Κόσμος|29.09.2022 09:11

Πλοία και υποβρύχια του ρωσικού Ναυτικού «πιάστηκαν» κοντά στις διαρροές του Nord Stream - Θα σαμποτάριζε η Ρωσία τους αγωγούς της;

Newsroom

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ασφαλείας παρατήρησαν τη Δευτέρα και την Τρίτη πλοία του ρωσικού Πολεμικού Ναυτικού στην περιοχή των διαρροών στους αγωγούς Nord Stream -που πιθανόν προκλήθηκαν από υποβρύχιες εκρήξεις- σύμφωνα με δύο δυτικούς αξιωματούχους των μυστικών υπηρεσιών και μία άλλη πηγή που έχει γνώσει πάνω στο θέμα.

Δεν είναι σαφές αν τα πλοία είχαν κάποια σχέση με αυτές τις εκρήξεις, είπαν αυτές οι πηγές και άλλοι -αλλά είναι ένας από τους πολλούς παράγοντες που θα εξετάσουν οι ερευνητές.

Ρωσικά υποβρύχια παρατηρήθηκαν επίσης όχι μακριά από αυτές τις περιοχές την περασμένη εβδομάδα, δήλωσε ένας από τους αξιωματούχους των μυστικών υπηρεσιών, σύμφωνα με το CNN.

Τρεις Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν ακόμη καμία εμπεριστατωμένη εξήγηση για το τι συνέβη, λίγες ημέρες αφότου οι εκρήξεις φάνηκε να προκαλούν τρεις ξεχωριστές και ταυτόχρονες διαρροές στους δύο αγωγούς τη Δευτέρα. 

Σημειώνεται πως σήμερα, Πέμπτη, κυκλοφορούν αναφορές σουηδικών ΜΜΕ για εντοπισμό και τέταρτης διαρροής.

Οι ρωσικές δραστηριότητες στη Βαλτική Θάλασσα έχουν αυξηθεί

Ωστόσο, ρωσικά πλοία επιχειρούν συνήθως στην περιοχή, σύμφωνα με έναν Δανό στρατιωτικό αξιωματούχο, ο οποίος τόνισε ότι η παρουσία των πλοίων δεν υποδηλώνει απαραίτητα ότι η Ρωσία προκάλεσε τη ζημιά.

«Τα βλέπουμε κάθε εβδομάδα», δήλωσε το πρόσωπο αυτό. «Οι ρωσικές δραστηριότητες στη Βαλτική Θάλασσα έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Δοκιμάζουν αρκετά συχνά την αντίληψή μας -τόσο στη θάλασσα όσο και στον αέρα».

Αλλά οι θεάσεις εξακολουθούν να δημιουργούν περαιτέρω υποψίες για τη Ρωσία, η οποία έχει τραβήξει τη μεγαλύτερη προσοχή τόσο από Ευρωπαίους όσο και από Αμερικανούς αξιωματούχους ως ο μόνος παράγοντας στην περιοχή που πιστεύεται ότι έχει τόσο την ικανότητα όσο και το κίνητρο να προκαλέσει σκόπιμη ζημιά στους αγωγούς.

Αμερικανοί αξιωματούχοι αρνήθηκαν να σχολιάσουν τις πληροφορίες για τα πλοία την Τετάρτη.

Πότε θα ξεκινήσουν οι έρευνες

Τόσο η Δανία όσο και η Σουηδία διεξάγουν έρευνα, αλλά δεν έχει γίνει ακόμη επιτόπια επιθεώρηση και οι λεπτομέρειες σχετικά με το τι ακριβώς προκάλεσε τις εκρήξεις παραμένουν αόριστες. Ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος δήλωσε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη αξιολόγηση από τη δανική κυβέρνηση και ότι μπορεί να χρειαστούν έως και δύο εβδομάδες για να ξεκινήσει κανονικά η έρευνα, επειδή η πίεση στους σωλήνες καθιστά δύσκολη την προσέγγιση του σημείου των διαρροών -αν και μια άλλη πηγή που γνωρίζει το θέμα δήλωσε ότι η έρευνα θα μπορούσε να ξεκινήσει ήδη από την Κυριακή.

