι η Ιαπωνία έλαβε άδικη ετυμηγορία από την ιστορία για το βίαιο παρελθόν της.

Ταυτόχρονα, όμως, αναζωογόνησε την οικονομία της Ιαπωνίας, ηγήθηκε των προσπαθειών για την ανάληψη ισχυρότερου ρόλου της χώρας στην Ασία και αποτέλεσε έναν σπάνιο «φάρο» πολιτικής σταθερότητας πριν παραιτηθεί πριν από δύο χρόνια για λόγους υγείας.

«Είναι η πιο επιβλητική πολιτική προσωπικότητα στην Ιαπωνία τις τελευταίες δύο δεκαετίες», είχε δηλώσει ο Ντέιβ Λέχενι, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Waseda. «Ήθελε να γίνει η Ιαπωνία σεβαστή στην παγκόσμια σκηνή με τον τρόπο που θεωρούσε ότι της άξιζε. Ήθελε επίσης η Ιαπωνία να μη χρειάζεται να ζητά συνεχώς συγγνώμη για τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο».

Ο Άμπε, ο οποίος πέθανε μετά από πυροβολισμούς κατά τη διάρκεια προεκλογικής ομιλίας, ήταν 67 ετών.

Η αστυνομία συνέλαβε τον ύποπτο δράστη στον τόπο της επίθεσης, η οποία σόκαρε πολλούς στην Ιαπωνία, ένα από τα ασφαλέστερα έθνη στον κόσμο με μερικούς από τους αυστηρότερους νόμους περί οπλοκατοχής. Κοντά στον ύποπτο βρισκόταν μια διπλή κάννη που φαινόταν να είναι αυτοσχέδιο όπλο.

Ο Άμπε πίστευε ότι το μεταπολεμικό ιστορικό οικονομικής επιτυχίας, ειρήνης και παγκόσμιας συνεργασίας της Ιαπωνίας ήταν κάτι που «οι άλλες χώρες θα πρέπει να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή και για το οποίο οι Ιάπωνες θα πρέπει να είναι υπερήφανοι», δήλωσε επίσης ο Λέχενι, όπως μεταδίδει το Associated Press.

Το όνειρο του Άμπε που δεν έγινε πραγματικότητα

Ο Άμπε ήταν ο αγαπημένος των συντηρητικών, αλλά περιφρονημένος από πολλούς φιλελεύθερους στην Ιαπωνία. Και καμία πολιτική δεν ήταν πιο διχαστική από το λατρεμένο, τελικά αποτυχημένο όνειρό του να αναθεωρήσει το σύνταγμα της Ιαπωνίας που αποκηρύσσει τον πόλεμο. Ο υπερεθνικισμός του εξόργισε επίσης τη Βόρεια και Νότια Κορέα και την Κίνα, αμφότερες θύματα της Ιαπωνίας κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Αυτή η ώθηση για τη συνταγματική αναθεώρηση προήλθε από την προσωπική του ιστορία. Ο παππούς του Άμπε, ο πρώην πρωθυπουργός Νομπουσούκε Κίσι, περιφρονούσε το σύνταγμα που είχαν συντάξει οι ΗΠΑ, το οποίο υιοθετήθηκε κατά τη διάρκεια της αμερικανικής μεταπολεμικής κατοχής. Για τον Άμπε, επίσης, ο χάρτης του 1947 συμβόλιζε αυτό που θεωρούσε άδικη κληρονομιά της πολεμικής ήττας της Ιαπωνίας και επιβολή της παγκόσμιας τάξης των νικητών και των δυτικών αξιών.

Το εν λόγω σύνταγμα αποκηρύσσει τη χρήση βίας σε διεθνείς συγκρούσεις και περιορίζει τον ιαπωνικό στρατό στην αυτοάμυνα, αν και η χώρα διαθέτει έναν καλά εξοπλισμένο σύγχρονο στρατό, ναυτικό και αεροπορία που συνεργάζονται στενά με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον κορυφαίο σύμμαχο της Ιαπωνίας.

Η χαμηλή δημόσια υποστήριξη για τις αλλαγές καταδίκασε την προσπάθεια του Άμπε, αλλά ο στόχος εξακολουθεί να υποστηρίζεται από τους υπερσυντηρητικούς υποστηρικτές του.

Ο Άμπε εναντιώθηκε στις μεταπολεμικές συνθήκες και στο δικαστήριο που έκρινε τους Ιάπωνες εγκληματίες πολέμου. Η πολιτική ρητορική του συχνά επικεντρωνόταν στο να κάνει την Ιαπωνία ένα «κανονικό» και «όμορφο» έθνος με ισχυρότερο στρατό και μεγαλύτερο ρόλο στις διεθνείς υποθέσεις.

Ήταν επίσης η κινητήρια δύναμη των προσπαθειών των Ιαπώνων συντηρητικών να «ξεπλύνουν» τις θηριωδίες του πολέμου και να πιέσουν για τον τερματισμό των απολογιών για τις θηριωδίες.

Οι υποστηρικτές του επισημαίνουν τις προσπάθειές του να βελτιώσει το προφίλ της Ιαπωνίας στη διεθνή σκηνή και την πρότασή του για μια νέα τάξη ομοϊδεατών δημοκρατιών ως αντιστάθμισμα στην άνοδο της Κίνας, κάτι που η Ουάσινγκτον και άλλοι σύντομα ενέκριναν.

