Κόσμος|20.02.2023 11:00

Μπλίνκεν: Η υποστήριξη της κυβέρνησης Μπάιντεν για F-16 στην Άγκυρα συνεχίζεται - Οι σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα είναι πολύ σημαντικές

Μαρία Ζαχαράκη

Στην Άγκυρα βρίσκεται σήμερα ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, ο οποίος πραγματοποίησε την πρώτη του επίσημη επίσκεψη στην Τουρκία, την οποία, μεταξύ άλλων, επαίνεσε για τα «βήματα που κάνει σε ό,τι αφορά τη βελτίωση των σχέσεων με την Ελλάδα, την Αρμενία και το Ισραήλ».

«Εκτιμούμε πάρα πολύ τα βήματα της Τουρκίας για τη βελτίωση των σχέσεων με την Ελλάδα, την Αρμενία και το Ισραήλ, οι πολίτες των οποίων, επί τη ευκαιρία δουλεύουν δίπλα δίπλα με τους συναδέλφους τους στην Τουρκία για την αντιμετώπιση του σεισμού», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μπλίνκεν.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μπλίνκεν δήλωσε ότι η υποστήριξη της κυβέρνησης Μπάιντεν για την προμήθεια F-16 στην Τουρκία συνεχίζεται, ενώ ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε ότι δεν είναι σωστό να εξαρτάται η πώληση των μαχητικών στην Τουρκία από την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.

Ο Άντονι Μπλίνκεν αναφέρθηκε στη σπουδαιότητα των σχέσεων με την Ελλάδα και ο Τούρκος ΥΠΕΞ από την πλευρά του στη συνάντηση με το Νίκο Δένδια μετά το σεισμό στην Τουρκία.

Παίρνοντας το λόγο πρώτα ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, προέβη σε μία σύνοψη των θεμάτων που συζήτησε με τον «Τόνι», όπως τον αποκαλούσε συνεχώς στη διάρκεια της κοινής συνέντευξης τύπου.

«Οι στρατιωτικές μας σχέσεις είναι μια από τις σημαντικές διαστάσεις της στρατηγικής μας εταιρικής σχέσης, αλλά αντιμετωπίζουμε δυσκολίες στη συνεργασία μας στην αμυντική βιομηχανία λόγω των μονομερών κυρώσεων. Aυτές πρέπει τώρα να ξεπεραστούν, αναμένουμε οι κυρώσεις να αρθούν το συντομότερο δυνατό.

Αναμένουμε να δούμε ποια είναι η τελευταία κατάσταση σχετικά με το αίτημά μας για τα F-16 στη σημερινή μας συνάντηση. Η αμερικανική κυβέρνηση υποστηρίζει σθεναρά το αίτημά μας και την ευχαριστούμε. Επιθυμούμε η επίσημη κοινοποίηση στο Κογκρέσο για το θέμα αυτό να γίνει το συντομότερο δυνατό. Είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών να ολοκληρωθεί γρήγορα αυτή η διαδικασία. Φυσικά, πάντα μπορούν να προκύψουν δυσκολίες στο Κογκρέσο, κάποιοι κύκλοι δεν πρέπει να καθυστερούν ή να εμποδίσουν αυτή τη διαδικασία στο Κογκρέσο. Π-Περιμένουμε από το Κογκρέσο να παίξει υποστηρικτικό ρόλο και όχι παρεμποδιστικό. Είναι σημαντικό όσον αφορά τις διμερείς μας σχέσεις, αλλά είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικό όσον αφορά τις αμυντικές δυνατότητες του ΝΑΤΟ. Στο διάλογο με το Κογκρέσο, η αμερικανική κυβέρνηση το λέει επίσης ξεκάθαρα αυτό.

Φυσικά, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας είναι πάντα ένα από τις προτεραιότητές μας στην κοινή μας ατζέντα. Τονίζουμε πάντα τις προσδοκίες μας η υποστήριξη που παρέχεται στο PKK και το YPG και η παρουσία της FETO (στις ΗΠΑ) να τερματιστεί και η αμερικανική πλευρά το γνωρίζει αυτό.

