Eνεργειακή κρίση: Η πρόταση της Κομισιόν για το ρωσικό φυσικό αέριο χωρίζει την Ευρώπη στα δύο - Τι εξηγούν Ευρωπαίοι διπλωμάτες

Διχασμένες αλλά την ίδια ώρα και αιφνιδιασμένες είναι οι ηγεσίες των κρατών-μελών της ΕΕ στις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης που δημοσιοποιήθηκαν την Τρίτη, όπως δήλωσαν έξι διπλωμάτες στο POLITICO.

Κάτι τέτοιο είναι πιθανό να δώσει στην πρόεδρο της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν περιθώριο ελιγμών ενόψει της ομιλίας της για την κατάσταση στην ΕΕ την επόμενη εβδομάδα, η οποία αναμένεται να πιέσει για την επιβολή πλαφόν σε επίπεδο ΕΕ για να τεθούν υπό έλεγχο οι τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας.

Οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ αναμένεται να συζητήσουν γύρω από τις τιμές της ενέργειας κατά τη διάρκεια της έκτακτης συνόδου κορυφής την Παρασκευή.

Οι 5 άμεσες προτάσεις

Υπενθυμίζεται ότι η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πρότεινε πέντε «άμεσες» κινήσεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης:

• Πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου
• Υποχρεωτικά μέτρα για τη μείωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας
• Ανώτατο όριο στα έσοδα των εταιρειών που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από πηγές χαμηλού κόστους με τα "απροσδόκητα κέρδη" να επιστρέφουν στους καταναλωτές
• Φόρο αλληλεγγύης στις εταιρείες ορυκτών καυσίμων που αποκομίζουν μεγάλα κέρδη
• Διευκόλυνση της υποστήριξης των προβληματικών εταιρειών κοινής ωφέλειας

Δύο μέτρα ξεχώρισαν, ωστόσο, από την Επιτροπή αλλά και τις χώρες της ΕΕ, ανέφεραν αρκετοί διπλωμάτες μετά από συνάντηση των πρεσβευτών της ΕΕ.

Το πρώτο είναι ότι παρέχεται πίστωση στις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας για να ανταποκριθούν στο τρέχον περιβάλλον υψηλών τιμών.

Το δεύτερο είναι η φορολόγηση των υπερκερδών- αν και οι πρεσβευτές της ΕΕ ήθελαν διαβεβαιώσεις ότι τα έσοδα από τέτοιους φόρους θα παραμείνουν στην σωστή χώρα. Η διευθέτηση των λεπτομερειών θα είναι σημαντική, καθώς οι σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που πληρώνονται για να ενεργοποιούνται ή να απενεργοποιούνται ανάλογα με τις ανάγκες για την εξισορρόπηση του δικτύου συχνά το κάνουν κατόπιν αιτήματος των επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας που βρίσκονται πέρα από εθνικά σύνορα.

Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Πλαφόν στο φυσικό αέριο και ανώτατο όριο στα έσοδα εταιρειών ρεύματος - Οι προτάσεις της Κομισιόν

Τις προτάσεις της Κομισιόν ενόψει του δύσκολου χειμώνα που αναμένεται λόγω του πολέμου στην Ουκρανία παρουσίασε την Τετάρτη η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Στις προτάσεις αυτές περιλαμβάνεται ανώτατο όριο στα έσοδα των εταιρειών που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια με χαμηλό κόστος, ανάλογη διαδικασία για τα κέρδη των εταιρειών ορυκτών καυσίμων και πλαφόν στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε πως «αντιμετωπίζουμε μια εξαιρετική κατάσταση, επειδή η Ρωσία είναι αναξιόπιστος προμηθευτής και χειραγωγεί τις ενεργειακές μας αγορές. Η ενότητά μας και η αλληλεγγύη μας θα εξασφαλίσουν ότι θα επικρατήσουμε! Αυξήσαμε την ετοιμότητά μας και αποδυναμώσαμε τη εξάρτησή μας από την Ρωσία στον ενεργειακό μας εφοδιασμό μέσω της μείωσης της ζήτησης – η οποία επέτρεψε να έχουμε αποθήκευση φυσικού αερίου στο 82%. Μέσω της διαφοροποίησης των εισαγωγών έχουμε αυξήσει τις παραδόσεις LNG ή φυσικού αερίου αγωγών από τις ΗΠΑ, τη Νορβηγία, την Αλγερία, το Αζερμπαϊτζάν και άλλες. Για παράδειγμα, η Νορβηγία παραδίδει τώρα περισσότερο αέριο στην ΕΕ από τη Ρωσία. Και πραγματοποιούμε τεράστιες επενδύσεις σε εγχώριες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέσω του RePowerEU».

