Τι θα ακολουθήσει μετά τη ρωσική προσάρτηση των ουκρανικών εδαφών; Οι φόβοι για τα πυρηνικά, η κλιμάκωση και οι στόχοι του Πούτιν

Η Ρωσία ολοκλήρωσε τη διεξαγωγή «δημοψηφισμάτων» στην κατεχόμενη Ουκρανία, ανοίγοντας το δρόμο για την προσάρτηση περισσότερων ουκρανικών εδαφών, σε αυτό που ορισμένοι έχουν αποκαλέσει ως μια στιγμή "all-in" για την Μόσχα. Το Κρεμλίνο έχει απειλήσει να προσαρτήσει αυτά τα εδάφη ήδη από αυτή την εβδομάδα, καθώς η Μόσχα προσπαθεί να εκβιάσει την Ουκρανία για να σταματήσει την επιτυχημένη αντεπίθεσή της.

Μάλιστα έχει εξαγγελθεί και μια συνεδρίαση της Άνω Βουλής στις αρχές Οκτωβρίου για να επικυρώσει τις εν λόγω διαδικασίες. Αλλά με το Κίεβο -που υποστηρίζεται από τη Δύση- αποφασισμένο να απαντήσει, πώς θα μπορούσαν να εξελιχθούν όλα αυτά;

Τι συμβαίνει στην κατεχόμενη Ουκρανία;

Η Ρωσία ολοκλήρωσε τη διεξαγωγή ενός ψεύτικου "δημοψηφίσματος" στα κατεχόμενα εδάφη της Ουκρανίας σε τέσσερις περιοχές: Ντόνετσκ, Λουχάνσκ, Χερσώνα και Ζαπορίζια, στο οποίο απαίτησαν από τους ψηφοφόρους να ζητήσουν την ένταξή τους στη Ρωσική Ομοσπονδία. Ένοπλοι Ρώσοι στρατιώτες επέβλεψαν τις ψηφοφορίες στα κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη, όπου πολλοί άνθρωποι που υποστηρίζουν την ουκρανική κυβέρνηση έχουν διαφύγει από τον ρωσικό έλεγχο. Οι Ουκρανοί χαρακτήρισαν την ψηφοφορία ως ψηφοφορία υπό την απειλή όπλων.

Όπως αναμενόταν, η Μόσχα πήρε τα «αποτελέσματα» που ήθελε. Με ένα επισφραγισμένο (και παγκοσμίως μη αναγνωρισμένο) αίτημα προσχώρησης στα χέρια της, η ρωσική κυβέρνηση είναι τώρα έτοιμη να προσαρτήσει τα τέσσερα εδάφη, τα οποία περιλαμβάνουν κάποια εδάφη που δεν βρίσκονται επί του παρόντος υπό ρωσικό έλεγχο.

Γιατί το κάνει αυτό ο Πούτιν;

Τις τελευταίες εβδομάδες, η Ρωσία χάνει έδαφος στο πεδίο της μάχης. Μια ουκρανική αντεπίθεση που ξεκίνησε τον περασμένο μήνα είχε καταλάβει περισσότερα από 3.000 τετραγωνικά μίλια σε διάστημα μόλις λίγων εβδομάδων. Τα στρατεύματά του είχαν εκδιωχθεί από μεγάλο μέρος της περιοχής του Χάρκοβο, όπου είχαν υποσχεθεί στους ντόπιους ότι «η Ρωσία είχε έρθει για πάντα», και έχουν αρχίσει να χάνουν εδάφη στο Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ που κατείχαν πριν από τις 24 Φεβρουαρίου.

Αναλυτές λένε ότι η Ρωσία πραγματοποιεί αυτές τις προσαρτήσεις τώρα για να σταματήσει την υποχώρηση. Ανακηρύσσοντας αυτά τα εδάφη ως μέρος της Ρωσίας, η Μόσχα απειλεί με συντριπτική απάντηση, συμπεριλαμβανομένης μιας πιθανής πυρηνικής επίθεσης, στο πλαίσιο ενός αμυντικού πολέμου, εκτός εάν η Ουκρανία σταματήσει τις προσπάθειές της να απελευθερώσει τα εδάφη της. Με την απειλή μιας μαζικής κλιμάκωσης, η Ρωσία επιδιώκει να επιβραδύνει τις απώλειές της μέχρι οι δυνάμεις της να μπορέσουν να ανασυνταχθούν.

Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα της ρωσικής προσάρτησης;

Πολλοί περίμεναν ότι ο Πούτιν θα απευθυνόταν στο Συμβούλιο της Ομοσπονδίας την Παρασκευή, 30 Σεπτεμβρίου, με μια απόφαση για την επίσημη προσάρτηση των εδαφών. Σύμφωνα με τον νόμο, οι εν λόγω συνθήκες πρέπει πρώτα να παρουσιαστούν στο Ομοσπονδιακό Συμβούλιο, το ανώτερο σώμα του ρωσικού κοινοβουλίου, και στη συνέχεια στον Πούτιν για υπογραφή.

Αυτό θα μπορούσε να οργανωθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα. Αλλά τώρα το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο έχει δηλώσει ότι δεν θα πραγματοποιήσει ειδική συνεδρίαση την Παρασκευή. Αν αυτό ισχύει, τότε η επόμενη προγραμματισμένη συνεδρίαση θα πραγματοποιηθεί στις 4 Οκτωβρίου, δηλαδή την επόμενη Παρασκευή, σύμφωνα με την εφημερίδα Guardian.