Οι πρωθυπουργοί τόσο της Δανίας όσο και της Σουηδίας δήλωσαν δημοσίως την Τρίτη ότι οι διαρροές ήταν πιθανότατα αποτέλεσμα σκόπιμων ενεργειών και όχι ατυχημάτων, και η υπηρεσία ασφαλείας της Σουηδίας ανέφερε σε ανακοίνωσή της την Τετάρτη ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί «ότι μια ξένη δύναμη βρίσκεται πίσω από αυτό». Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν χαρακτήρισε επίσης το βράδυ της Τρίτης τις διαρροές «προφανές σαμποτάζ» σε ένα tweet.

Αλλά ανώτεροι δυτικοί αξιωματούχοι έχουν μέχρι στιγμής σταματήσει να αποδίδουν την επίθεση στη Ρωσία ή σε οποιοδήποτε άλλο έθνος.

Το Κρεμλίνο έχει αρνηθεί δημοσίως ότι χτύπησε τους αγωγούς. Ένας εκπρόσωπός του χαρακτήρισε τον ισχυρισμό «προβλέψιμα ηλίθιο και παράλογο».

Διερεύνηση των διαρροών με επικεφαλής τη Δανία - «Κύριος ύποπτος» η Ρωσία

Η κυβέρνηση της Δανίας έχει αναλάβει επικεφαλής της έρευνας και έχει θέσει σε εφαρμογή μια ζώνη αποκλεισμού πέντε ναυτικών μιλίων και μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων ενός χιλιομέτρου, σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές που γνωρίζουν το θέμα.

Εκτός από τον Σάλιβαν, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι ήταν πολύ πιο επιφυλακτικοί από τους Ευρωπαίους ομολόγους τους στην εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με τις διαρροές.

«Νομίζω ότι πολλοί από τους εταίρους μας έχουν διαπιστώσει ή πιστεύουν ότι πρόκειται για σαμποτάζ. Δεν είμαι στο σημείο που μπορώ να σας πω το ένα ή το άλλο», δήλωσε την Τετάρτη ανώτερος στρατιωτικός αξιωματούχος. «Το μόνο πράγμα που γνωρίζω εκεί είναι ότι πιστεύουμε ότι το νερό είναι μεταξύ 80 και 100 μέτρων (σε βάθος) σε αυτό το σημείο όπου βρίσκεται ο αγωγός. Εκτός από αυτό, δεν γνωρίζω τίποτα περισσότερο».

Αλλά ένας ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος και ένας Αμερικανός στρατιωτικός δήλωσαν αμφότεροι ότι η Ρωσία εξακολουθεί να είναι ο κύριος ύποπτος -υποθέτοντας ότι η ευρωπαϊκή εκτίμηση για σκόπιμο σαμποτάζ επιβεβαιώνεται- επειδή δεν υπάρχουν άλλοι αληθοφανείς ύποπτοι με την ικανότητα και τη βούληση να πραγματοποιήσουν την επιχείρηση.

«Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς άλλον παράγοντα στην περιοχή με τις δυνατότητες και το ενδιαφέρον να πραγματοποιήσει μια τέτοια επιχείρηση», δήλωσε ο Δανός στρατιωτικός αξιωματούχος.

Η Ρωσία έχει ζητήσει συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για τον κατεστραμμένο αγωγό αυτή την εβδομάδα -κάτι που ο ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος είπε ότι είναι επίσης ύποπτο. Συνήθως, είπε ο αξιωματούχος, η Ρωσία δεν είναι αρκετά οργανωμένη για να κινηθεί τόσο γρήγορα, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο ελιγμός ήταν προσχεδιασμένος.

Θα σαμποτάριζε η Ρωσία τους -ουσιαστικά- δικούς της αγωγούς;

Εάν η Ρωσία προκάλεσε σκόπιμα τις εκρήξεις, θα σαμποτάριζε ουσιαστικά τους δικούς της αγωγούς: Η ρωσική κρατική εταιρεία Gazprom είναι ο κύριος μέτοχος του Nord Stream 1 και ο μοναδικός ιδιοκτήτης του Nord Stream 2.

Αλλά αξιωματούχοι που γνωρίζουν τις τελευταίες πληροφορίες λένε ότι η Μόσχα πιθανότατα θα θεωρούσε ότι ένα τέτοιο βήμα άξιζε το τίμημα, αν βοηθούσε στην αύξηση του κόστους υποστήριξης της Ουκρανίας για την Ευρώπη.

