Η Ιρανή εικαστικός Γκαζέλ στο ethnos.gr: Οι γυναίκες της χώρας μου είναι πολύ γενναίες - Πολλά παιδιά έχουν σκοτωθεί

«Τα νέα παιδιά που βλέπεις σήμερα στους δρόμους της Τεχεράνης να τρέχουν και να διαμαρτύρονται προφανώς και ζουν σε μια εποχή που θέλουν να επαναστατήσουν. Δεν ξέρουν, όμως, τι σημαίνει πόλεμος. Γεννήθηκαν στην εποχή του ίντερνετ και των video games και έχουν μια άλλη οπτική για τον κόσμο. Δεν φοβούνται το αίμα. Η δικιά μου γενιά, όμως, φοβάται μην χυθεί ακόμη περισσότερο αίμα. Αυτή είναι η διαφορά μεταξύ της δικιάς μου γενιάς και της σημερινής. Και υπάρχουν πάρα πολλά παιδιά τα οποία έχουν σκοτωθεί μέχρι στιγμής και φοβάμαι ότι θα έχουμε και αλλά θύματα» λέει στο ethnos.gr η δημοφιλής Ιρανή εικαστικός Γκαζέλ με αφορμή το κύμα διαμαρτυριών στην Τεχεράνη που πυροδότησε ο θάνατος της 22χρονης Μαχσά Αμινί.

Η Γκαζέλ βρέθηκε τις τελευταίες μέρες στη Θεσσαλονίκη με αφορμή την έκθεσή της «Γεωπολιτικές Αναμορφώσεις» η οποία παρουσιάζεται στο πλαίσιο και των 57ων Δημητρίων. Υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και με ενασχόληση με το μεταναστευτικό η Γκαζέλ παρουσιάζει έργα που δημιούργησε τους τελευταίους τρεις μήνες και είναι εμπνευσμένα από όλα όσα συνέβησαν στην Τεχεράνη. Το έργο της «Wanted» ήταν για δέκα χρόνια στο Μουσείο Ιστορίας της Μετανάστευσης στο Παρίσι, όπου το 2018 η γαλλική κυβέρνηση της απένειμε τον τίτλο του Ιππότη του Τάγματος των Τεχνών και Γραμμάτων.

Οι νέοι 20άρηδες που διαδηλώνουν δεν ξέρουν τι σημαίνει πόλεμος

Έχοντας ζήσει από μέσα την επανάσταση στο Ιράν το 1979, καθισμένη σε ένα ξύλινο σκαμπό πιάνου στην αίθουσα της Δημοτικής Πινακοθήκης στην Κάζα Μπιάνκα όπου φιλοξενείται η έκθεση, σημειώνει ότι η γενιά της έζησε το δράμα του πολέμου. «Είδα οικογένειες να τραυματίζονται και φίλους μου να πεθαίνουν. Καθημερινά στο δρόμο περπατούσες και έβλεπες δεκάδες αφίσες με πρόσωπα που σκοτώθηκαν όπως στις ταινίες Γούεστερν.  Όταν ήμουν στην ηλικία των σημερινών νέων δεν υπήρχαν κορίτσια στους δρόμους. Όλοι ήταν είτε στον πόλεμο, είτε στα καταφύγια για να σωθούν από τους βομβαρδισμούς. Για τη γενιά μου που έζησε όλα αυτά και για μένα προσωπικά το αίμα είναι τρομακτικό. Οι σημερινοί νέοι δεν έχουν δει τέτοιες τρομακτικές καταστάσεις και είναι τυχεροί που δεν ζουν τα δικά μας δράματα...».

Υπάρχει, όμως, λύση στη σημερινή κατάσταση στο Ιράν;

«Δεν ξέρω πως θα λυθεί το ζήτημα. Το σίγουρο, όμως, είναι ότι δεν θέλω να χυθεί άλλο αίμα. Είμαστε φοβισμένοι και τρομοκρατημένοι από τα παιδιά» που σκοτώνονται, απαντά.

Αν και είναι χρόνια εγκατεστημένη στη Γαλλία,  τα τελευταία 8 χρόνια ζει με το ένα πόδι στο Παρίσι και το άλλο στην Τεχεράνη. «Είμαι σε μια διαρκή μετακίνηση» θα πει λίγο πριν πετάξει από την Θεσσαλονίκη για την Κωνσταντινούπολη και από κει στην Τεχεράνη. «Η ζωή με έκανε να την μοιράσω επειδή έχασα όλη μου την οικογένεια. Οπότε πρέπει να φροντίσω προσωπικά πράγματα στο Ιράν και από την άλλη δεν μπορούσα να αφήσω την ζωή μου στη Γαλλία» εξηγεί.  

