Ο Εγκέλαδος ψηφίζει στην Τουρκία: Πώς ένας σεισμός ανέβασε τον Ερντογάν στην εξουσία και πώς ένας σεισμός θα τον γκρεμίσει

Σεισμός και Ερντογάν κοιμούνται και ξυπνούν στο ίδιο κρεβάτι...  Ήταν 1999 όταν ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν «φώναζε» για τις κρατικές εγκληματικές παραλείψεις, για τα λάθη της κυβέρνησης Ετσεβίτ. Οι 17.000 νεκροί από τον σεισμό του Ιζμίτ ακόμα προσπαθούν να καταλάβουν...

Ήταν 1999 όταν ο Ερντογάν σκαρφαλώνοντας στα ερείπια και στα πτώματα που άφησε πίσω του ο σεισμός, αναρριχήθηκε στην κορυφή της εξουσίας! Σήμερα, 24 χρόνια μετά, ένας σεισμός απειλεί τον θρόνο του Σουλτάνου!

Οι σεισμοί έχουν τη δική τους ιστορία στην Τουρκία: το 1939, ένας σεισμός 7,8 Ρίχτερ, δηλαδή του ίδιου μεγέθους με εκείνον της Δευτέρας, σκότωσε 30.000 ανθρώπους και το 1999, ένας σεισμός 7,4 Ρίχτερ στα βορειοδυτικά της χώρας σκότωσε περισσότερους από 17.000 ανθρώπους. Το 1939 η κυβέρνηση έμεινε στη θέση έχοντας σαν δεκανίκι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που ξεσπούσε στην Ευρώπη. Το 1999 όμως, ο Μπουλέντ Ετσεβίτ έχασε την εξουσία κάτω στο χάσμα του σεισμού, που γέμισε αρνητικές ψήφους…

Για τους ηγέτες της Τουρκίας, οι σεισμοί έχουν αλλάξει το παιχνίδι της εξουσίας στο παρελθόν. Ο σεισμός του 1999 και οι «γιαβάσικες», όπως λένε οι Τούρκοι, προσπάθειες ανακούφισης των πληγέντων που ακολούθησαν, ενέτειναν το άχθος της απογοήτευσης που ένιωθαν πολλοί απέναντι στην κυβέρνηση εκείνη την εποχή.
Μετά τον σεισμό του 1999, ο κρατικός μηχανισμός «κατέρρευσε σαν τραπουλόχαρτο», είχε πει ο πολιτικός αναλυτής Σονέρ Καγκαπτάι στο CNN: «… και ήταν εκείνο που κατέστρεψε, βασικά, την ιδεολογική κυριαρχία του κράτους στην κοινωνία».

Η κυβέρνηση είχε τότε επικριθεί ιδιαίτερα από τον Ταγίπ Ερντογάν, που κραύγαζε από το χαράκωμα της Αντιπολίτευσης για την έλλειψη ετοιμότητάς του Ετσεβίτ στο να ελαχιστοποιήσει τις ζημιές από τέτοιες καταστροφές.

Ο σεισμός του Izmit, που ονομάζεται επίσης σεισμός Kocaeli ή Golcuk, εκδηλώθηκε στις 17 Αυγούστου 1999. Να σημειώσουμε ότι τον Σεπτέμβριο του 1999 έγινε στην Αττική ο φονικός σεισμός που έχει χτυπήσει την Ελλάδα με μέγεθος 5,9 Ρίχτερ, αφήνωντας πίσω του 143 νεκρούς.

Ο σεισμός της Τουρκίας, μεγέθους 7,4 Ρίχτερ, που διήρκεσε λιγότερο από ένα λεπτό, έπληξε το σύστημα ρηγμάτων της Ανατολίας με επίκεντρο περίπου 7 μίλια νοτιοανατολικά του Izmit. Ήταν ο πιο καταστροφικός σεισμός στην Τουρκία, μέχρι τότε, προκαλώντας το θάνατο 17.000 ανθρώπων και αφήνοντας περισσότερους από 250.000 άστεγους. Ο σεισμός του Izmit έγινε αισθητός στις βιομηχανικές και πιο πυκνοκατοικημένες αστικές ζώνες της Κωνσταντινούπολης, της Sakarya, του Golcuk, της Darica και της Derince. Οι αναφορές κάνουν λόγο ότι περίπου 120.000 σπίτια υπέστησαν σοβαρές ζημιές λόγω κακής κατασκευής. Πολλές γέφυρες και άλλες υποδομές υπέστησαν επίσης ζημιές. Από οικονομικής άποψης, η ζημιά υπολογίστηκε στα 23 δισεκατομμύρια δολάρια. Ο πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετσεβίτ «γκρεμίστηκε» κάτω από τα ερείπια των σεισμών.

