Πρόοδος με... «ναι μεν, αλλά»: Οι ενδείξεις αποκλιμάκωσης της έντασης ΗΠΑ-Κίνας μετά την επίσκεψη Μπλίνκεν και οι σκληρές γραμμές που διατηρούνται

Οι σχέσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα έχουν πάρει «τον σωστό δρόμο» μετά την επίσκεψη που έκανε στο Πεκίνο ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, έκρινε ο Δημοκρατικός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν.

Ο κ. Μπλίνκεν «έκανε εξαίρετη δουλειά» κατά την επίσκεψη αυτή, την πρώτη που έκανε επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας στην κινεζική πρωτεύουσα από το 2018, είπε ο κ. Μπάιντεν σε δημοσιογράφους έπειτα από εκδήλωση για το κλίμα στην Καλιφόρνια. «Είμαστε στον σωστό δρόμο», πρόσθεσε.

Συζητούν και για αποφυλάκιση Αμερικανών υπηκόων

Ο Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε τη Δευτέρα ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ συνεχίζει να συζητά με αυτή της Κίνας σχετικά με την ενδεχόμενη αποφυλάκιση τριών Αμερικανών υπηκόων εγκλείστων σε κινεζικές φυλακές.

«Δεν θέλω να υπεισέλθω στις λεπτομέρειες, αλλά συζητάμε πολύ ενεργά για αυτό», ανέφερε ο κ. Μπλίνκεν κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε στο τηλεοπτικό δίκτυο CBS News.

Πρόκειται για τους Ντέιβιντ Λιν, 67 ετών, πάστορα φυλακισμένο από το 2006, Κάι Λι, 60 ετών, που εκτίει ποινή φυλάκισης 10 ετών για κατασκοπεία από το 2018 και Μαρκ Σουίνταν, Τεξανό επιχειρηματία που καταδικάστηκε το 2019.

Η Ουάσιγκτον κρίνει πως και οι τρεις τους έχουν φυλακιστεί άδικα.

Σύμφωνα με τον Μπλίνκεν, η αμερικανική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να συνεχίσει να εργάζεται για να επιλυθούν οι υποθέσεις τους. «Όχι μόνο έθεσα το ζήτημα, έκανα μακρές συζητήσεις» για τις υποθέσεις τους, είπε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας στη συνέντευξη που παραχώρησε αφού ολοκλήρωσε το ταξίδι του στο Πεκίνο, το πρώτο Αμερικανού ΥΠΕΞ έπειτα από πέντε χρόνια.

Η αποφυλάκισή τους θα ήταν «πολύ σημαντική και θετική εξέλιξη και εργαζόμαστε εντατικά» για αυτή, πρόσθεσε.

Οι προοπτικές μεγάλης συμφιλίωσης, όμως, παραμένουν ανύπαρκτες

Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ έγινε δεκτός από τον Κινέζο πρόεδρο τη δεύτερη και τελευταία μέρα της επίσκεψής του στην Κίνα. Ήταν η πρώτη επίσκεψη που έκανε στην ασιατική χρόνια έπειτα από περίπου πέντε χρόνια οποιοσδήποτε επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας.

Τα μέρη πάντως ξεκαθάρισαν πως οι προοπτικές μεγάλης συμφιλίωσης είναι ανύπαρκτες.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που δήλωσε «διαυγής», οι 11 και πλέον ώρες συνομιλιών που διεξήγαγε τις δυο ημέρες της επίσκεψης σκοπό είχαν πάνω απ’ όλα να αποκατασταθεί ο διμερής διάλογος.

«Σημειώσαμε πρόοδο και προχωρήσαμε μπροστά», είπε ο κ. Μπλίνκεν στον Τύπο, προτού μετριάσει: «Κανένα από τα ζητήματα δεν θα επιλυθεί σε μια μόνο επίσκεψη».

Επίσης, ο Κινέζος ΥΠΕΞ, Τσιν Γκανγκ, αποδέχθηκε πρόσκληση του ομολόγου του να πάει στις ΗΠΑ. Το πότε μένει ακόμη να οριστεί.

«Διάλογος» και «σύγκρουση»

Ο κ. Μπλίνκεν είπε πως η πρόοδος είναι για την ώρα περιορισμένη, ιδίως όσον αφορά την αποκατάσταση της επικοινωνίας των στρατών των δύο χωρών -με φόντο τις συνεχιζόμενες εντάσεις γύρω από την Ταϊβάν.

