Zohra: Η πρώτη γυναικεία χορωδία του Αφγανιστάν κάνει διεθνή καριέρα

Μέχρι και πριν από πέντε χρόνια, η μουσική ήταν παράνομη στο Αφγανιστάν και οι γυναίκες αποκλείονταν από την εκπαίδευση. Τώρα, μία χορωδία που αποτελείται αποκλειστικά από γυναίκες και φέρει τον τίτλο «Zohra», έχει ήδη κερδίσει το αφγανικό κοινό και βρίσκεται στο Λονδίνο για λίγες εμφανίσεις.

Κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι η επιρορή των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν έχει εκλείψει εντελώς. Ωστόσο, δύο δεκαετίες πριν, θα ήταν αδιανόητο ότι θα μπορούσε να υπάρξει στη χώρα το Αφγανικό Εθνικό Ινστιτούτο Μουσικής. 

Το ΑΕΙΜ ιδρύθηκε το 2008 με διεθνή υποστήριξη ώστε να μυηθούν στη μουσική εκπαίδευση νέοι Αφγανοί. Στα χρόνια της κυριαρχίας των Ταλιμπάν, η μουσική που άλλοτε αποτελούσε σημαντικό κομμάτι της αφγανικής κουλτούρας και σημείο θαυμασμού για όλο τον κόσμο, ήταν παντελώς απούσα από την καθημερινή ζωή. Σήμερα, το ΑΕΙΜ διδάσκει μουσική σε περίπου 250 νέους, άνδρες και γυναίκες. Στόχος των διοικούντων του Ινστιτούτου είναι η δράση του να εξαπλωθεί και σε άλλες πόλεις της χώρας. 

Το Ινστιτούτο αποτελεί διέξοδο κυρίως για τους μη προνομιούχους Αφγανούς, αν αναλογιστεί κανείς ότι το 70% των φοιτητών του συνήθιζαν να εργάζονται στον δρόμο, πουλώντας λαχανικά, πλαστικές σακούλες ή ακόμη και τσίχλες, προκειμένου να στηρίξουν οικονομικά τις οικογένειές τους. 

Πριν από πέντε χρόνια, ένας από τους φοιτητές του ΑΕΙΜ είπε στον ιδρυτή του οργανισμού δρ. Ahmad Sarmast ότι είχαν ανάγκη από ένα τετραμελές ή πενταμελές γκρουπ κοριτσιών που να παίζουν ποπ μουσική. Καθώς όμως η ζήτηση από τις φοιτήτριες του ΑΕΙΜ ήταν μεγάλη, τελικά σχηματίστηκε ολόκληρη ορχήστρα. «Για το Αφγανιστάν, όλο αυτό ήταν ένας καινούριος κόσμος. Δεν είναι μόνο ότι με τους Ταλιμπάν ήταν ακατόρθωτο να ακούσεις ή να παίξεις μουσική ως γυναίκα, αλλά συνολικά η θέση των γυναικών μέσα στην κοινωνία ήταν υπό απόλυτη καταπίεση», τονίζει ο Sarmast. 

Το όνομα Zohra που επιλέχθηκε για την ορχήστρα είναι προς τιμήν της ομώνυμης αρχαίας Περσίδας θεάς της μουσικής. Ωστόσο, δεν ήταν μόνο αυτός ο λόγος που επιλέχθηκε το συγκεκριμένο όνομα. «Θέλουμε να στείλουμε σε όλο τον κόσμο το μήνυμα της ελευθερίας των Αφγανών γυναικών», σημειώνει ο Sarmast. 

Από τις συνολικά 100 φοιτήτριες του ΑΕΙΜ που συμμετέχουν στην ορχήστρα, αυτή τη στιγμή οι 23 βρίσκονται στο Λονδίνο όπου και θα δώσουν συναυλία μαζί με λονδρέζικη ορχήστρα St John's και άλλους. Η μουσική που παίζουν είναι ένας συνδυασμός παραδοσιακής αφγανικής μουσικής και δυτικής κλασικής. 

«Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να καταφέρει η μουσική. Ένα από αυτά είναι η ενδυνάμωση. Στο Αφγανιστάν η εκπαίδευση των γυναικών εξακολουθεί να είναι επισφαλής. Έτσι, είναι πολύ σημαντικό για εμάς τις γυναίκες στην ορχήστρα να ξέρουμε ότι η διεθνής κοινότητα μάς στηρίζει ενώ διεκδικούμε τα ανθρώπινα δικαώματά μας», τονίζει η Negin Khpalwak, μαέστρος της ορχήστρας, ηλικίας μόλις 22 ετών.