Και τότε από τα χαλάσματα ξεπήδησε ο Ερντογάν, που εγκατέλειψε την ανοιχτά ισλαμιστική πολιτική, ιδρύοντας το μετριοπαθές συντηρητικό ΑΚΡ το 2001, το οποίο οδήγησε σε μια συντριπτική νίκη το 2002.

Ένα φλογερό ποίημα και μια φυλακή...

Τον Ερντογάν, τον γνώριζαν από το 1997 καλά στην Τουρκία. Τον Δεκέμβριο του 1997 στην πόλη Σιίρτ, ο Ερντογάν απήγγειλε ένα ποίημα του Ziya Gokalp, έναν ποιητή - ακτιβιστή των αρχών του 20ου αιώνα. Η απαγγελία του ποιήματος περιελάμβανε στίχους όπως: «Τα τζαμιά είναι οι στρατώνες μας, οι θόλοι τα κράνη μας, οι μιναρέδες οι ξιφολόγχες μας και οι πιστοί οι στρατιώτες μας...», που δεν υπήρχαν στην αρχική έκδοση του ποιήματος.

Η πομπώδης απαγγελία του εμπρηστικού ποιήματος, θεωρήθηκε από τον δικαστή ως υποκίνηση σε βία και θρησκευτικό ή φυλετικό μίσος. Ο Ερντογάν συνελήφθη και στην υπεράσπισή του είπε ότι το ποίημα δημοσιευόταν σε βιβλία εγκεκριμένα από το κράτος.
Ο Ερντογάν, όσο κι αν υπερασπίστηκε τις αγαθές προθέσεις του, καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης δέκα μηνών και υποχρεώθηκε να παραιτηθεί από τη θέση του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, που κάτεχε μέχρι τότε λόγω της καταδίκης του. Η ποινή προέβλεπε επίσης στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων, η οποία τον εμπόδισε να συμμετάσχει στις επόμενες εκλογές. Ο Ερντογάν οδηγήθηκε στις φυλακές στο Κιρκλαρελί.  Όταν το κόμμα του Ερντογάν κέρδισε τις επόμενες εκλογές, λόγω της ποινής του, ο Ισμαήλ Γκιουλ έγινε πρωθυπουργός. Οι σεισμοί είχαν ανοίξει το δόμο όμως για τον μετέπειτα Σουλτάνο της Τουρκίας…

Σήμερα ο Ερντογάν ακούει την οργή του κόσμου μέσα από τα ερείπια, θυμάται το παρελθόν και τρομάζει για το μέλλον. Οι πολίτες θεωρούν ότι δεν υπήρξε άμεση βοήθεια στους πληγέντες και θεωρούν την κυβέρνηση υπεύθυνη.
Με τις εκλογές να αχνοφαίνονται στον σκονισμένο ορίζοντα, το μέλλον του Σουλτάνου που «βασιλέυει» 20 χρόνια κρίνεται ως επισφαλές.

«Είναι μέρος του πεπρωμένου»

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν παραδέχτηκε τις ελλείψεις και την ολιγωρία του κρατικού μηχανισμού, όμως κατηγόρησε και το «κισμέτ», τη μοίρα: «Τέτοια πράγματα συνέβαιναν πάντα. Είναι μέρος του πεπρωμένου» είπε για να ακούσει αποδοκιμασίες και ειρωνικά γέλια…

