Κόσμος|22.06.2023 12:25

Τουρκία: Πόσο θα αυξηθούν τα επιτόκια; Το crash test Ερντογάν - Σιμσέκ

Μαρία Ζαχαράκη

Η διεθνής αμφιβολία για το κατά πόσο ο νέος υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας, Μεχμέτ Σιμσέκ, έχει το ελεύθερο να εισαγάγει τη λογική στην οικονομική πολιτική, αναμένεται να λάβει τέλος σήμερα.

Ο Ταγίπ Ερντογάν έστειλε ανάμεικτα μηνύματα λίγο πριν από την κρίσιμη συνεδρίαση της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας για την αύξηση των επιτοκίων. Από τη μία πλευρά δείχνει ότι θα επιτρέψει στον υπουργό του να χαράξει την οικονομική πολιτική που ευαγγελίζεται ως ‘κανονική’, αλλά ταυτόχρονα οι απόψεις του δεν έχουν αλλάξει όσον αφορά τα επιτόκια. Δεν βοηθά επίσης το γεγονός ότι ο Τούρκος πρόεδρος μετακίνησε τον πρώην επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας, Σαχάπ Καβτζίογλου, στην ηγεσία της Επιτροπής Τραπεζικής Ρύθμισης και Εποπτείας.

Όλα ωστόσο θα αποκαλυφθούν, σήμερα 22 Ιουνίου, στη συνεδρίαση της Επιτροπής Νομισματικής Πολιτικής της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας, που θα καθορίσει νέα επιτόκια υπό το νέο αφεντικό της Χαφιζέ Γκαγέ Ερκάν.

Τι θα συμβεί αν αυξηθούν τα επιτόκια;

Πρώτα από όλα, τα ερωτήματα που προηγούνται μετά τη σίγουρη, όπως διαφαίνεται, αύξηση, είναι δύο:

1.  Πόσο θα αυξηθεί το επιτόκιο;

Σύμφωνα με τους οικονομολόγους, το επιτόκιο πρέπει να αυξηθεί στο 40%. Ωστόσο, αυτό θα ήταν ένα καταστροφικό ποσοστό και κανείς δεν θα το επέτρεπε. Η επικρατούσα άποψη είναι ότι θα αυξηθεί κατά 8-10 μονάδες από το τρέχον επιτόκιο αναφοράς του 8,5%. Δηλαδή μεταξύ 15-20%, και ότι η Κεντρική Τράπεζα θα δημιουργήσει προσδοκίες για περαιτέρω αυξήσεις επιτοκίων μέχρι το επιθυμητό επίπεδο.

Αν η κεντρική τράπεζα κάνει μια συμβολική αύξηση του επιτοκίου, δηλ. κάτω του 15%, αυτό σημαίνει ότι ο Σιμσέκ θα ξεκινήσει με μειονέκτημα. 

Ένα επιτόκιο γύρω στο 20%, θα ερμηνευτεί ότι η ΚΤΤ αρχίζει να αποκτά βάρος.

Ένα επιτόκιο 25% ή υψηλότερο, θα σημαίνει ότι η ΚΤΤ χτύπησε τη γροθιά της στο τραπέζι.

2. Το αυξημένο επιτόκιο θα μειώσει τη συναλλαγματική ισοτιμία του δολαρίου;

Η συναλλαγματική ισοτιμία του δολαρίου προβλέπεται να υποχωρήσει στις 23-24TL (από 25TL σήμερα). Η Κεντρική τράπεζα θα προσπαθήσει να συσσωρεύσει συναλλαγματικά αποθέματα με ελεγχόμενο τρόπο. Επομένως, κανείς δεν πρέπει να αναμένει απότομη πτώση ή αύξηση των συναλλαγματικών ισοτιμιών μέχρι τον Σεπτέμβριο.

Οι τράπεζες δεν πρόκειται να επηρεαστούν σημαντικά από τις αυξήσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών, αλλά ο ιδιωτικός τομέας ενδέχεται να αντιμετωπίσει δυσκολίες. Σε αυτή την περίπτωση, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των τραπεζών ενδέχεται να αυξηθούν

Το «κανονικό» επιτόκιο που θα ανακάμψει την Τουρκία

Ο ετήσιος πληθωρισμός της Τουρκίας θα είναι μεταξύ 50% και 60%. Σε αυτή την περίπτωση, η ΚΤΤ πρέπει να αρχίσει να αυξάνει τα επιτόκια απευθείας από το 40% για να εισέλθουν τα επιτόκια σε πραγματικό θετικό έδαφος. Ακόμη και ένα επιτόκιο 40% είναι αρνητικό επιτόκιο. Αυτό μπορεί να θεωρηθεί μόνο ως προσπάθεια της κεντρικής τράπεζας να επιστρέψει σε μια ορθολογική βάση, αλλά τους επόμενους μήνες, η ΚΤΤ θα πρέπει να εφαρμόσει ένα επιτόκιο που υπερβαίνει τον πληθωρισμό. Διαφορετικά, η Τουρκία θα συνεχίσει την παράλογη πολιτική με αρνητικά επιτόκια, απλά με μανδύα ‘Σιμσέκ’.

