Ενεργειακή κρίση: Ασφυκτικές πιέσεις στην Κομισιόν για σχέδιο αντιμετώπισης - Έκτακτα μέτρα παίρνουν χώρες της Ευρώπης

Την ώρα που η μία χώρα μετά την άλλη αντιλαμβάνονται ότι δεν μπορούν να ξεπεράσουν μόνες, εθνικά και μόνο, την ενεργειακή κρίση, αναζητείται ενιαία κεντρική, ευρωπαϊκή πολιτική. Πλαφόν στις τιμές ενέργειας αναμένεται να ανακοινώσει στις 14 Σεπτεμβρίου η Κομισιόν, λίγες ημέρες μετά την έκτακτη σύνοδο των ευρωπαίων υπουργών ενέργειας, όπου θα εξεταστεί το τελικό μοντέλο που θα εφαρμοστεί.

Με το ενεργειακό κόστος ωστόσο να συνεχίζει να βάζει δύσκολα σε όλη την Ευρώπη, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης διαμηνύει πως η κυβέρνηση θα συνεχίσει τις παρεμβάσεις ελάφρυνσης στο μέτρο που επιτρέπει ο κρατικός προϋπολογισμός. Όπως δήλωσε ο ίδιος από τις Σέρρες, «έχουμε μπροστά μας έναν πολύ δύσκολο χειμώνα. Θα στηρίξουμε κάθε Ελληνίδα και Έλληνα που δοκιμάζεται και θα σεβαστούμε τα δημοσιονομικά όρια περιθώρια τα οποία μας επιβάλλουν αυτοσυγκράτηση».

Τα κράτη - μέλη επιδίδονται σε αγώνα δρόμου για μέτρα στήριξης, με την ισπανική κυβέρνηση να ανακοινώνει πως μειώνει από τον Οκτώβριο το φόρο στο φυσικό αέριο από 21% σε 5%. Οι τιμές ενέργειας αποκλιμακώνονται τις τελευταίες ημέρες, με το αέριο να σημειώνει βουτιά 40% σε σχέση με την Παρασκευή ενώ και οι τιμές ρεύματος ξεφουσκώνουν σε όλη την Ευρώπη. «Πρέπει να ετοιμαστούμε για έναν πόλεμο μακράς διάρκειας και για αυτό πρέπει να οργανωθούμε σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, ειδικά στην ενέργεια, τα τρόφιμα και πολλά ακόμη», διαμήνυσε ο Εμανουέλ Μακρόν.

Η Γηραιά Ήπειρος στρέφεται σε εναλλακτικές που όδευαν προς εγκατάλειψη λόγω της πράσινης μετάβασης. Η Γαλλία που παράγει το 19% της ηλεκτρικής Ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση θέτει ξανά σε λειτουργία δεκάδες πυρηνικές μονάδες υπό το φόβο ελλείψεων ενώ άλλα κράτη όπως η Ελλάδα επιστρέφουν στον λιγνίτη. Αντίθετα με τον κοινό ευρωπαϊκό βηματισμό για απεξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια, η Ουγγαρία ανακοίνωσε πως από σήμερα θα προμηθεύεται επιπλέον αέριο από τη Μόσχα ενώ και η Σόφια διαπραγματεύεται με το Κρεμλίνο την επανεκκίνηση των ροών προς τη Βουλγαρία. 

Στο μεταξύ, οι διεργασίες στην ενεργειακή αγορά συνεχίζονται με την Italgas να ολοκληρώνει την εξαγορά της ΔΕΠΑ Υποδομών έναντι 900 εκατ. ευρώ. Το πλάνο του ιταλικού ενεργειακού κολοσσού, προβλέπει επενδύσεις ύψους 1,9 δισ. ευρώ για την επέκταση του δικτύου με στόχο να φτάνει το φυσικό αέριο σε περισσότερα νοικοκυριά στην Ελλάδα.

«Βόμβα» από τη Ρωσία: Τέλος το πετρέλαιο στις χώρες που θα αποφασίσουν πλαφόν στην τιμή

Tην ίδια ώρα, η Ρωσία δείχνει να σκληραίνει τη στάση της, εξαπολύοντας απειλές σε όποιον τάσσεται κατά των σχεδίων της.

