Πόσο πιθανό είναι ο Πούτιν να χρησιμοποιήσει τακτικά πυρηνικά στην Ουκρανία και ποια θα μπορούσε να είναι η απάντηση των ΗΠΑ

Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε πρόσφατα ότι είναι έτοιμος να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα για να υπερασπιστεί το ρωσικό έδαφος, δημιουργώντας τον φόβο ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα μικρό ή «τακτικό» πυρηνικό όπλο στην Ουκρανία. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν τον προειδοποίησε ότι κάτι τέτοιο θα ήταν η πιο σοβαρή στρατιωτική κλιμάκωση από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Τι είναι τα τακτικά πυρηνικά όπλα;

Όπως μεταδίδει το BBC, τα τακτικά πυρηνικά όπλα είναι μικρές πυρηνικές κεφαλές και συστήματα εκτόξευσης που προορίζονται για χρήση στο πεδίο της μάχης ή για περιορισμένο πλήγμα. Έχουν σχεδιαστεί για να καταστρέφουν εχθρικούς στόχους σε μια συγκεκριμένη περιοχή χωρίς να προκαλούν εκτεταμένη ραδιενεργό νέφος.

Τα μικρότερα τακτικά πυρηνικά όπλα μπορεί να είναι ενός κιλοτόνου ή μικρότερα (παράγοντας το ισοδύναμο με χίλιους τόνους εκρηκτικής ύλης TNT). Τα μεγαλύτερα μπορούν να φτάσουν τους 100 κιλοτόνους.

Τα στρατηγικά πυρηνικά όπλα είναι μεγαλύτερα (έως 1.000 κιλοτόνους) και εκτοξεύονται από μεγαλύτερη απόσταση. Συγκριτικά, η ατομική βόμβα που έριξαν οι ΗΠΑ στη Χιροσίμα το 1945 ήταν 15 κιλοτόνων.

Ποια τακτικά πυρηνικά όπλα διαθέτει η Ρωσία;

Σύμφωνα με τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών, η Ρωσία διαθέτει περίπου 2.000 τακτικά πυρηνικά όπλα. Οι τακτικές πυρηνικές κεφαλές της μπορούν να τοποθετηθούν σε διάφορους τύπους πυραύλων που συνήθως χρησιμοποιούνται για την παράδοση συμβατικών εκρηκτικών, όπως πύραυλοι κρουζ και βλήματα πυροβολικού.

Τα τακτικά πυρηνικά όπλα μπορούν επίσης να εκτοξευθούν από αεροσκάφη και πλοία - ως πύραυλοι κατά πλοίων, τορπίλες και βόμβες βυθού. Οι ΗΠΑ λένε ότι η Ρωσία έχει επενδύσει πρόσφατα σημαντικά σε αυτά τα όπλα για να βελτιώσει το βεληνεκές και την ακρίβειά τους.

Έχουν χρησιμοποιηθεί ποτέ στο παρελθόν τακτικά πυρηνικά όπλα;

Τα τακτικά πυρηνικά όπλα δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ποτέ σε σύγκρουση. Πυρηνικές δυνάμεις όπως οι ΗΠΑ και η Ρωσία έχουν διαπιστώσει ότι είναι εξίσου αποτελεσματικό να καταστρέφουν στόχους στο πεδίο της μάχης χρησιμοποιώντας σύγχρονα συμβατικά πυρομαχικά.

Επιπλέον, καμία χώρα που διαθέτει πυρηνικά όπλα δεν ήταν μέχρι στιγμής πρόθυμη να διακινδυνεύσει την εξαπόλυση ολοκληρωτικού πυρηνικού πολέμου με τη χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων.

Ωστόσο, η Ρωσία θα μπορούσε να είναι πιο πρόθυμη να χρησιμοποιήσει μικρότερα τακτικά όπλα από ό,τι μεγαλύτερους στρατηγικούς πυραύλους, εκτιμά το BBC. «Μπορεί να μην το βλέπουν σαν να περνάει αυτό το μεγάλο πυρηνικό κατώφλι», λέει η Δρ Πατρίσια Λιούις, επικεφαλής του προγράμματος διεθνούς ασφάλειας στο think tank Chatham House. «Θα μπορούσαν να το δουν ως μέρος των συμβατικών τους δυνάμεων».

Είναι οι πυρηνικές απειλές του Πούτιν πραγματικός λόγος ανησυχίας;

Τον Φεβρουάριο του 2022, λίγο πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, ο πρόεδρος Πούτιν έθεσε τις πυρηνικές δυνάμεις της Ρωσίας σε «ειδική ετοιμότητα μάχης» και πραγματοποίησε υψηλού προφίλ πυρηνικές ασκήσεις.

