Θάνατος Πριγκόζιν: Η διάχυτη υποψία, τα σενάρια και οι αναρίθμητες εικασίες – Πήρε ο Πούτιν την εκδίκησή του;

Οι ακριβείς συνθήκες του πιθανολογούμενου θανάτου του αφεντικού της Βάγκνερ Γεβγκένι Πριγκόζιν παραμένουν μέχρι στιγμής απροσδιόριστες. Ωστόσο, μια ισχυρή πεποίθηση επικρατεί μεταξύ ειδικών: Ακούγεται σαν εκδίκηση του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Λογαριασμοί σε ρωσικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που πρόσκεινται στην αντιπολίτευση ή ορισμένοι που συνδέονται με αυτήν την παραστρατιωτική οργάνωση, συγκλίνουν στις αρχικές αναλύσεις δυτικών think tanks: η ζωή του ανεξέλεγκτου μισθοφόρου κρεμόταν από μια κλωστή μετά την ανταρσία του στα τέλη Ιουνίου.

«Όποιοι και αν είναι οι λόγοι της συντριβής του αεροσκάφους, όλοι θα τη θεωρήσουν ως μια πράξη εκδίκησης και αντιποίνων και το Κρεμλίνο δεν θα αντικρούσει ιδιαίτερα αυτή την αντίληψη», δήλωσε η Τατιάνα Στανοβάγια, η ιδρύτρια της εταιρείας συμβούλων R. Politik. Πέρασαν σχεδόν 24 ώρες προτού ο Ρώσος πρόεδρος αναφερθεί στον θάνατο του Πριγκόζιν.

Από τη συντριβή του αεροσκάφους το απόγευμα της Τετάρτης και μετά την ανακοίνωση το βράδυ της ρωσικής ομοσπονδιακής υπηρεσίας αερομεταφορών ότι ο Πριγκόζιν επέβαινε στο ιδιωτικό τζετ Embraer Legacy 600 που συνετρίβη στην περιφέρεια Τβερ, βόρεια της Μόσχας, παρασύροντας στον θάνατο και τους 10 επιβαίνοντες, μέχρι την Πέμπτη στις 7 το απόγευμα, το Κρεμλίνο κρατούσε σιγήν ιχθύος.

Ο Πούτιν εξέφρασε σήμερα τα συλλυπητήριά του στην οικογένεια του αρχηγού της Wagner, μιλώντας για έναν επιτυχημένο επιχειρηματία που τον γνώριζε από τη δεκαετία του 1990.

Τα αίτια της συντριβής

Παρά τα αναρίθμητα σενάρια, τις εικασίες και τα ερωτήματα, οι ρωσικές αρχές δεν έχουν προκρίνει κάποια εκδοχή. Έχει ξεκινήσει έρευνα για τυχόν παραβίαση των κανόνων ασφαλείας. Αξιωματούχοι της Επιτροπής Ερευνών βρίσκονταν ήδη στο σημείο λιγότερο από 24 ώρες μετά τη συντριβή του αεροσκάφους.

«Χρειάζεται να περιμένουμε το αποτέλεσμα των επίσημων ερευνών» για τη συντριβή του αεροσκάφους, δήλωσε σήμερα ο Πούτιν.

Η Wagner δεν έχει κάποιο επίσημο λογαριασμό σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης από τις 26 Ιουνίου και την τελευταία ανάρτηση ηχητικού αποσπάσματος με τη φωνή του Πριγκόζιν. Ωστόσο, σε λογαριασμούς που πρόσκεινται στην εταιρία μισθοφόρων γίνεται λόγος για το σενάριο εκτόξευσης πυραύλων εδάφους-αέρος S-300 κατά του ιδιωτικού τζετ, ένας ισχυρισμός που δεν έχει αποδειχθεί μέχρι στιγμής.

Αυτό το σενάριο προωθήθηκε μετά την ανακοίνωση της συντριβής. Το Grey Zone που συνδέεται με την Wagner σε ανάρτηση στο Telegram έκανε λόγο χθες το βράδυ για «χαρακτηριστικά λευκά ίχνη» βολής από σύστημα αντιαεροπορικής άμυνας στον ουρανό, αναφερόμενο σε ερασιτεχνικό βίντεο που φέρεται να δείχνει τη στιγμή της πτώσης του αεροπλάνου. Η αυθεντικότητα του συγκεκριμένου βίντεο δεν έχει επαληθευτεί από το Γαλλικό Πρακτορείο. Σε άλλα βίντεο καταγράφεται επίσης η σπειροειδής πτώση του αεροσκάφους.