Η Ρωσία πρόκειται να αναστείλει τις προμήθειες πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου στα κράτη, τα οποία θα αποφασίσουν να περιορίσουν την τιμή του πετρελαίου, δήλωσε στους δημοσιογράφους την Πέμπτη ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Αλεξάντερ Νόβακ, μετέδωσε το πρακτορείο TASS.

«Εάν επιβάλλουν περιορισμούς στις τιμές, απλώς δεν θα προμηθεύουμε πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου σε τέτοιες εταιρείες ή κράτη που επιβάλλουν περιορισμούς, καθώς δεν θα εργαστούμε μη ανταγωνιστικά», είπε.

Ο Νόβακ επέκρινε επίσης τις προτάσεις για επιβολή περιορισμών στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου ως «εντελώς παράλογες», προσθέτοντας ότι το μέτρο θα μπορούσε να καταστρέψει εντελώς την παγκόσμια αγορά πετρελαίου.

«Παρέμβαση στους μηχανισμούς αγοράς μιας τόσο σημαντικής βιομηχανίας όπως η πετρελαϊκή βιομηχανία, η οποία είναι η πιο σημαντική από την άποψη της διασφάλισης της ενεργειακής ασφάλειας όλου του κόσμου, τέτοιες προσπάθειες θα αποσταθεροποιήσουν μόνο τη βιομηχανία πετρελαίου, την αγορά πετρελαίου», είπε σημειώνοντας ότι όσοι Ευρωπαίοι και Αμερικανοί καταναλωτές πληρώνουν ήδη υψηλές τιμές για την ενέργεια τώρα, θα πληρώσουν για το μέτρο αρχικά.

«Αυτό θα καταστρέψει πλήρως την αγορά», τόνισε ο Ρώσος αναπληρωτής πρωθυπουργός.

Σχέδιο για πλαφόν ανακοινώνει στις 14 Σεπτεμβρίου η Φον ντερ Λάιεν

Στις 14 Σεπτεμβρίου αναμένεται να παρουσιάσει το σχέδιο για τη θέσπιση ευρωπαϊκού πλαφόν στις τιμές ενέργειας η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, όπως δήλωσε στο πρακτορείο Reuters αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Η κ. Φον ντερ Λάιεν, η πρόεδρός μας, θα το περιγράψει αυτό με περισσότερες λεπτομέρειες στις 14 Σεπτεμβρίου», δήλωσε η Mechthild Worsdorfer, αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του τμήματος ενέργειας της Επιτροπής, σε συνεδρίαση της επιτροπής ενέργειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σύμφωνα με το Reuters.

Για δύσκολο χειμώνα προετοιμάζονται Ελλάδα και ΕΕ

Για ένα ενεργειακά δύσκολο χειμώνα με πιθανά προβλήματα στην παροχή φυσικού αερίου από τη Ρωσία προετοιμάζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ελλάδα. Σε αυτό το πλαίσιο πρώτο πλάνο μπαίνει το πλαφόν στο φυσικό αέριο και τις επόμενες ημέρες εντείνονται οι διαβουλεύσεις εν όψει της συνόδου των υπουργών Ενέργειας στις 9 Σεπτεμβρίου.

Η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και φυσικού αερίου, το πλαφόν στο φυσικό αέριο και η αποσύνδεση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας από το φυσικό αέριο αποτελούν τις τρεις κατευθύνσεις στις οποίες οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναζητούν λύσεις στην ενεργειακή κρίση.

Το αίτημα για μία συλλογική, ευρωπαϊκή λύση διατυπώνεται πλέον από ολοένα και περισσότερους και η πρόταση του Έλληνα πρωθυπουργού -την οποία κατέθεσε από τον περασμένο Οκτώβριο- γίνεται πιο επίκαιρη από ποτέ.

Τα σενάρια που βρίσκονται επί τάπητος 

Ήδη, εξετάζονται διαφορετικά σενάρια επιβολής πλαφόν στο φυσικό αέριο, με άξονα τις παρενέργειες και τις επιπτώσεις τους, καθώς πρόκειται για λύσεις που δοκιμάζονται για πρώτη φορά. Πολλοί κάνουν λόγο για ευθεία παρέμβαση στην ελεύθερη αγορά με νομικά προβλήματα και απρόβλεπτες συνέπειες, αφού ο προσδιορισμός ενός ορίου στην τιμή αγοράς αερίου θα μπορούσε να επιφέρει πρόβλημα επάρκειας, αν δεν εξασφαλιστεί η απαιτούμενη προσφορά στις τιμές που θα όριζε η Ευρώπη.