Η επιρροή του στον σημερινό πρωθυπουργό της Ιαπωνίας

Ο Άμπε άσκησε επίσης μεγάλη επιρροή στην πολιτική του σημερινού πρωθυπουργού Φούμιο Κισίντα, πιέζοντας για την ενίσχυση των στρατιωτικών δυνατοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας προληπτικών χτυπημάτων.

Ο Άμπε παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία το 2020 επειδή, όπως είπε, η ελκώδης κολίτιδα που είχε από την εφηβεία του επανεμφανίστηκε.

Είχε πει τότε στους δημοσιογράφους ότι ήταν «σπαρακτικό» να αφήσει πολλούς από τους στόχους του ανεκπλήρωτους. Εκτός από την αποτυχία στη συνταγματική αναθεώρηση, δεν μπόρεσε επίσης να διευθετήσει πολλές άλλες ημιτελείς κληρονομιές του πολέμου, συμπεριλαμβανομένης της εξομάλυνσης των δεσμών με τη Βόρεια Κορέα, της διευθέτησης των νησιωτικών διαφορών με τους γείτονες και της υπογραφής συνθήκης ειρήνης με τη Ρωσία που τερμάτιζε επίσημα τις εχθροπραξίες τους στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο Άμπε επαινέθηκε στην Ουάσινγκτον για την προώθησή του για μια ισχυρότερη σχέση ΗΠΑ-Ιαπωνίας, την οποία είδε ως μέσο ενίσχυσης της αμυντικής ικανότητας της Ιαπωνίας. Η Ιαπωνία φιλοξενεί 50.000 Αμερικανούς στρατιώτες ως προπύργιο στην περιοχή εν μέσω εντάσεων με την Κίνα και τη Βόρεια Κορέα.

Ο Άμπε γοήτευσε τους συντηρητικούς με τις πολιτικές ασφαλείας του λόγω των φόβων για την τρομοκρατία, τις φιλοδοξίες της Βόρειας Κορέας για πυραύλους και πυρηνικά όπλα και τη στρατιωτική διεκδικητικότητα της Κίνας.

Ωστόσο, υπήρχε πάντα γενική δημόσια υποστήριξη για το ειρηνιστικό σύνταγμα και διχασμένες απόψεις για τις τροποποιήσεις στο κυβερνών κόμμα του Άμπε. Πολλοί νομοθέτες προτίμησαν να επικεντρωθούν στην οικονομική ανάπτυξη.

Ο Άμπε δήλωσε υπερήφανος που εργάστηκε για μια ισχυρότερη συμμαχία ασφάλειας Ιαπωνίας-ΗΠΑ και που προώθησε την πρώτη επίσκεψη εν ενεργεία προέδρου των ΗΠΑ στην πόλη Χιροσίμα που είχε βομβαρδιστεί με ατομική βόμβα. Βοήθησε επίσης το Τόκιο να κερδίσει το δικαίωμα να φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2020, υποσχόμενος ότι η καταστροφή στο πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα ήταν «υπό έλεγχο», ενώ δεν ήταν.

Ο Άμπε έγινε ο νεότερος πρωθυπουργός της Ιαπωνίας το 2006, σε ηλικία 52 ετών, αλλά η υπερβολικά εθνικιστική πρώτη θητεία του έληξε απότομα ένα χρόνο αργότερα, επίσης λόγω της υγείας του.

Το τέλος εκείνης της γεμάτης σκάνδαλα θητείας ήταν η αρχή έξι ετών ετήσιας αλλαγής της ιαπωνικής ηγεσίας, που έμεινε στην ιστορία ως μια εποχή πολιτικής «περιστρεφόμενης πόρτας» (σ.σ. κατάσταση κατά την οποία το προσωπικό κινείται μεταξύ ρόλων ως νομοθέτες και ρυθμιστές) που στερούνταν σταθερότητας και μακροπρόθεσμων πολιτικών.

Η επιστροφή του και η συνταγή... Abenomics

Όταν επέστρεψε στα καθήκοντά του το 2012, ο Άμπε υποσχέθηκε να αναζωογονήσει το έθνος και να βγάλει την οικονομία του από το αποπληθωριστικό τέλμα με τη συνταγή του «Abenomics», η οποία συνδύαζε δημοσιονομικά κίνητρα, νομισματική χαλάρωση και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.

Κέρδισε έξι εθνικές εκλογές και οικοδόμησε μια σταθερή εξουσία, ενισχύοντας τον αμυντικό ρόλο της Ιαπωνίας και τη συμμαχία ασφαλείας της με τις ΗΠΑ.

Ο Άμπε έφυγε από την εξουσία ως ο μακροβιότερος πρωθυπουργός της Ιαπωνίας σε συνεχείς ημέρες θητείας, ξεπερνώντας το ρεκόρ του Εϊσάκου Σάτο, του θείου του, ο οποίος υπηρέτησε 2.798 ημέρες από το 1964 έως το 1972.

Όλες οι ειδήσεις

Σκληρή διακομματική επιστολή 35 βουλευτών σε Μπάιντεν: Έκκληση να μην πουλήσει F-16 στον Ερντογάν – Το «ράπισμα» στον Τούρκο πρόεδρο

Πότε θα πέσει η αμόλυβδη κάτω από τα 2,20 ευρώ στην Αττική: Η εκτίμηση του προέδρου των πρατηριούχων

Νομικά εναντίον του Μασκ θα κινηθεί το Twitter - Το deal που χάλασε και τα επόμενα επεισόδια

Αδιόρθωτοι: Νέο βίντεο – ντοκουμέντο με γυναίκα να παρασύρεται από τουρμπίνα αεροπλάνου στο αεροδρόμιο της Σκιάθου