Αυτό που προσπαθεί να κάνει με τη δουλειά της, όπως λέει, είναι να πει κάποια πράγματα απλά σαν μια μικρή ιστορία αλλά ο καθένας μέσα από τα έργα της να βλέπει κάτι διαφορετικό. «Δεν μπορείς να το ορίσεις. Αυτή είναι η ιδέα. Αυτό που κάνω είναι να δίνω κάτι πολύ γενικό. Δεν δίνω τίτλους. Χρησιμοποιώ μια απλή γλώσσα για να πω απλά πράγματα. Η τεχνική δεν είναι τόσο σημαντική για μένα. Αυτό που είναι σημαντικό είναι να δώσουμε ένα μήνυμα. Αλλά το αποτέλεσμα είναι πολύ πιο σημαντικό. Ανοίγω την πόρτα, ανοίγω το δρόμο και σ’ αφήνω να πας όπου θες γιατί αν δεν σ’ άφηνα να πας όπου θες, θα είχα τοποθετήσει ένα επεξηγηματικό κείμενο που θα σε κατεύθυνε».

Δεν φοβάμαι στο Ιράν

Η ίδια δεν νιώθει κανένα φόβο κάθε φορά που επιστρέφει στο Ιράν παρά την ένταση που επικρατεί. «Νομίζω ότι οι γυναίκες στο Ιράν είναι πολύ γενναίες». 

Πόσο ελεύθερη νιώθει, όμως, ως καλλιτέχνης πλέον κάθε φορά που επιστρέφει στην Τεχεράνη;

Νιώθω παντού ελεύθερη θα πει, προσθέτοντας, ωστόσο, ότι φαινόμενα αυτολογοκρισίας παρατηρούνται ακόμη και στη Γαλλία.  «Πρόσφατα μου έλεγαν φίλοι μου στο Παρίσι ότι πλέον σκέφτονται πολύ προσεκτικά τι θα ανεβάσουν πλέον στα social media ακόμη και στη Γαλλία. Παντού μπορεί να συμβεί το οτιδήποτε. Αλλά αν θέλεις να είσαι αληθινός καλλιτέχνης είσαι ελεύθερος, αν δεν είσαι, τότε δεν θα είσαι αληθινός καλλιτέχνης. Κάνω ό,τι θέλω, όπου θέλω».

Η έκθεση

Σε σειρά σχεδίων με μελάνι πάνω σε παγκόσμιους χάρτες, καλύπτει πλήρως τα εδάφη με μαύρο μελάνι, καταργεί τα σύνορα για να θέσει προβληματισμούς γύρω από τις «ανθρωπογενείς καταστροφές», τις συγκρούσεις για το πετρέλαιο. Ορατοί παραμένουν μόνον οι ωκεανοί και οι θάλασσες. Με την ίδια απλότητα, σχεδόν παιδική, με χιούμορ και σαρκασμό, αναπτύσσει σχέδια με μελάνι στο έργο «Νεκρή φύση» επάνω σε υφάσματα. Ανακυκλώσιμες λαμαρίνες σε κυματισμούς συμβολίζουν την πτήση πουλιών (μετακίνηση, μετανάστευση), ενώ μια σειρά από βίντεο με την ίδια να διηγείται ιστορίες ανθρώπων από τον δρόμο της φυγής είναι «ατομικές αφηγήσεις που λένε τη μεγάλη Ιστορία. Τα έργα που παρουσιάζονται στην έκθεση “geopoilitical anamprfosis”  γίνονται ποιητικές δηλώσεις για τη σύγχρονη γεωπολιτική κατάσταση. «Η δουλειά μου συμβολίζει την ενοχή που αισθάνομαι επειδή έφυγα από το Ιράν.  Δεν έφυγα, όμως, για να γίνω πρόσφυγας. Έφυγα γιατί είμαι διαρκώς σε κίνηση» θα πει.

ΌΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

• Μάνδρα: «Ένα χρόνο μετά τις αναφορές δεν έγινε τίποτα», λέει ο πρόεδρος του «Χαμόγελου» - Στο στόχαστρο ο πατέρας
• Ο παραολυμπιονίκης Χαράλαμπος Ταϊγανίδης για την παρενόχληση από τουρκική ακταιωρό - «Μας ρωτούσαν αν μιλάμε τουρκικά, αγχωθήκαμε πολύ»
• Η Ιρανή εικαστικός Γκαζέλ στο ethnos.gr: Οι γυναίκες της χώρας μου είναι πολύ γενναίες - Πολλά παιδιά έχουν σκοτωθεί
• Επίδομα θέρμανσης: Πότε ανοίγει η πλατφόρμα για ποσά έως 1.600 ευρώ – Παραδείγματα
• Πού βρίσκεται ένα χρόνο μετά την εξαφάνισή της η τενίστρια Peng Shuai; Το Κινεζικό κράτος συγκαλύπτει κάποιο έγκλημα ή συμβαίνει κάτι άλλο;