Επίσης, παράγοντες της αγοράς αναφέρουν ότι η επιβολή πλαφόν στην τιμή TTF μπορεί να εκληφθεί από τη Ρωσία ως παραβίαση των συμβολαίων με τους Ευρωπαίους πελάτες της Gazprom που τιμολογούν σε τιμή TTF και να οδηγούσε σε πλήρη παύση των ροών ρωσικού φυσικού αερίου. Έτσι η επιβολή πλαφόν θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα επάρκειας και νέα εκτόξευση τιμών.

Το δεύτερο σενάριο αφορά πλαφόν στο αέριο για ηλεκτροπαραγωγή. Η πρόταση επιβολής πλαφόν στο φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται για ηλεκτροπαραγωγή, κατά το μοντέλο που έχει εφαρμοστεί στις χώρες της Ιβηρικής Χερσονήσου, θα είναι και η εισήγηση του Βερολίνου στη σύνοδο της 9ης Σεπτεμβρίου.

Το σενάριο ενός τέτοιου πλαφόν προϋποθέτει την αγορά του φυσικού αερίου σε συγκεκριμένη τιμή, αλλά την κάλυψη της διαφοράς με την τιμή TTF -τιμή εισαγωγής από τους κρατικούς προϋπολογισμούς είτε από κονδύλια που θα πρέπει να διαθέσει η ΕΕ κεντρικά. Αυτό όμως σημαίνει ότι οι ευρωπαϊκοί προϋπολογισμοί θα σηκώσουν το βάρος της αυξημένης τιμής του φυσικού αερίου, για να απαλλάξουν από αυτό την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και τους καταναλωτές.

Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρίσκεται η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και φυσικού αερίου. Μάλιστα, πληροφορίες αναφέρουν ότι η Ελλάδα αναμένεται να επαναφέρει στη σύνοδο της 9ης Σεπτεμβρίου την πρότασή της για μείωση της βιομηχανικής κατανάλωσης φυσικού αερίου έναντι αποζημίωσης.

Η ανησυχία ωστόσο όλων των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων είναι πόσο θα αντέξουν οι εθνικοί προϋπολογισμοί, εάν η Ρωσία κλείσει εντελώς τη στρόφιγγα εκτοξεύοντας τις τιμές του φυσικού αερίου. Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα ο προϋπολογισμός χρηματοδοτεί μαζί με τα άλλα έσοδα του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης τις επιδοτήσεις στο ρεύμα, ενώ σύντομα αναμένεται να ανακοινωθούν επιπλέον επιδοτήσεις για την κατανάλωση φυσικού αερίου για θέρμανση.

Τα αποθέματα δεν επαρκούν για το χειμώνα

Σύμφωνα με την ΗΜΕΡΗΣΙΑ στις αποθήκες αερίου, έξω από το Παρίσι, με εμβαδό όσο 600.000 πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων, κοντεύει να γεμίσει η Γαλλία, η οποία ενημερώθηκε χθες από την Gazprom πως σταματά επ' αόριστον η ροή ρωσικού αερίου.

Αν και αποτελεί θετικό νέο το γέμισμα των αποθηκών ενέργειας της Ευρώπης, πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν επαρκούν για να καλυφθούν οι ανάγκες του χειμώνα. Τα αποθέματα μπορούν να καλύψουν 80-90 ημέρες, αν η Ρωσία διακόψει οριστικά την παροχή.

Οι αναλυτές προειδοποιούν, σύμφωνα με το Reuters, ότι ο μεγαλύτερος παράγοντας για την ενεργειακή ασφάλεια αυτόν τον χειμώνα θα είναι αν οι χώρες μπορούν να μειώσουν την κατανάλωση αρκετά, ώστε να διασφαλίσουν ότι τα αποθηκευμένα καύσιμα θα είναι επαρκή τους πιο κρύους μήνες.

Για να αποφευχθεί μια χειμερινή κρίση εφοδιασμού, κάθε μήνα οι χώρες πρέπει να μειώνουν τη χρήση φυσικού αερίου στο 15% κάτω από τον μέσο όρο της πενταετίας. Αυτό θα άφηνε την αποθήκευση μετά τον χειμώνα στο 45% εάν η Ρωσία συνέχιζε να στέλνει φυσικό αέριο και στο 26% εάν η Ρωσία μειώσει τις ροές από τον Οκτώβριο.