Αξιωματούχοι των αμερικανικών και δυτικών μυστικών υπηρεσιών πιστεύουν ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ποντάρει στο ότι καθώς το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνεται και ο χειμώνας πλησιάζει, το ευρωπαϊκό κοινό θα μπορούσε να στραφεί εναντίον της δυτικής στρατηγικής οικονομικής απομόνωσης της Ρωσίας. Το σαμποτάζ των αγωγών θα μπορούσε να «δείξει τι είναι ικανή να κάνει η Ρωσία», δήλωσε ένας Αμερικανός αξιωματούχος.

Οι προειδοποιήσεις

Η Ρωσία έχει ήδη λάβει μέτρα για να χειραγωγήσει τις ενεργειακές ροές με τρόπους που προκάλεσαν οικονομικό πόνο στην ίδια, αλλά και έβλαψαν την Ευρώπη. Η χώρα μείωσε τις προμήθειες φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω του Nord Stream 1 πριν αναστείλει εντελώς τις ροές τον Αύγουστο, κατηγορώντας τις δυτικές κυρώσεις για την πρόκληση τεχνικών δυσκολιών. Οι Ευρωπαίοι πολιτικοί λένε ότι αυτό ήταν ένα πρόσχημα για να σταματήσει η προμήθεια φυσικού αερίου.

«Έχουν ήδη δείξει ότι είναι απολύτως ευτυχείς να το κάνουν αυτό», δήλωσε μία από τις πηγές που επικαλείται το CNN. «Ζυγίζουν τον οικονομικό τους πόνο έναντι του πόνου της Ευρώπης».

Ο νέος αγωγός Nord Stream 2 δεν είχε ακόμη τεθεί σε εμπορική λειτουργία. Το σχέδιο να τον χρησιμοποιήσει για την προμήθεια φυσικού αερίου απορρίφθηκε από τη Γερμανία λίγες ημέρες πριν η Ρωσία στείλει στρατεύματα στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο.

Ωστόσο, Αμερικανοί, Ευρωπαίοι και Ουκρανοί αξιωματούχοι προειδοποιούν εδώ και μήνες ότι κρίσιμες υποδομές -όχι μόνο στην Ουκρανία αλλά και στις ΗΠΑ και την Ευρώπη- θα μπορούσαν να αποτελέσουν στόχο της Ρωσίας στο πλαίσιο του πολέμου της κατά της Ουκρανίας.

Οι ΗΠΑ προειδοποίησαν αρκετούς Ευρωπαίους συμμάχους κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, ότι οι αγωγοί Nord Stream 1 και 2 θα μπορούσαν να έρθουν αντιμέτωπες απειλές και ακόμη και να δεχθούν επίθεση, σύμφωνα με δύο άτομα που γνωρίζουν τις πληροφορίες και τις προειδοποιήσεις.

Οι προειδοποιήσεις βασίστηκαν σε εκτιμήσεις των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών, αλλά ήταν ασαφείς, είπαν οι άνθρωποι -δεν ήταν σαφές από τις προειδοποιήσεις ποιος θα μπορούσε να είναι υπεύθυνος για τυχόν επιθέσεις στους αγωγούς ή πότε θα μπορούσαν να συμβούν. Η CIA αρνήθηκε να σχολιάσει.

Αναφορές ότι εντοπίστηκε και τέταρτη διαρροή

Το Λιμενικό Σώμα της Σουηδίας φέρεται να εντόπισε μια τέταρτη διαρροή στον αγωγό Nord Stream. Ειδικότερα, η σουηδική εφημερίδα Svenska Dagbladet επικαλέστηκε το Λιμενικό, λέγοντας ότι εντόπισε τη διαρροή, αφού πρώτα δύο αγωγοί που διέρχονται από τη Ρωσία προς τη Γερμανία υπέστησαν ζημιές σε τρία συνολικά σημεία τη Δευτέρα.

«Δύο από αυτές τις τέσσερις βρίσκονται στην αποκλειστική οικονομική ζώνη (AOZ) της Σουηδίας», δήλωσε στην εφημερίδα η εκπρόσωπος της ακτοφυλακής, όπως μεταδίδει το Sky News.

Οι άλλες δύο βρίσκονται στην ΑΟΖ της Δανίας.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΡωσίαΒλαντίμιρ ΠούτινNord Stream 2ρωσικό υποβρύχιοδιαρροήειδήσεις τώρα