Στη συνάντησή μας σήμερα συζητήσαμε επίσης προξενικά θέματα με τους φίλους μας, ειδικά τη διαδικασία έκδοσης βίζας. Υπάρχει σοβαρή καθυστέρηση στις διαδικασίες έκδοσης βίζας από τους πολίτες μας. Υπήρχε μια επιτάχυνση για κάποιο διάστημα, αλλά και πάλι υπάρχουν περίοδοι αναμονής έως και 6 μήνες, μεταφέραμε την απαίτησή μας για την επιτάχυνσή τους σήμερα, και τονίσαμε επίσης ότι πρέπει να υπάρχει καλύτερος συντονισμός και συνεργασία μεταξύ μας, ειδικά πριν από τις ανακοινώσεις σχετικά με τις ανακοινώσεις για την ασφάλεια.

Εκτός από τις σχέσεις μας, είχαμε επίσης την ευκαιρία να συζητήσουμε διεθνή και περιφερειακά θέματα.

Ο Νότιος Καύκασος ήταν στην ατζέντα μας. Τόσο ο Τόνι όσο και εγώ είχαμε πρόσφατα επαφές τόσο με το Αζερμπαϊτζάν όσο και με την Αρμενία. Στόχος μας είναι η εδραίωση μιας διαρκούς σταθερότητας και ειρήνης στον Νότιο Καύκασο. Θα συνεχίσουμε να καταβάλλουμε από κοινού προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση.

Φυσικά, όπως πάντα, συζητήσαμε τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ και τις προσδοκίες της Τουρκίας από τις δύο υποψήφιες χώρες. Το επόμενο διάστημα θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες η συνάντηση της Μόνιμης Επιτροπής του ΝΑΤΟ, την οποία είχαμε διακόψει και οι φίλοι μας θα έχουν την ευκαιρία να αξιολογήσουν ποια βήματα έχουν γίνει εκεί και ποια βήματα δεν έχουν γίνει με ανοιχτό και διαφανή τρόπο.

Βεβαίως, αξιολογήσαμε και το ισραηλινο-παλαιστινιακό ζήτημα, ανησυχούμε για τα βήματα που έγιναν πρόσφατα, και ανησυχούμε ιδιαίτερα για τους παράνομους εποικισμούς και τις προσπάθειες ή τα βήματα για την κατάληψη των παλαιστινιακών εδαφών.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τις ΗΠΑ για τις σημερινές πολύ ανοιχτές και παραγωγικές συναντήσεις και θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω τον αγαπητό μου φίλο Τόνι για την επίσκεψή του και που δεν μας άφησε μόνους μας στις δύσκολες στιγμές μας».

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μπλίνκεν δήλωσε από την πλευρά του τη στήριξη που παρέχουν στην Τουρκία.

«Ο αμερικανικός λαός είναι μαζί σας για να σας υποστηρίξει. Είμαστε δίπλα σας στην ανοικοδόμηση. Πήγα στην αεροπορική βάση Ιντζιρλίκ. Τώρα είναι το κέντρο βοήθειας των ΗΠΑ. Επισκεφτήκαμε την επαρχία Χατάι και είδαμε την καταστροφή. Είναι πολύ δύσκολο να εκφραστεί με λόγια. Κτίρια, γειτονιές, δρόμοι, έχουν καταστραφεί εντελώς.

Μέσα σε λίγες ώρες από τον σεισμό, ο πρόεδρος (των ΗΠΑ) Μπάιντεν έδωσε εντολή στις ομοσπονδιακές υπηρεσίες να βοηθήσουν αμέσως. Στείλαμε εκατοντάδες κυβερνητικούς αξιωματούχους στην περιοχή, γιατρούς, ειδικούς σε επικίνδυνα υλικά, μηχανικούς, τους στείλαμε όλους στην περιοχή, στείλαμε προμήθειες. Είπαμε χθες ότι επιπλέον 100 εκατομμύρια δολάρια θα έρθουν μετά τα 85 εκατομμύρια δολάρια.