Η αποτυχία εξοικονόμησης φυσικού αερίου αυτόν τον χειμώνα θα καθιστούσε πολύ πιο δύσκολη την πλήρωση της αποθήκης για τον επόμενο χειμώνα. Εάν συμβεί αυτό και η Ρωσία περικόψει τις ροές, το επόμενο έτος η αποθήκευση της Ευρώπης θα μπορούσε να αποστραγγιστεί μέχρι τον Νοέμβριο.

Συναγερμός στην Αθήνα για το «ηλεκτροσόκ» σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις

Στην Αθήνα έχει σημάνει συναγερμός για την πορεία των τιμών το επόμενο διάστημα, καθώς ήδη απαιτείται ένα ποσό κοντά στα δύο δισεκατομμύρια το μήνα για μέτρα στήριξης μόνο στο ενεργειακό πεδίο. Πρόκειται για μια δύσκολη άσκηση ισορροπίας καθώς όσο μεγαλώνει το κονδύλι για τα ενεργειακά τόσο μειώνεται το «μπάτζετ» για άλλα μέτρα στήριξης.

Νούμερο ένα στόχος της κυβέρνησης είναι να μην χρειαστεί το χειμώνα να γίνουν διακοπές ρεύματος στα νοικοκυριά, ενώ σε πρώτη φάση το βάρος θα δοθεί στην εξοικονόμηση ενέργειας και στον περιορισμό της κατανάλωσης στο Δημόσιο. Από εκεί και πέρα αναζητούνται τρόποι για να περιοριστεί σε ένα βαθμό - καθώς είναι αδύνατον να εξαλειφθεί πλήρως - η επιβάρυνση των οικογενειακών προϋπολογισμών από το τσουνάμι των αυξήσεων.

Το μήνυμα που εκπέμπεται από το κυβερνητικό στρατόπεδο είναι πως τα μέτρα στήριξης στο ενεργειακό πεδίο θα διατηρηθούν για όσο διάστημα χρειαστεί. Στο πλαίσιο αυτό θα διατηρηθεί το ισχύον σχήμα για την επιδότηση των λογαριασμών και παράλληλα αναζητούνται κονδύλια για την ενίσχυση του επιδόματος θέρμανσης. Από εκεί και πέρα πολλά θα κριθούν και από τις ευρωπαϊκές αποφάσεις που μπορεί να έχουν καθυστερήσει όμως όπως τονίζεται από την ελληνική πλευρά «κάλλιο αργά παρά ποτέ»

Πάντως «πονοκέφαλο» στο κυβερνητικό στρατόπεδο προκαλεί το ό,τι η ελληνική αγορά ηλεκτρισμού χθες αναδείχθηκε ως η ακριβότερη στην Ευρώπη καθώς η τιμή στην προημερήσια αγορά διαμορφώθηκε στα 697,41 ευρώ/MWh. Και όλα αυτά ενώ στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη υπήρξε μείωση των τιμών. Η αιτία για αυτό το γεγονός είναι πως η τιμολόγηση του φυσικού αερίου στη χώρα μας γίνεται με βάση το μέσο όρο του προηγούμενου μήνα και όχι με βάση την τρέχουσα χρηματιστηριακή τιμή ημέρας του TTF. Σήμερα η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας στην προημερήσια αγορά του Χρηματιστηρίου Ενέργειας θα είναι στα 582,94 ευρώ ανά μεγαβατώρα, δηλαδή θα έχει μια μικρή μείωση αλλά θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

• Θεσμών και Διαφάνειας: Παίρνει την ευθύνη ο Κοντολέων - «Ο Μητσοτάκης και το Μαξίμου δεν είχαν ενημέρωση»
• Χρηματιστήριο: Πτώση χωρίς αντίσταση - Η διαφαινόμενη επιβράδυνση βυθίζει τις αγορές
• Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου»: «Χιονοστιβάδα» οι καταγγελίες για κακοποίηση ασθενών - Σοκάρουν οι πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις
• Σχολεία: Ξεκινούν οι εγγραφές στο διευρυμένο ολοήμερο - Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς μαθητών σε νηπιαγωγεία και δημοτικά