«Οι απευθείας επαφές και η σταθερή επικοινωνία στο ανώτατο επίπεδο αποτελούν τον καλύτερο τρόπο να διαχειριζόμαστε τις διαφορές μας με υπεύθυνο τρόπο και να φροντίσουμε ο ανταγωνισμός να μην εκτραχυνθεί σε σύγκρουση», είπε ο αμερικανός ΥΠΕΞ σε δημοσιογράφους.

«Άκουσα το ίδιο πράγμα από τους Κινέζους ομολόγους μας. Συμφωνούμε στην ανάγκη να σταθεροποιήσουμε τις σχέσεις μας».

Οι διμερείς σχέσεις παραμένουν τεταμένες για διάφορα ζητήματα: από τον ανταγωνισμό στο πεδίο της οικονομίας, το εμπόριο, τη μεταχείριση της μουσουλμανικής μειονότητας των Ουιγούρων στην Κίνα ως τις διεκδικήσεις του Πεκίνου στη Νότια Σινική Θάλασσα.

Τη Δευτέρα το πρωί ο Ουάνγκ Γι, κορυφαίο στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας (ΚΚΚ) για διπλωματικά θέματα, τόνισε στον Άντονι Μπλίνκεν πως οι ΗΠΑ καλούνται να επιλέξουν «ανάμεσα στον διάλογο και τη σύγκρουση, τη συνεργασία και τη σύρραξη», σύμφωνα με το CCTV.

Ο Ουάνγκ Γι, που έχει βαρύνοντα ρόλο στη χάραξη της κινεζικής εξωτερικής πολιτικής και ιεραρχικά είναι ανώτερος από τον υπουργό Εξωτερικών Τσιν Γκανγκ, επέμεινε εξάλλου σθεναρά στις κινεζικές θέσεις για την Ταϊβάν. «Στο ζήτημα αυτό, η Κίνα δεν θα κάνει κανέναν συμβιβασμό και καμιά παραχώρηση», είπε στον συνομιλητή του.

Σκληρή γραμμή

Η Κίνα θεωρεί τη νήσο των 23 εκατομμυρίων κατοίκων επαρχία της, που μένει να επανενωθεί με την ηπειρωτική χώρα μετά το τέλος του κινεζικού εμφυλίου πολέμου το 1949. Δεν αποκλείει τη χρήση βίας για να το επιτύχει, εάν είναι απαραίτητο. Το Πεκίνο εναντιώνεται σε αυτή που εκλαμβάνει ως σύσφιγξη των σχέσεων τα τελευταία χρόνια ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και τις αρχές στην Ταϊπέι, όπου κυβερνά κόμμα που τάσσεται ρητά υπέρ της ανεξαρτησίας.

Η Κίνα προχώρησε έτσι κατά τη διάρκεια της τελευταίας χρονιάς σε στρατιωτικά γυμνάσια ευρείας κλίμακας γύρω από τη νήσο, ειδικά έπειτα από συναντήσεις κορυφαίων Αμερικανών αξιωματούχων με την πρόεδρο της Ταϊβάν, την Τσάι Ινγκ-γουέν.

Ο Μπλίνκεν δήλωσε ανήσυχος για τις κινεζικές «προκλήσεις» στο στενό της Ταϊβάν. Ταυτόχρονα όμως υπογράμμισε πως η χώρα του αντιτίθεται στην ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Ταϊπέι.

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών εξάλλου είπε πως αναφέρθηκε στις ανησυχίες του για τη μεταχείριση των Ουιγούρων και των Θιβετανών, καθώς και την κατάσταση στο Χονγκ Κονγκ, όπου η Δύση προσάπτει στο Πεκίνο ευρεία περιστολή της ελευθερίας της έκφρασης.

Ο Τζο Μπάιντεν συνεχίζει τη σκληρή γραμμή έναντι του Πεκίνου που υιοθέτησε ο προκάτοχός του Ντόναλντ Τραμπ. Οι ΗΠΑ έχουν απαγορεύει αξιοσημείωτα τις εξαγωγές ημιαγωγών αιχμής στην Κίνα. Η Ουάσιγκτον δεν επιδιώκει να «αναχαιτίσει» την κινεζική οικονομική ανάπτυξη, διαβεβαίωσε χθες ο Μπλίνκεν.

«Όμως ταυτόχρονα», δεν είναι «προς το συμφέρον μας να δίνουμε στην Κίνα τεχνολογίες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν εναντίον μας», συμπλήρωσε.