«Τρολ» από Βόρεια Μακεδονία, Κόσοβο, Αλβανία πίσω από ισλαμοφοβικές σελίδες

Μάλιστα τις συγκεκριμένες σελίδες σύμφωνα με ρεπορτάζ του ABC της Αυστραλίας διαχειρίζονται «φάρμες τρολ» από χώρες των Βαλκανίων, όπως η Βόρεια Μακεδονία, το Κόσοβο και η Αλβανία.

Όπως αναφέρει η Καθημερινή, πραγματοποιήθηκε έρευνα κατά τη διάρκεια της οποίας εντοπίστηκαν τουλάχιστον τέσσερις ιδιαίτερα δημοφιλείς σελίδες, με κοινά χαρακτηριστικά, τις οποίες διαχειρίζονται χρήστες από τις παραπάνω χώρες, με στόχο την όξυνση της μισαλλοδοξίας και την προώθηση ρατσιστικών στερεοτύπων.

Μάλιστα οι συγκεκριμένες σελίδες  εμφανίζονται να είναι κερδοφόρες, καθώς υποκλέπτουν υλικό από εφημερίδες και άλλες πηγές και εξασφαλίζουν αμοιβή σύμφωνα με τους κανόνες διαφήμισης του Facebook.

Στο μεταξύ και οι τέσσερις σελίδες περιέχουν μείγμα πατριωτικών και «απελευθερωτικών» θεμάτων, με έμφαση στα θέματα που άπτονται του Ισλάμ, της «μεταναστευτικής απειλής» και της ελευθερίας της έκφρασης. Οι σελίδες επιτίθενται επίσης εναντίον συγκεκριμένων πολιτικών στελεχών του Εργατικού Κόμματος, των Πρασίνων και ορισμένων μετριοπαθών Φιλελευθέρων. Η παλαιότερη και πιο δημοφιλής από τις σελίδες, «Αυστραλοί κατά της σαρίας», δημοσιεύει αδιάλειπτα υλικό από τον Ιούνιο του 2013. Ορισμένα από τα άρθρα των σελίδων αυτών έχουν «διαμοιρασθεί» περισσότερο από 20.000 φορές.

Οι τρεις άλλες σελίδες, με τίτλους «Αυστραλοί άπιστοι», «Σταματήστε το τζαμί στη Μελβούρνη» και «Σταματήστε όλα τα τζαμιά στο Νάρε Ουόρεν» (προάστιο της Μελβούρνης), επιτίθενται συστηματικά στο Εργατικό Κόμμα και στην ηγεσία του, ενώ μόνο ο συντηρητικός γερουσιαστής της πολιτείας του Κουίνσλαντ, Φρέιζερ Ανινγκ, εξασφαλίζει επαίνους. Η εταιρεία του Facebook απαγόρευσε πρόσφατα την πρόσβαση στις σελίδες αυτές, κρίνοντας ότι παραβίαζαν τους κανόνες του Μέσου.

Οι σελίδες που εντοπίστηκαν από το ρεπορτάζ της αυστραλιανής τηλεόρασης αξιοποιούν «επιχειρηματικό πρότυπο», που έχει αποδείξει την αξία του. Το 2016, η κωμόπολη Βέλες στην τότε ΠΓΔΜ χαρακτηρίστηκε «επίκεντρο εργοστασίου κατασκευής ψευδών ειδήσεων», που προωθούσε κατασκευασμένες ειδήσεις με στόχο την πόλωση της αμερικανικής κοινής γνώμης και την ενίσχυση της δημοτικότητας του υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών, Ντόναλντ Τραμπ. Δεκάδες νεαροί κάτοικοι της ΠΓΔΜ εργάζονταν σε αυτό το ιδιότυπο «εργοστάσιο» κατασκευάζοντας ειδήσεις υπέρ του Τραμπ και καθοδηγώντας τους αναγνώστες τους προς συγκεκριμένες αμειβόμενες διαφημίσεις.

To 2018, το ABC αποκάλυψε άλλη μία απάτη μέσω Facebook, η οποία βασιζόταν σε ψευδείς ειδήσεις με εμπρηστικό περιεχόμενο. Στις συγκεκριμένες σελίδες εμφανίζονταν διαφημίσεις μεγάλων εταιρειών, όπως οι BMW, Woolworths, STA Travel και ο οργανισμός προώθησης τουρισμού της πολιτείας της Βικτόρια, Visit Victoria, δίπλα σε άρθρα με ανοικτά ρατσιστικό και ξενοφοβικό περιεχόμενο.

Έπειτα από μία σειρά καταγγελιών, η διοίκηση του Facebook απέσυρε τις σελίδες. Μάλιστα πριν από ένα χρόνο, η μη κερδοσκοπική αμερικανική οργάνωση Media Matters, που καταγράφει τη διαδικτυακή δραστηριότητα ακροδεξιών οργανώσεων, αποκάλυψε την ύπαρξη ανάλογου δικτύου με έδρα το Κόσοβο, που δημοσίευε ψευδείς ειδήσεις με αποδέκτη το αμερικανικό κοινό. Οι χειριστές του δικτύου αυτού εντοπίστηκαν χάρη στα ηλεκτρονικά ίχνη τους, ενώ έδρα τους ήταν η κωμόπολη Ποντούγεβο στο βόρειο Κόσοβο, δύο ώρες βόρεια από το Βέλες.

Σημειώνεται ότι πριν από μία εβδομάδα, το Facebook ανακοίνωσε ότι διέκοψε τη λειτουργία 168 σελίδων Facebook και Instagram, με διαχειριστές από τη Βρετανία, το Πακιστάν και τη Ρουμανία. Τα δίκτυα αυτά, που αξιοποιούσαν τις ίδιες τεχνικές με εκείνες των σελίδων με αποδέκτες το κοινό της Αυστραλίας, απαγορεύθηκαν ως μέσα διασποράς ρατσιστικού μίσους και πολιτικού διχασμού σε Βρετανία και Ρουμανία. Οι Αρχές των δύο χωρών προχώρησαν μάλιστα σε εφόδους και συλλήψεις των διαχειριστών τους.

Πάντως τέτοιου είδους συλλήψεις αποτελούν, όμως, σπάνιο φαινόμενο, ενώ επικριτές των μεθόδων του Facebook, όπως ο Ντέιβιντ Γκλανς του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας, υποστηρίζουν ότι η εταιρεία του Μαρκ Ζούκερμπεργκ αποφεύγει να λάβει ουσιαστικά μέτρα. «Τα περισσότερα από όσα κάνει το Facebook για να “καθαρίσει” την πλατφόρμα του είναι επιφανειακά και προσχηματικά. Το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι να μην προκαλέσουν παρέμβαση ρυθμιστικών υπηρεσιών, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μέτρα εναντίον τους», λέει ο δρ Γκλανς.