Άμεσος κίνδυνος για τον άνθρωπο: Πώς οι ανεξέλεγκτοι καύσωνες μπορούν να απειλήσουν την επισιτιστική ασφάλεια του πλανήτη

Άμεση απειλή για την επισιτιστική ασφάλεια θεωρούνται οι διαδοχικοί καύσωνες, όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, προειδοποιώντας για έναν «αόρατο, σιωπηλό θάνατο» στους ωκεανούς μας εν μέσω θερμοκρασιών ρεκόρ που καίνε τη Γη.

Οι παρατεταμένοι καύσωνες που «καίνε» την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Κίνα, με την παγκόσμια θερμότερη ημέρα που έχει καταγραφεί ποτέ στις αρχές του φετινού Ιουλίου, θέτουν σε κίνδυνο τις ανθρώπινες ζωές, τη γη και τη θάλασσα από τις οποίες εξαρτώνται.

Ο Τζον Μάρσαμ, καθηγητής ατμοσφαιρικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Leeds, επεσήμανε χαρακτηριστικά: «Το διατροφικό μας σύστημα είναι παγκόσμιο. Υπάρχουν αυξανόμενοι κίνδυνοι ταυτόχρονης μεγάλης απώλειας καλλιεργειών σε διάφορες περιοχές του κόσμου, γεγονός που θα επηρεάσει πραγματικά τη διαθεσιμότητα και τις τιμές των τροφίμων. Αυτό δεν το βλέπουμε αυτή τη στιγμή, αλλά τις επόμενες δεκαετίες αυτό είναι ένα από τα πράγματα για τα οποία πραγματικά φοβάμαι».

Το παράδειγμα του 2018

Σύμφωνα με το δημοσίευμα του βρετανικού Guardian, ο ευρωπαϊκός καύσωνας του 2018 οδήγησε σε πολλαπλές «αποτυχίες» καλλιεργειών και απώλεια αποδόσεων έως και 50% στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη. Το 2022, θερμοκρασίες ρεκόρ στο Ηνωμένο Βασίλειο σκότωσαν φρούτα και λαχανικά στο αμπέλι.

Μέχρι το 2040 οι καύσωνες πρόκειται να γίνουν 12 φορές πιο συχνοί αν συγκριθούν με τα επίπεδα πριν από την αύξηση της θερμοκρασίας. Αν και ένας καύσωνας μπορεί να μην σκοτώσει ένα οικοσύστημα, τα μακρύτερα και συχνότερα φαινόμενα θα σημαίνουν ότι η φύση δεν θα έχει χρόνο να ανακάμψει.

«Οι άνθρωποι είναι γενικά απομονωμένοι από τις επιπτώσεις των καιρικών συνθηκών από τις οποίες εξαρτόμαστε όλοι. Πηγαίνουμε στα καταστήματα για να αγοράσουμε τρόφιμα – δεν τα καλλιεργούμε μόνοι μας. Αλλά αν μιλήσετε με αγρότες οπουδήποτε στον κόσμο, έχουν εξαιρετική επίγνωση του τι κάνει ο καιρός και των επιπτώσεων στη γεωργία τους» είπε ο Μάρσαμ.

Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί πως από την κλιματική κρίση δεν αυξάνονται μόνοι οι καύσωνες στην ατμόσφαιρα αλλά και στους ωκεανούς, προκαλώντας τεράστια προβλήματα στις παράκτιες κοινότητες και απειλώντας μια άλλη βασική πηγή τροφής για τον άνθρωπο. Η θερμική καταπόνηση προκαλεί δραματικές εκλείψεις, όπως ο «θερμικός θόλος» του 2021 κατά μήκος της ακτής του Καναδά στον Ειρηνικό, ο οποίος σκότωσε περίπου ένα δισεκατομμύριο θαλάσσια ζώα.

Τι ρόλο μπορούν να παίξουν τα σιντριβάνια

Η φύση μπορεί, ωστόσο, να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο να κάνει την ακραία ζέστη πιο υποφερτή, λένε οι ειδικοί. Οι υδάτινες μάζες, όπως οι λίμνες και τα σιντριβάνια, καθιστούν τα τοπία πιο ανθεκτικά στα ζεστά, ξηρά καλοκαίρια, βοηθώντας στην πρόληψη των πυρκαγιών και μειώνοντας τις επιπτώσεις της ξηρασίας.

«Η παρουσία της βλάστησης και του νερού στο τοπίο μας μπορεί να χρησιμεύσει ως τρόπος παθητικής ψύξης του περιβάλλοντός μας. Τα δέντρα και τα φυτά παρέχουν σκίαση και έχουν επίσης τον μηχανισμό της εξατμισοδιαπνοής. Τα υδάτινα σώματα, όπως οι λίμνες και τα σιντριβάνια, δεσμεύουν τη θερμότητα γύρω τους με την εξάτμιση του νερού», δήλωσε η Νικόλ Μιράντα, ερευνήτρια στο πρόγραμμα Oxford Martin για το μέλλον της ψύξης.