Υιοθετεί, δίνει υπηκοότητα, παραδίδει μαθήματα «πατριωτικής εκπαίδευσης» - Τα ορφανά παιδιά της Ουκρανίας θύματα μίας ιδιότυπης γενοκτονίας

Ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα του πολέμου Ρωσίας - Ουκρανίας φέρνει στο φως η έρευνα του Associated Press. Σύμφωνα με το πρακτορείο, από την έναρξη της σύρραξης, η Ρωσία επιχειρεί να υιοθετήσει παιδιά από την Ουκρανία και τα να αναθρέψει ως ρώσους πολίτες.

Στα υπόγεια καταφύγια και τα ορφανοτροφεία των πόλεων που έχουν καταστραφεί από τον πόλεμο, όπως η Μαριούπολη ή τα αυτονομιστικά εδάφη του Ντονμπάς, χιλιάδες παιδιά έχουν βρεθεί ορφανά – κάποια γιατί οι γονείς τους σκοτώθηκαν στους βομβαρδισμούς, άλλα, γνωστά ως «παιδιά του κράτους»,  γιατί ήδη μεγάλωναν σε δομές φιλοξενίας ή ανάδοχες οικογένειες.

Η Ρωσία ισχυρίζεται ότι τα παιδιά αυτά δεν έχουν γονείς ή κηδεμόνες για να τα φροντίζουν ή ότι, εάν έχουν, δεν είναι δυνατόν να βρεθούν. Ωστόσο, η έρευνα διαπιστώνει ότι ρώσοι αξιωματούχοι έxουν απελάσει παιδιά από την Ουκρανία στα εδάφη της Ρωσίας, ή σε εδάφη που ελέγχονται από αυτήν χωρίς τη συγκατάθεσή τους, ενώ τους έχουν πει ψέματα ότι δεν τα θέλουν οι γονείς τους, χρησιμοποιώντας τα για προπαγάνδα, ενώ τα έχουν δώσει για αναδοχή σε οικογένειες ρώσων, δίνοντάς τους και την υπηκοότητα.

Το AP βασίστηκε σε δεκάδες συνεντεύξεις με γονείς, παιδιά και αξιωματούχους τόσο στην Ουκρανία όσο και στη Ρωσία, σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και επιστολές, σε ρωσικά έγγραφα και σε ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης. Η ανατροφή παιδιών από εμπόλεμα εδάφη σε άλλη χώρα ή κουλτούρα μπορεί να είναι σημάδι γενοκτονίας, προσπάθεια να σβηστεί η ίδια η ταυτότητα ενός εχθρικού έθνους, είτε οι ανήλικοι έχουν γονείς είτε όχι. Στην εκτεταμένη έρευνα, που εξακολουθεί να είναι σε εξέλιξη, εισαγγελείς υποστηρίζουν ότι, το «παιδομάζωμα» της Ρωσίας μπορεί να συνδέεται άμεσα με τον πρόεδρο της χώρας, Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος έχει πάρει ανοιχτά θέση υπέρ των υιοθεσιών. Σύμφωνα με τον πρώην πρέσβη των ΗΠΑ για θέματα εγκλημάτων πολέμου, Stephen Rapp, «δεν πρόκειται για κάτι που συμβαίνει αυθόρμητα στο πεδίο της μάχης. Η δυνατότητα να αποδώσουμε ευθύνη στο υψηλότερο επίπεδο είναι πολύ μεγάλη». Όπως στηρίζει ο ίδιος, ακόμα κι αν οι γονείς των παιδιών είναι νεκροί, αυτά θα πρέπει να φιλοξενηθούν, ή να δοθούν για αναδοχή ή υιοθεσίες στην Ουκρανία, όχι να απελαθούν στη Ρωσία.

Η ρωσική νομοθεσία απαγορεύει την υιοθεσία αλλοδαπών παιδιών. Τον περασμένο Μάιο, ωστόσο, ο Βλαντίμιρ Πούτιν υπέγραψε διάταγμα που διευκολύνει τη Ρωσία να υιοθετεί και να δίνει υπηκοότητα σε παιδιά από την Ουκρανία, χωρίς γονική συγκατάθεση, δυσκολεύοντας, με αυτό τον τρόπο, το ουκρανικό κράτος αλλά και τους επιζώντες συγγενείς των παιδιών να διεκδικήσουν την κηδεμονία τους.

Η Ρωσία έχει επίσης ετοιμάσει ένα μητρώο κατάλληλων οικογενειών για τη υιοθεσία παιδιών από την Ουκρανία, οι οποίες πληρώνονται για κάθε παιδί που παίρνει την υπηκοότητα, το οποίο, για παιδιά με αναπηρία, μπορεί να φτάσει έως και 1.000 δολάρια. Το κράτος διοργανώνει καλοκαιρινές κατασκηνώσεις για τα ορφανά της Ουκρανίας, τούς παραδίδει μαθήματα «πατριωτικής εκπαίδευσης» και έχει θεσπίσει μέχρι και μία τηλεφωνική γραμμή της οποίας ο ρόλος είναι να βρίσκει υιοθεσίες μεταξύ οικογενειών ρώσων και παιδιών από το Νντονμπάς.

Η χώρα παρουσιάζει τις υιοθεσίες ως πράξη γενναιοδωρίας, που προσφέρει στα ορφανά νέα σπίτια και πρόνοια σε παιδιά ανήμπορα. Τα κρατικά ρωσικά μέσα ενημέρωσης παρουσιάζουν ρεπορτάζ με αξιωματούχους που αγκαλιάζουν και φιλούν τα παιδιά, στα οποία και δίνουν ρωσικά διαβατήρια. Ο ακριβής αριθμός αυτών των παιδιών είναι πολύ δύσκολο να προσδιοριστεί – ουκρανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι πλησιάζουν τις 8.000. Από μέρους της Ρωσίας δεν έχουν δοθεί αριθμοί, ωστόσο είναι συχνές οι ανακοινώσεις αξιωματούχων της χώρας σχετικά με τις αφίξεις ορφανών παιδιών από την Ουκρανία, που φτάνουν σε πτήσεις ρωσικών στρατιωτικών αεροπλάνων.