Μετά τον τελευταίο μεγάλο σεισμό τον Αύγουστο του 1999, ήταν οι Ένοπλες Δυνάμεις που ηγούνταν της Επιχείρησης Διάσωσης αλλά, 20 χρόνια μετά, η κυβέρνηση Ερντογάν έχει τροχίσει τη δύναμή τους, φοβούμενος την ανατροπή του.
«Σε όλο τον κόσμο, οι πιο οργανωμένες υλικοτεχνικά και πιο έμπειρες για τέτοιες καταστάσεις είναι οι ένοπλες δυνάμεις· έχουν τεράστια μέσα στη διάθεσή τους, αλλά…», δήλωσε με νόημα ο επικεφαλής του ιδρύματος Akut, Nasuh Mahruki.
Ο Ερντογάν έχει παραδεχθεί ότι οι προσπάθειες έρευνας δεν ήταν τόσο γρήγορες όσο θα ήθελε η κυβέρνηση, παρά το γεγονός ότι η Τουρκία διαθέτει τη «μεγαλύτερη ομάδα έρευνας και διάσωσης στον κόσμο αυτή τη στιγμή».
Και τώρα, όπως και το 1999, ήρθε η ώρα της Αντιπολίτευσης να «φωνάξει». Ο αρχηγός του αντιπολιτευόμενου κόμματος CHP, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, υποστηρίζει ότι μετά 20 χρόνια στην εξουσία, η κυβέρνηση του Ερντογάν δεν έχει «προετοιμάσει τη χώρα για τους σεισμούς»!

Όλοι μαζί τα φάγανε;

Ένα μεγάλο ερώτημα είναι επίσης τι απέγιναν τα υπέρογκα ποσά που συγκεντρώθηκαν από δύο «σεισμικούς φόρους αλληλεγγύης» που επιβλήθηκαν μετά τον σεισμό του 1999. Τα οικονομικά κεφάλαια που θα συγκεντρώνονταν είχαν κύριο σκοπό να χτιστούν οικήματα ανθεκτικά στους σεισμούς. Τα είδαμε...

Ένας από τους φόρους, που καταβάλλεται μέχρι σήμερα από εταιρείες κινητής τηλεφωνίας και ραδιόφωνο και τηλεόραση, έχει αποφέρει περίπου 88 δισεκατομμύρια λίρες (4,6 δισεκατομμύρια δολάρια) στα κρατικά ταμεία. Η κυβέρνηση του Σουλτάνου, δεν εξήγησε ποτέ πού δαπανήθηκαν τα αυτά χρήματα.
Και ο Ερντογάν βλέποντας την καταστροφή κι αφουγκραζόμενος την επικείμενη δική του, κάλεσε για ενότητα και αλληλεγγύη, καταγγέλλοντας ως ανέντιμουςτους επικριτές του, που με όπλο τους το σεισμό τον χτυπόυν. Ξέχασε τι έκανε ο ίδιος πριν από 24 χρόνια… «Δεν μπορώ να δεχτώ τους ανθρώπους που διεξάγουν αρνητικές εκστρατείες για πολιτικά συμφέροντα» είπε σε δημοσιογράφους με φόντο τα γκρεμισμένα κτίρια του Χατάι.

Η προεκλογική εκστρατεία για τις εκλογές που αναμένονται, δεν έχει ακόμη αρχίσει, αλλά τα έξι κόμματα της αντιπολίτευσης είναι έτοιμα να ανακοινώσουν έναν ενιαίο υποψήφιο σε μια προσπάθεια να ρίξουν τον Ερντογάν.
Ο τούρκος δημοσιογράφος Deniz Yucel, ο οποίος βρισκόταν επί ένα χρόνο στη φυλακή, έγραψε από την εξορία του στη Γερμανία ότι ο απόηχος του τουρκικού σεισμού του 1999 ανέβασε τον Ερντογάν στην εξουσία: «Αυτή η τελευταία καταστροφή θα παίξει ρόλο στις επόμενες εκλογές»!

Οι ελπίδες του Σουλτάνου να ενώσει τη χώρα πριν από τις κρίσιμες εκλογές έχουν χαθεί στα χαλάσματα και δεν ακούγονται πια οι φωνές για ενότητα, αφού κυριαρχούν οι οιμωγές των καταπλακωμένων ανθρώπων μέσα από τα χαλάσματα μιας Τουρκίας που ολοένα και πισωπατεί…

Οι Τούρκοι λένε: Alcak yerde yatma sel alir, yuksek yerde yatma yel alir, που θα πει: Μην ξαπλώνεις σε χαμηλoύς τόπους, θα σε παρασύρει η πλημμύρα, μην ξαπλώνεις σε ψηλά μέρη, θα σε παρασύουν οι άνεμοι. Κι ο Ερντογάν το ξέρει καλά...