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υποστήριξε ότι η επιβολή πλαφόν στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου μπορεί να εφαρμοστεί πολύ γρήγορα.

Σύμφωνα με την ίδια, «αυτό είναι πολύ σημαντικό. Εργαστήκαμε πολύ σκληρά τον τελευταίο μήνα για να διασφαλίσουμε ότι έχουμε το δίχτυ αλληλεγγύης που είναι σημαντικό για τα κράτη μέλη, ώστε να μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι το φυσικό αέριο θα ρέει όπου χρειάζεται. Και αυτό το έργο ήταν απαραίτητο επίσης για να έχουμε άλλους προμηθευτές να μας παρέχουν το απαραίτητο αέριο ώστε να μην εκβιαζόμαστε πια από τη Ρωσία. Το έχετε δει τον τελευταίο μήνα. Η Ρωσία πάντα προσπαθούσε να μας εκβιάσει καθώς, όπως μόλις είπα, 13 κράτη-μέλη έχουν ήδη αποκοπεί μερικώς ή ολικώς από το ρωσικό αέριο. Επομένως, δεν ενδιαφερόμαστε πλέον για τις ανακοινώσεις της Ρωσίας».

«Αστρονομικές τιμές»

Η επικεφαλής της Κομισιόν ανέφερε πως «βρισκόμαστε αντιμέτωποι με αστρονομικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας για νοικοκυριά και επιχειρήσεις και με τεράστια αστάθεια της αγοράς. Ως εκ τούτου, θα υποβάλουμε μια σειρά από άμεσα μέτρα που θα προστατεύσουν τους ευάλωτους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις και θα τους βοηθήσουν να προσαρμοστούν.

1ον, Έξυπνη Εξοικονόμηση Ηλεκτρικής Ενέργειας. Αυτό που έχει αλλάξει είναι ότι ο παγκόσμιος ενεργειακός εφοδιασμός είναι σπάνιος. Αυτό απαιτεί έξυπνη μείωση της ζήτησης. Χρειαζόμαστε μια στρατηγική για την ισοπέδωση των κορυφών που οδηγεί την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας. Θα προτείνουμε έναν υποχρεωτικό στόχο για τη μείωση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας στις ώρες αιχμής. Και θα συνεργαστούμε στενά με τα κράτη μέλη για να το πετύχουμε αυτό.

2ον, θα προτείνουμε ανώτατο όριο στα έσοδα των εταιρειών που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια με χαμηλό κόστος. Οι πηγές ενέργειας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα αποφέρουν απροσδόκητα έσοδα, τα οποία δεν αντικατοπτρίζουν το κόστος παραγωγής τους. Είναι πλέον καιρός οι καταναλωτές να επωφεληθούν από το χαμηλό κόστος των πηγών ενέργειας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Επομένως, θα προτείνουμε την εκ νέου διοχέτευση αυτών των απροσδόκητων κερδών για να υποστηρίξουμε ευάλωτα άτομα και εταιρείες να προσαρμοστούν.

3ον, το ίδιο πρέπει να ισχύει και για τα απροσδόκητα κέρδη των εταιρειών ορυκτών καυσίμων. Οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου έχουν επίσης τεράστια κέρδη. Ως εκ τούτου, θα προτείνουμε συνεισφορά αλληλεγγύης για τις εταιρείες ορυκτών καυσίμων.

4ον, οι εταιρείες κοινής ωφέλειας ενέργειας πρέπει να υποστηριχθούν για να αντιμετωπίσουν την αστάθεια των αγορών. Ζητείται επί του παρόντος να παράσχουν απροσδόκητα μεγάλα ποσά κεφαλαίων, τα οποία απειλούν την ικανότητά τους να συναλλάσσονται και τη σταθερότητα των μελλοντικών αγορών. Έτσι, θα βοηθήσουμε στη διευκόλυνση της υποστήριξης ρευστότητας από τα κράτη μέλη για τις εταιρείες ενέργειας. Θα ενημερώσουμε το προσωρινό μας πλαίσιο για να επιτρέψουμε την ταχεία παράδοση των κρατικών εγγυήσεων. Και πέμπτον, θα προτείνουμε ανώτατο όριο στην τιμή του ρωσικού φυσικού αερίου.