Αυτό μπορεί να υποδηλώνει ότι η Ρωσία κάνει μια παύση προκειμένου να επιβραδύνει την προέλαση της Ουκρανίας. Ή ότι δοκιμάζει την τοπική υποστήριξη για μια προσάρτηση. Αλλά με ελάχιστη εμπιστοσύνη στον Ρώσο πρόεδρο στο εξωτερικό, μια συμφωνία φαίνεται απίθανη και η προσάρτηση φαίνεται το πιο πιθανό αποτέλεσμα.

Τι μπορεί να συμβεί μετά την προσάρτηση;

Αυτό είναι το κύριο ερώτημα. Ο Πούτιν και άλλοι κορυφαίοι αξιωματούχοι έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι θα αρχίσουν να αντιμετωπίζουν τις επιθέσεις στις προσαρτημένες περιοχές ως επιθέσεις σε κυρίαρχο ρωσικό έδαφος. Η Ρωσία έχει ήδη κατηγορήσει την Ουκρανία ότι πραγματοποίησε διασυνοριακές επιθέσεις κατά τη διάρκεια του πολέμου, μεταξύ άλλων στην περιοχή του Μπέλγκοροντ και σε μια ρωσική αεροπορική βάση στην κατεχόμενη Κριμαία, η οποία η Μόσχα ισχυρίζεται ότι είναι κυρίαρχο έδαφός της. Παρ' όλα αυτά, η Μόσχα δηλώνει τώρα ότι σοβαρολογεί και απειλεί με κλιμάκωση.

Όσον αφορά τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, η Ρωσία μπορεί να αρχίσει να στοχεύει περισσότερα πληθυσμιακά κέντρα και κυβερνητικά κτίρια με τους εναπομείναντες πυραύλους της, παρόμοια με τα πλήγματα που στόχευσαν τις ουκρανικές ενεργειακές υποδομές κοντά στο Χάρκοβο νωρίτερα αυτό το μήνα.

Η Μόσχα θα μπορούσε επίσης, ενδεχομένως, να αρχίσει να πραγματοποιεί πυρηνικές ασκήσεις ή ακόμη και να πραγματοποιήσει τακτικά πυρηνικά πλήγματα προκειμένου να τρομάξει τη Δύση. Θα σπεύσει επίσης να στείλει κινητοποιημένους άνδρες στο μέτωπο για να κρατήσει τις γραμμές και να αποτρέψει τη Ρωσία από το να χάσει περισσότερα εδάφη από την ουκρανική αντεπίθεση.

Στο εσωτερικό, η Ρωσία μπορεί να κλείσει τα σύνορα ή να επιβάλει στρατιωτικό νόμο σε ορισμένα εδάφη. Τα μέτρα που προβλέπονται από τον στρατιωτικό νόμο θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την κατάσχεση περιουσίας, την επιβολή απαγόρευσης κυκλοφορίας, τη σύλληψη επικριτών της κυβέρνησης, στρατόπεδα συγκέντρωσης για ξένους πολίτες και άλλα αυστηρά μέτρα που θα κάνουν τη ζωή στη Ρωσία να αντανακλά ακόμη περισσότερο αυτή ενός ολοκληρωτικού κράτους.

Ποια είναι η δυτική απάντηση;

Η Ουκρανία έχει δηλώσει ότι δεν θα δεχτεί τον πυρηνικό εκβιασμό της Ρωσίας και έχει την πρόθεση να απελευθερώσει όλα τα εδάφη που έχει καταλάβει η Ρωσία από την αρχή του πολέμου. Δυτικοί αξιωματούχοι έχουν συμφωνήσει, λέγοντας ότι έχουν απευθύνει πολύ αυστηρές προειδοποιήσεις στο Κρεμλίνο να μην κλιμακώσει αυτή τη σύγκρουση με τη χρήση ισχυρών όπλων, συμπεριλαμβανομένης της πυρηνικής επιλογής.

Αυτό προβλέπει απίστευτη αβεβαιότητα τις επόμενες ημέρες. Ο Πούτιν, όταν διατύπωσε την απειλή του, είπε ευθέως ότι «δεν πρόκειται για μπλόφα». Μπορεί να είναι μπλόφα, αλλά ο Ρώσος πρόεδρος θα δεχθεί ισχυρές πιέσεις προκειμένου να κρατήσει το έδαφος που έχει καταλάβει.

Ποιος είναι ο απώτερος σκοπός;

Μακροπρόθεσμα, ο Πούτιν φαίνεται να έχει τον ίδιο στόχο: τον πολιτικό έλεγχο της Ουκρανίας. Ενώ πριν από τον πόλεμο έλεγε ότι ήθελε εγγυήσεις ασφαλείας σχετικά με τη μη επέκταση του ΝΑΤΟ, είναι πλέον σαφές ότι επιδιώκει την αλλαγή καθεστώτος στο Κίεβο και την κυριαρχία στο πολιτικό μέλλον της χώρας.

Η προσάρτηση εδαφών στην ανατολική Ουκρανία μάλλον δεν θα τον ικανοποιήσει. Ενώ θέλει να σταματήσει την ουκρανική προέλαση βραχυπρόθεσμα και να δώσει χρόνο στα στρατεύματά του να ανασυνταχθούν, πολλοί αναμένουν ότι θα θελήσει να επιστρέψει στην επίθεση μόλις τα στρατεύματά του είναι έτοιμα.