Πιο πρόσφατα, δήλωσε: «Εάν απειληθεί η εδαφική ακεραιότητα της χώρας μας, θα χρησιμοποιήσουμε χωρίς αμφιβολία όλα τα διαθέσιμα μέσα για να προστατεύσουμε τη Ρωσία και το λαό μας. Αυτό δεν είναι μπλόφα».

Η Ρωσία σχεδιάζει να προσαρτήσει τις περιοχές της νότιας και ανατολικής Ουκρανίας που έχει καταλάβει μετά τη διεξαγωγή αυτοαποκαλούμενων δημοψηφισμάτων. Ο πρόεδρος Πούτιν λέει ότι είναι έτοιμος να υπερασπιστεί την «εδαφική ακεραιότητα» των περιοχών «με όλα τα μέσα».

Οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες το βλέπουν αυτό ως απειλή προς τη Δύση να μην βοηθήσει την Ουκρανία να προσπαθήσει να ανακαταλάβει αυτά τα εδάφη, παρά ως ένδειξη ότι σχεδιάζει πυρηνικό πόλεμο.

Αλλά άλλοι ανησυχούν ότι η Ρωσία, αν υποστεί περαιτέρω αποτυχίες, μπορεί να μπει στον πειρασμό να χρησιμοποιήσει ένα μικρότερο τακτικό όπλο στην Ουκρανία ως "game changer", για να σπάσει ένα αδιέξοδο ή να αποφύγει την ήττα.

Ο Τζέιμς Άκτον, ειδικός στα πυρηνικά στο Carnegie Endowment for International Pace στην Ουάσινγκτον, λέει: «Ανησυχώ δικαιολογημένα ότι υπό αυτές τις συνθήκες, ο Πούτιν θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ένα πυρηνικό όπλο - πιθανότατα επί τόπου στην Ουκρανία για να τρομοκρατήσει τους πάντες και να πετύχει το σκοπό του. Δεν βρισκόμαστε ακόμη σε αυτό το σημείο».

Πώς θα μπορούσαν να αντιδράσουν οι ΗΠΑ;

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν προειδοποίησε τη Ρωσία να μη χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα στον πόλεμο στην Ουκρανία. Μιλώντας κατά τη διάρκεια συνέντευξης στο CBS News, ο κ. Μπάιντεν είπε ότι μια τέτοια ενέργεια θα «άλλαζε το πρόσωπο του πολέμου σε αντίθεση με οτιδήποτε άλλο μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο», προσθέτοντας: «Θα έχει συνέπειες».

Το πώς θα αντιδράσουν οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ σε οποιαδήποτε χρήση πυρηικών είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Μπορεί να μην θέλουν να κλιμακώσουν περαιτέρω την κατάσταση και να διακινδυνεύσουν έναν ολοκληρωτικό πυρηνικό πόλεμο, αλλά μπορεί επίσης να θέλουν να τραβήξουν μια γραμμή.

Ωστόσο, η Ρωσία θα μπορούσε επίσης να αποτραπεί από τη χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων από μια άλλη δύναμη - την Κίνα.

«Η Ρωσία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την κινεζική υποστήριξη», λέει η Δρ Χέδερ Γουίλιαμς, πυρηνικός εμπειρογνώμονας στο Kings College του Λονδίνου. «Όμως η Κίνα έχει το πυρηνικό δόγμα "όχι πρώτη χρήση". Έτσι, αν ο Πούτιν τα χρησιμοποιήσει, θα ήταν απίστευτα δύσκολο για την Κίνα να του συμπαρασταθεί. Αν τα χρησιμοποιούσε, πιθανότατα θα έχανε την Κίνα».

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

• Τουρκικά ΜΜΕ: Η Αθήνα στέλνει αμερικανικά τεθωρακισμένα σε Σάμο και Λέσβο - Δημοσιεύουν φωτογραφίες από drones
• Ευρυτανία: Η αγωνία για την 48χρονη κορυφώνεται καθώς οι βατραχάνθρωποι βουτούν για το ανησυχητικό εύρημα
• Χαλκιδική: 15.000 άνεργοι στα μητρώα του ΟΑΕΔ αλλά αναζητούν… 5.000 εργατικά χέρια για την συγκομιδή της ελιάς
• Σταύρος Γκίνης: Κραυγή για βοήθεια από τον πρωταθλητή ενόργανης που πέρασε Ιατρική - Δεν μεταγράφεται στην Αθήνα για να προπονείται