Ιστορικό βήμα: Καταργείται η αστυνομία ηθών στο Ιράν – Μετά τις μαζικές διαδηλώσεις

Ο γενικός εισαγγελέας του Ιράν Μοχαμάντ Τζαφάρ Μονταζερί ανακοίνωσε την κατάργηση της αστυνομίας ηθών από τις αρμόδιες αρχές, μετέδωσε σήμερα το πρακτορείο Isna, μια εξέλιξη που έρχεται μετά τις μαζικές διαδηλώσεις για το θάνατο της Μάχσα Αμινί και γενικότερα για το καθεστώς καταπίεσης που βιώνουν οι γυναίκες στη χώρα.

«Η αστυνομία ηθών δεν έχει καμία σχέση με τη δικαστική εξουσία και καταργήθηκε από τις αρχές που τη δημιούργησαν», δήλωσε ο Μονταζερί χθες Σάββατο το βράδυ από την ιερή πόλη Κομ.

Στο μεταξύ, ο γενικός εισαγγελέας δήλωσε ότι «το κοινοβούλιο και οι δικαστικές αρχές εργάζονται» στο θέμα την υποχρεωτικότητας της μαντήλας, χωρίς να διευκρινίσει αν ενδέχεται να τροποποιηθεί η νομοθεσία. Υπονόησε ωστόσο πως θα υπάρξουν αλλαγές στο πλαίσιο.

Η αστυνομία ηθών, γνωστή με το όνομα Γαστ- ε- Ερσάντ (περιπολίες προσανατολισμού) ιδρύθηκε υπό τον υπερσυντηρητικό πρόεδρο του Ιράν Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ «για να διαδώσει την κουλτούρα της σεμνότητας και του χιτζάμπ».

Αποτελείται από άνδρες με πράσινη στολή και γυναίκες που φορούν μαύρο τσαντόρ, ένα ένδυμα που καλύπτει το κεφάλι και το πάνω μέρος του σώματος. Η αστυνομία αυτή ξεκίνησε τς περιπολίες της το 2006.

Πότε έγινε υποχρεωτική η μαντήλα

Το θέμα αυτό είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στο Ιράν με δύο αντίθετα στρατόπεδα να αντιπαρατίθενται: αυτό των συντηρητικών που επιμένουν στον νόμο του 1983 και αυτό των προοδευτικών που επιθυμούν να μπορούν οι γυναίκες να επιλέγουν αν θα φορούν ή όχι τη μαντήλα.

Η μαντήλα έγινε υποχρεωτική στο Ιράν τέσσερα χρόνια μετά την ισλαμική επανάσταση του 1979. Η αστυνομία ηθών δημιουργήθηκε ώστε «να διαδώσει την κουλτούρα της σεμνότητας και της χρήσης μαντήλας».

Σύμφωνα με τον νόμο του 1983, οι γυναίκες στο Ιράν – ντόπιες και αλλοδαπές-, ανεξαρτήτως θρησκείας, θα πρέπει να φορούν δημοσίως μαντήλα και φαρδιά ρούχα. Από τις 5 Ιουλίου ένας νέος νόμος «για τη μαντήλα και τη σεμνότητα στη χώρα», τον οποίο προώθησε ο Ιρανός πρόεδρος Εμπραχίμ Ραϊσί, επέβαλε νέους περιορισμούς στις γυναίκες: η μαντήλα πρέπει να καλύπτει όχι μόνο τα μαλλιά τους, αλλά και τον λαιμό και τους ώμους.

Ωστόσο στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που πραγματοποιήθηκε χθες στην Τεχεράνη ο Ραϊσί φάνηκε να είναι ανοικτός σε ενδεχόμενες αλλαγές στη νομοθεσία: «Το Σύνταγμά μας έχει αξίες και αρχές σταθερές και ακλόνητες (…) αλλά υπάρχουν τρόποι εφαρμογής του Συντάγματος που μπορούν να επανεξεταστούν», δήλωσε.

Πολλά θύματα

Μετά το θάνατο της Αμινί και τις διαδηλώσεις που ακολούθησαν ολοένα και περισσότερες γυναίκες άρχισαν να κυκλοφορούν χωρίς μαντήλα, κυρίως στο βόρειο τμήμα της Τεχεράνης. Στις 24 Σεπτεμβρίου, μία εβδομάδα μετά την έναρξη των κινητοποιήσεων, το βασικό μεταρρυθμιστικό κόμμα στο Ιράν κάλεσε τις αρχές να άρουν την υποχρεωτικότητα της μαντήλας.

Η Ένωση του Λαού του Ισλαμικού Ιράν, που ιδρύθηκε από στενούς συνεργάτες του μεταρρυθμιστή πρώην προέδρου Μοχαμάντ Χαταμί (1997-2005), ανακοίνωσε ότι «ζήτησε» από τις αρχές «να προετοιμάσουν τα νομικά εργαλεία που θα ανοίξουν τον δρόμο προς την ακύρωση της νομοθεσίας περί υποχρεωτικότητας της μαντήλας», σύμφωνα με ανακοίνωση του κόμματος στα τέλη Σεπτεμβρίου.

Το κόμμα ζήτησε επίσης από τις ιρανικές αρχές να «ανακοινώσουν επισήμως το τέλος της αστυνομίας ηθών» και να «επιτρέψουν τις ειρηνικές διαδηλώσεις». Συνολικά 448 διαδηλωτές έχουν σκοτωθεί από την έναρξη των κινητοποιήσεων, σύμφωνα με την μη κυβερνητική οργάνωση Iran Human Rights με έδρα τη Νορβηγία.