Συνθήκη Λωζάνης: Η ιδρυτική συνθήκη της Τουρκίας διχάζει τη χώρα 100 χρόνια μετά

Αν και η ιδρυτική συνθήκη της Τουρκίας πέρασε το ιστορικό κατώφλι των 100 χρόνων, σχεδόν καμία εκδήλωση δεν πραγματοποιήθηκε στην Τουρκία την επέτειο στις 24 Ιουλίου 2023.

Η συνθήκη της Λωζάνης έβαλε την ταφόπλακα στη διαλυμένη Οθωμανική Αυτοκρατορία, ωστόσο συνεχίζει να αποτελεί μία αμφιλεγόμενη συμφωνία. Ο ίδιος ο πρόεδρος που κυβερνά τη χώρα στα 100 χρόνια της υπογραφής της έχει χαρακτηρίσει ακόμη και ως «ήττα» τη συνθήκη που μετέτρεψε τη νίκη στον πόλεμο σε κυρίαρχο κράτος.

Οι «μύθοι» για την Συνθήκη της Λωζάνης

Ο Τούρκος ακαδημαϊκός, Μπασκίν Οράν, θεωρεί ότι ο λόγος για την εχθρότητα προς τη Λωζάνη σε ορισμένους κύκλους πηγάζει από το γεγονός ότι η συνθήκη είναι «το έγγραφο της μόνιμης προσχώρησης της Τουρκίας στον δυτικό κόσμο».

Η συνθήκη της Λωζάνης έγινε στόχος συνεχών επιθέσεων και κριτικής σε όλη την 100χρονη ισχύ της, έχοντας ακόμη και δαιμονοποιηθεί. Μύθοι όπως «η Λωζάνη θα τελειώσει το 2023» και «Η Λωζάνη έχει μυστικά άρθρα» είναι συνήθεις. «Δεν ξέρω κανένα άλλο κείμενο που να είναι τόσο παρεξηγημένο όσο η Λωζάνη στην Τουρκία», λέει ο Οράν.

«Δεν πήραμε τα νησιά στη Λωζάνη! Τί ιμπεριαλιστική ρητορική! Είχε απομείνει έστω και ένας Τούρκος στα νησιά αυτά μετά την ανταλλαγή και θα τα παίρναμε εμείς; Επίσης, θα ήταν καλό αν κάποιος έλεγε στον κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι η έννοια της υφαλοκρηπίδας εφευρέθηκε το 1945», συνεχίζει ο Τούρκος ακαδημαϊκός, που πρόσκειται στον κεμαλικό χώρο.

Ιδιαίτερα δηκτικός ο Μπασκίν Οράν και όσον αφορά την προστασία των δικαιωμάτων των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης.

«Τα δικαιώματα των μειονοτήτων βάσει της Λωζάνης παραβιάζονται συνεχώς και συστηματικά από το τουρκικό κράτος. Ας μου επιτραπεί να πω απλώς ότι οι μη μουσουλμάνοι που είναι πολίτες αυτής της χώρας δεν μπορούν, για παράδειγμα, να ιδρύσουν ένα ιεροδιδασκαλείο. Τους έχουν αφαιρεθεί οι περιουσίες των ιδρυμάτων τους και δεν μπορούν να ιδρύσουν νέα ιδρύματα. Επιπλέον, οι άνθρωποι αυτοί αντιμετωπίζονται στην Τουρκία ως ξένοι και όχι ως μειονότητες. Σε τέτοιο βαθμό που ορισμένα επίσημα έγγραφα περιγράφουν αυτούς τους Τούρκους πολίτες ως: "ντόπιοι ξένοι" (Τούρκοι υπήκοοι)!»