Η εξωτερική πολιτική περνά από την οικονομία

Η Δύση και οι παγκόσμιες αγορές περιμένουν σήμερα να δουν, αν θα υπάρξει πράγματι μετασχηματισμός στην οικονομία. Η όποια απόφαση της ΚΤΤ θα είναι η πρώτη απτή απόδειξη για το αν ο Ερντογάν εννοούσε τη μεταρρύθμιση και την επιστροφή στην ορθοδοξία που υποσχέθηκε στον υπουργό του Σιμσέκ και ευαγγελίστηκε προεκλογικά.

Η χώρα έχει απόλυτη ανάγκη τόσο από ζεστό χρήμα όσο και από ξένα κεφάλαια. Οι πόροι αυτοί δεν μπορούν να προέλθουν ούτε από τις χώρες του Κόλπου ούτε από τη Ρωσία, αλλά μόνο από τη Δύση. Οι δυτικοί επενδυτές δεν θα θελήσουν να στηρίξουν μια κυβέρνηση που βρίσκεται σε αντιπαράθεση με τη χώρα τους, ούτε επίσης να επενδύσουν τα χρήματά τους σε μία χώρα με μεγάλη και προσοδοφόρα μεν αγορά, αλλά που δεν εμπνέει εμπιστοσύνη. Αυτό την ψυχολογική μεταστροφή καλείται να αποδείξει ο Μεχμέτ Σιμσέκ και κυρίως ο Τούρκος πρόεδρος. Μένει να φανεί αν θα λειτουργήσει και αν ο Ερντογάν θα επιστρέψει τη χώρα στις εργοστασιακές της ρυθμίσεις. Κι όχι μόνο στην οικονομία αλλά και στην εξωτερική πολιτική. Μια ορθολογική οικονομική πολιτική απαιτεί και μια ορθολογική εξωτερική πολιτική. 

Γλώσσα ΔΝΤ, αλλά χωρίς ΔΝΤ

Οι προτάσεις, που χρησιμοποιεί το νέο οικονομικό επιτελείο της Τουρκίας, από τον αντιπρόεδρο, τον υπουργό Οικονομικών και τη διοικήτριας της Κεντρικής Τράπεζας, θυμίζουν σε μεγάλο βαθμό τη γλώσσα που χρησιμοποιείται στο ΔΝΤ. Είναι η γλώσσα που επιθυμούν να ακούν οι διεθνείς επενδυτές για να καθησυχαστούν και που δεν περιέχει κινδύνους.

«Δεν υπάρχει άλλος δρόμος από την επιστροφή στον οικονομικό ορθολογισμό» δήλωσε ο Σιμσέκ όταν ανέλαβε το υπουργείο Οικονομικών.

«Με τη νομισματική πολιτική, τη δημοσιονομική πολιτική και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, η Τουρκία θα εδραιώσει τη χρηματοπιστωτική της σταθερότητα και θα συνεχίσει την ανάπτυξη με γνώμονα τον άνθρωπο», επαναλαμβάνει συνεχώς ο αντιπρόεδρος και ειδικός σε θέματα οικονομίας, Τζεβντέτ Γιλμάζ.

Οι δηλώσεις αυτές αποτελούν ένα αποστειρωμένο κείμενο, χωρίς ρίσκα, που βρίσκεται σε όλα σχεδόν τα κείμενα του ΔΝΤ. Απαραίτητο συστατικό της εικόνας «οικοδόμησης εμπιστοσύνης» που πρέπει να δοθεί προς τα έξω.

Τέχνασμα πληθωρισμού

Πριν από τις εκλογές, η τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι το φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται στα νοικοκυριά θα είναι «δωρεάν» ολόκληρο το Μάιο.

Η τουρκική Στατιστική Υπηρεσία ανακοίνωσε αμέσως μετά ότι θα εφαρμόσει μια μέθοδο «μηδενικής τιμής» για το φυσικό αέριο στον υπολογισμό του πληθωρισμού το Μάιο.

Ως αποτέλεσμα, η παροχή δωρεάν φυσικού αερίου στα νοικοκυριά αυτόν τον ένα μήνα μείωσε τον πληθωρισμό κατά περισσότερο από 3%.

Με αυτόν τον τρόπο, μειώθηκε ο ετήσιος πληθωρισμός και εξασφαλίστηκαν χαμηλές αυξήσεις μισθών για δημόσιους υπαλλήλους και συνταξιούχους τον Ιούλιο.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

Διαβάστε ακόμη
οικονομίαΤουρκίαεπιτόκιαΡετζέπ Ταγίπ Ερντογάνειδήσεις τώρα