Η Τουρκία θα διανύσει μια μακρά περίοδο για την ανοικοδόμησή της. Επί του παρόντος, ο ΟΗΕ έχει ζητήσει βοήθεια 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων. Είμαστε πάντα δίπλα τους.

Σε θέματα κοινής ασφάλειας και, φυσικά όσον αφορά τη ρωσική επιθετικότητα, κατανοούμε και υποστηρίζουμε την υποστήριξη της Τουρκίας ως προς την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας.

Είμαστε πάντα δίπλα-δίπλα σε κοινά ζητήματα ασφάλειας. Η συνθήκη του Μοντρέ είναι πολύ σημαντική για την προστασία της Μαύρης Θάλασσας και την προστασία των ουκρανικών ακτών.

Η μακρόχρονη συμμετοχή της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ εκτιμάται ιδιαίτερα. Η προσχώρηση της Φινλανδίας και της Σουηδίας θα ενισχύσει περαιτέρω αυτή τη συμμαχία. Η Τουρκία και οι ΗΠΑ συνεχίζουν να εργάζονται για την αντιμετώπιση της διεθνούς τρομοκρατίας. Οι σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα και την Αρμενία είναι πολύ σημαντικές. Η αεροπορική δύναμη της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ είναι πολύ σημαντική.

Έχουμε κοινά συμφέροντα. Έχουμε μια σχέση που βασίζεται σε κοινές αξίες. Μπορεί να μην συμφωνούμε πάντα με την Τουρκία, αλλά θα συνεχίσουμε να είμαστε πάντα δίπλα-δίπλα ως φίλοι και σύμμαχοι. Μπορούμε να μιλήσουμε ανοιχτά μεταξύ μας».

O Μεβλούτ Τσαβούσογλου αναφέρθηκε επίσης στη συνάντηση με τον Νίκο Δένδια.

Στην ερώτηση για το αν η υποστήριξη των ΗΠΑ μετά τον σεισμό, θα επηρεάσει θετικά τις σχέσεις, ο Τούρκος ΥΠΕΞ δήλωσε:

«Η αλληλεγγύη σε δύσκολους καιρούς είναι σημαντική. Οι διαφωνίες μας με τις ΗΠΑ είναι σαφείς, η επιθυμία μας να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας είναι προφανής. Όπως είπα όταν ήρθε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, δεν χρειάζεται να περιμένουμε δύσκολες μέρες και καταστροφές για να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας, πρέπει να κάνουμε ειλικρινή βήματα». 

Τι είπαν για τα F-16

Ο Τούρκος ΥΠΕΞ στο θέμα των F-16 ανέφερε:

«Η Τουρκία και οι ΗΠΑ συνεργάζονται εδώ και πολύ καιρό σε διμερείς σχέσεις και περιφερειακά θέματα. Δεν μπορώ να δώσω ημερομηνία για τα F-16, αλλά είμαστε στην ίδια σελίδα ως κυβέρνηση. Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα για εμάς, να αυξήσουμε την ικανότητα του ΝΑΤΟ για κοινές επιχειρήσεις. Ευχόμαστε η Σουηδία και η Φινλανδία να ενταχθούν το συντομότερο δυνατό.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν υποστηρίζει την Τουρκία στο θέμα των F-16. Είναι πολύ σημαντικό για την Τουρκία να λειτουργεί με τα υψηλότερα στάνταρντ όσον αφορά τα εθνικά μας συμφέροντα και τα συμφέροντα της συμμαχίας. Δεν μπορώ να προβώ σε κάποια αξιολόγηση για το θέμα αυτό αυτή τη στιγμή. Πρέπει να ενημερώσουμε επίσημα το Κογκρέσο. Εμείς, ως κυβέρνηση, συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε αυτό το θέμα. Όπως πάντα αναφέρει ο πρόεδρος Μπάιντεν, η ικανότητα της Τουρκίας και του ΝΑΤΟ να ενεργούν από κοινού είναι πολύ σημαντική για εμάς.