Ο στόχος εδώ είναι πολύ σαφής. Πρέπει να περικόψουμε τα έσοδα της Ρωσίας που χρησιμοποιεί ο Πούτιν για να χρηματοδοτήσει αυτόν τον φρικτό πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Και τώρα η δουλειά μας αποδίδει! Στην αρχή του πολέμου, το αέριο του αγωγού της Ρωσίας ήταν το 40% του συνόλου του εισαγόμενου αερίου.

Σήμερα έχει μειωθεί μόνο στο 9% των εισαγωγών μας φυσικού αερίου. Είναι δύσκολοι καιροί. Αλλά είμαι πεπεισμένη ότι οι Ευρωπαίοι έχουν την οικονομική δύναμη, την πολιτική βούληση και την ενότητα για να διατηρήσουν το πάνω χέρι. Είναι δύσκολοι καιροί. Αλλά είμαι πεπεισμένη ότι οι Ευρωπαίοι έχουν την οικονομική δύναμη, την πολιτική βούληση και την ενότητα για να διατηρήσουν το πάνω χέρι».

Απειλές Πούτιν για διακοπή της παροχής φυσικού αερίου

Την ίδια ώρα η Μόσχα υποστήριξε ότι θα ξεκινήσει εκ νέου να παρέχει φυσικό αέριο στη Γερμανία μέσω του Nord Stream 1, μόλις αποκατασταθεί η βλάβη στην τουρμπίνα.

Ο Ρώσος πρόεδρος επέρριψε ευθύνες στο Βερολίνο αλλά και στις δυτικές κυρώσεις για τη μη λειτουργικότητα του αγωγού, προειδοποιώντας ότι η διαρροή πετρελαίου στον αγωγό ενδέχεται να προκαλέσει πυρκαγιά. «Δώστε μας μια τουρμπίνα και θα ανοίξουμε αύριο τον Nord Stream 1. Αλλά δεν μας δίνουν τίποτα», είπε χαρακτηριστικά.

Μιλώντας στο Βλαδιβοστόκ, όπου διεξάγεται το Ανατολικό Οικονομικό Φόρουμ, κατηγόρησε την Ουκρανία και την Πολωνία ότι αποφάσισαν μονομερώς να κλείσουν άλλους αγωγούς που μετέφεραν φυσικό αέριο στην Ευρώπη.

«Ο Nord Steam 1 είναι ουσιαστικά κλειστός τώρα», παραδέχθηκε ο Πούτιν καλώντας τη Γερμανία να επιστρέψει μια τουρμπίνα για τον σταθμό συμπίεσης Πορτοβάγια του αγωγού, το οποίο θα επέτρεπε στη Ρωσία να ξεκινήσει εκ νέου να διοχετεύει αέριο.

«Υπάρχει μια διαρροή πετρελαίου εκεί. Πιθανόν η κατάσταση είναι εκρηκτική, υπάρχει κίνδυνος πυρκαγιάς. Η τουρμπίνα δεν μπορεί να λειτουργήσει. Δώστε μας μια τουρμπίνα και θα ανοίξουμε αύριο τον Nord Stream 1. Αλλά δεν μας δίνουν τίποτα», είπε ο Πούτιν.

Σε κάθε περίπτωση, ο Ρώσος πρόεδρος επανέλαβε ότι η χώρα του θα σταματήσει να παρέχει φυσικό αέριο και πετρέλαιο αν επιβληθεί πλαφόν στις τιμές του.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

• Το ενεργειακό αδιέξοδο «πυροδοτεί» συζητήσεις για τις επόμενες κάλπες και τον εκλογικό νόμο
• Έναρξη σχολικής χρονιάς: ‘Ολες οι ημερομηνίες «ορόσημο», για Πανελλαδικές, ενδοσχολικές και απολυτήριες εξετάσεις
• Μελέτη σοκ από την Greenpeace: Ένας στους 3 μπροστά σε διατροφική ανασφάλεια ενώ ο πλανήτης παράγει επαρκή τρόφιμα για όλους
• Καιρός: Ηλιοφάνεια και μικρή άνοδος της θερμοκρασίας την Πέμπτη