Αντίστοιχα ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου αναγνώρισε ότι υπάρχει βούληση της (αμερικανικής) κυβέρνησης, αλλά ζήτησε έναν πιο ενεργό ρόλο στο Κογκρέσο, ώστε να καμφθούν τα εμπόδια.

«Γνωρίζουμε την επιστολή που συνέταξαν ορισμένοι γερουσιαστές του Κογκρέσου. Νομίζω ότι μπορούμε να ξεπεράσουμε αυτό το εμπόδιο, εάν η αμερικανική κυβέρνηση λάβει επίσης μια αποφασιστική στάση και καταβάλουμε μία κοινή προσπάθεια στο Κογκρέσο. Δεν θα ήταν σωστό ούτε θα ήταν δίκαιο να εξαρτήσουμε την ένταξη των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ από την αγορά των F-16. Πρόκειται για δύο διαφορετικά ζητήματα και τα δύο έχουν τους δικούς τους όρους. Υπάρχουν συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις επί της ουσίας, υπάρχει μνημόνιο κατανόησης Επομένως, δεν θα ήταν σωστή η προσέγγιση να εξαρτήσουμε το ένα από το άλλο ή δεν θα ήταν δυνατόν να αγοράσουμε F-16 με όρους. Τα χέρια μας δεν πρέπει να είναι δεμένα.

Επίσης, είναι κρίσιμης σημασίας το θέμα των F-35. Ήμασταν εταίροι στο πρόγραμμα F-35, αλλά η Τουρκία αποκλείστηκε από το πρόγραμμα, λόγω των κυρώσεων CAATSA. Αυτό ήταν μονομερής απόφαση, δεν ήταν δική μας απόφαση. Υπάρχει ένα ποσό 14 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Εφόσον η Τουρκία δεν συμμετέχει σε αυτό το πρόγραμμα, είναι φυσικό μας δικαίωμα να περιμένουμε να μας επιστραφούν τα χρήματα που πληρώσαμε και οι διαπραγματεύσεις για το θέμα αυτό συνεχίζονται. Κι όταν συναντηθήκαμε με τον Τόνι στην Ουάσιγκτον στις 18 Ιανουαρίου, οι εμπειρογνώμονές μας είχαν παράλληλα συνομιλίες για αυτό το θέμα των F-35 την ίδια ημέρα, και θα ήταν ωφέλιμο να καταλήξουμε σε ένα συμπέρασμα το συντομότερο δυνατό».

Στο τραπέζι το θέμα του ΝΑΤΟ

Στο θέμα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών δήλωσε επίσης:

«Παρακολουθήσατε ήδη τις δηλώσεις μας σχετικά με την ένταξη στο ΝΑΤΟ των δύο χωρών, Φινλανδία και Σουηδία.

Τονίζουμε κάθε φορά ότι έχουμε λιγότερα προβλήματα με τη Φινλανδία και το χρονοδιάγραμμα που δώσατε, δηλαδή το χρονοδιάγραμμα που δώσατε για τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Λιθουανία, εξαρτάται από τα βήματα που θα γίνουν, ιδίως από τη Σουηδία. Ναι, η Σουηδία έχει δώσει κάποια θετικά μηνύματα. Οι υποστηρικτές της τρομοκρατικής οργάνωσης PKK στη Σουηδία έχουν προβεί σε συνταγματικές αλλαγές, αλλά δυστυχώς, βλέπουμε ξεκάθαρα ότι όλα τα είδη δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, της στρατολόγησης και της τρομοκρατικής προπαγάνδας, συνεχίζονται μπροστά από το κτίριο του δήμου στο κέντρο της πόλης και γνωρίζουμε το στόχο τους. Θέλουν να αποτρέψουν την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, αλλά είναι στο χέρι της Σουηδίας να αποτρέψει τέτοιες δραστηριότητες Ο πρόεδρός μας είδε την καλή θέληση του πρωθυπουργού, ο πρόεδρός μας είδε την καλή θέληση του πρωθυπουργού, ο υπουργός Εξωτερικών ήρθε στην Άγκυρα και είχε την ευκαιρία να δει τη στάση όλων των κομμάτων στο κοινοβούλιο. Αυτό δεν είναι μόνο θέμα εξουσίας, η στάση όλων των κομμάτων είναι λίγο-πολύ κοινή εδώ. Επομένως, όσο πιο γρήγορα η Σουηδία λάβει μέτρα, τόσο πιο εύκολα μπορούμε να πείσουμε το κοινοβούλιο μας.

Όσον αφορά τη Φινλανδία, ο πρόεδρός μας είπε στον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ την περασμένη εβδομάδα ότι μπορούμε να ορίσουμε μια διαφορετική μέθοδο και να υιοθετήσουμε μια διαφορετική στάση και ως αποτέλεσμα όλοι θα πρέπει να ενθαρρύνουν τη Σουηδία να κάνει συγκεκριμένα βήματα».

O επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας ανέφερε επίσης ότι συμφώνησαν επίσης με τον Μπλίνκεν να πραγματοποιούν 2 συναντήσεις 2 φορές το χρόνο και ότι η δεύτερη συνάντηση θα πραγματοποιηθεί το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους.

«Φυσικά, ο κοινός μας στόχος εδώ είναι να αυξήσουμε τις ευκαιρίες που υπάρχουν στις σχέσεις μας και να τις μετατρέψουμε σε συγκεκριμένα κέρδη, ταυτόχρονα θέλουμε να διαχειριστούμε αποτελεσματικά τα προβλήματα και τις προκλήσεις, αυτή είναι η βασική φιλοσοφία του στρατηγικού μηχανισμού», δήλωσε, προσθέτοντας ότι «βεβαίως, η αλληλεγγύη που επιδεικνύεται σε δύσκολους καιρούς έχει πάντα θετικό αντίκτυπο στις σχέσεις, συμβάλλει. Τα θέματα στα οποία διαφωνούμε με τις ΗΠΑ είναι ήδη ξεκάθαρα, αλλά η θετική μας ατζέντα και η επιθυμία μας να αναπτύξουμε περαιτέρω τις σχέσεις μας εστιάζοντας σε αυτή τη θετική ατζέντα είναι επίσης προφανής. Γι' αυτό, ήδη στη συνάντηση στη Ρώμη, ο κ. Μπάιντεν και ο πρόεδρος Ερντογάν συμφώνησαν να δημιουργήσουν αυτόν τον στρατηγικό μηχανισμό Ποιος είναι ο σκοπός εδώ, ποια είναι η φιλοσοφία του; Να εστιάσουμε στη θετική ατζέντα, να αναπτύξουμε τις σχέσεις μας σε διάφορους τομείς, να ενισχύσουμε τις διμερείς μας σχέσεις και ο δεύτερος σκοπός είναι να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας σε περιφερειακά και παγκόσμια ζητήματα. Χάρη στον μηχανισμό αυτό συναντιόμαστε πιο συχνά για να συζητήσουμε για το πώς μπορούμε να λύσουμε τα προβλήματα και να λάβουμε μέτρα, κάτι που είναι προφανές. 

Δεν χρειάζεται απαραίτητα να περιμένουμε μια καταστροφή για να αναπτυχθούν ή να λύσουμε τα υπάρχοντα προβλήματα, δεν χρειάζεται απαραίτητα να περιμένουμε δύσκολες μέρες. Πρέπει να κάνουμε ειλικρινή βήματα προς αυτή την κατεύθυνση».

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Αντονι ΜπλίνκενΜεβλούτ Τσαβούσογλουειδήσεις τώραΤουρκία