Ακόμη και η πρόεδρος του ομίλου μέσων ενημέρωσης του Russia Today, η Μαργαρίτα Σιμονιάν, φάνηκε να προκρίνει το σενάριο της δολοφονίας, υποβαθμίζοντας το σενάριο που ήθελε τον πιο διάσημο μισθοφόρο στον πλανήτη να σκηνοθετεί την εξαφάνισή του. «Μεταξύ των σεναρίων που συζητούνται, αυτό της σκηνοθετημένης εξαφάνισης. Προσωπικά, τείνω προς το πλέον προφανές (σενάριο)», έγραψε.

Από την άλλη, Δυτικοί αξιωματούχοι που επικαλείται η εφημερίδα New York Times έκαναν λόγο για έκρηξη μέσα στο αεροσκάφος είτε από βόμβα, είτε από νοθευμένα καύσιμα.

Τα άλλα θύματα

Δέκα άνθρωποι επέβαιναν στο αεροπλάνο, σύμφωνα με την επίσημη λίστα επιβατών. Όλοι «σκοτώθηκαν», ανακοίνωσε το υπουργείο Εκτάκτων Καταστάσεων. Το Dossier, ένας ιστότοπος που ανήκει στον Ρώσο αντιφρονούντα και εξόριστο επιχειρηματία Μιχαήλ Χοντορκόφσκι δημοσίευσε σύντομα βιογραφικά των θυμάτων.

Ανάμεσα τους, ο Ντμίτρι Ούτκιν, το δεξί χέρι του Πριγκόζιν εντός της Wagner, γνωστός για τις νεοναζιστικές συμπάθειές του. «Ήταν υπεύθυνος για τη διοίκηση και την εκπαίδευση στο πεδίο μάχης», σύμφωνα με το Dossier. «Υπέγραφε τις διαταγές με τη φράση "προς τη νίκη" (σ.σ. από το γερμανικό ναζιστικό σύνθημα «Sieg Heil» (Ζήτω η Νίκη).

Ένας άλλος επιβάτης, ο Βαλερί Τσεκάλοφ, ήταν ένας από τους διευθυντές της Concord, της εταιρείας που ίδρυσε ο Πριγκόζιν, και είχε συνεργαστεί μαζί του από τη δεκαετία του 2000. Επόπτευε όλα τα πολιτικά σχέδια του Πριγκόζιν στο εξωτερικό, «είτε γεωλογικές αναζητήσεις, παραγωγή πετρελαίου ή γεωργία», καθώς και την υλικοτεχνική στήριξη της Wagner, αναφέρεται στο Dossier.

Η διάχυτη υποψία

Ο θυμός του Πούτιν την περίοδο της ανταρσίας της Wagner, η εξόντωση αντιπάλων του, η σκληρή στάση που υιοθέτησε το Κρεμλίνο μετά την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία: παρατηρητές επικαλέστηκαν διάφορα επιχειρήματα για να επιρρίψουν την ευθύνη στον ισχυρό άνδρα του Κρεμλίνου.

«Αν η Ρωσία ήταν ένα κανονικό κράτος, η ανταρσία θα είχε οδηγήσει σε δίκη (...). Ό,τι και να πιστεύει κανείς για τον Πριγκόζιν, είναι παράλογο να σκοτώνεται κάποιος χωρίς να δικαστεί, ειδικά όταν αυτός δεν κρύβεται» τόνισε ο Χοντορκόφσκι μέσω ανάρτησης στην πλατφόρμα X (πρώην Twitter)

«Αλλά στον κόσμο στον οποίο δρα ο Πούτιν, εκείνον των γκάνγκστερ, αυτός είναι ο μόνος τρόπος... Άλλωστε, ποιος ξέρει τι θα έλεγε (σ.σ. ο Πριγκόζιν) στο δικαστήριο...»

Ο Σαμουέλ Ραμάνι, ειδικός του βρετανικού ινστιτούτου RUSI, υπενθυμίζει από την πλευρά του ότι «ο Αλεξάντερ Λιτβινένκο και η Άννα Πολιτκόφσκαγια είχαν ασκήσει κριτική στον πόλεμο της Τσετσενίας στις αρχές της δεκαετίας του 2000 και δολοφονήθηκαν το 2006». Και σημειώνω: «Ο Πούτιν είναι γνωστός για την καθυστερημένη εκδίκηση που παίρνει. Ο θάνατος Πριγκόζιν ήρθε πολύ νωρίτερα από το συνηθισμένο».

Άλλα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα, ιδίως αυτά που έθεσε ο πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στη Μόσχα Μάικλ ΜακΦόλ, στην πλατφόρμα X. «Γιατί ο Πούτιν επέλεξε να σκοτώσει τον Πριγκόζιν με τόσο θεαματικό τρόπο; (...) Γιατί επέτρεψε στον Πριγκόζιν να παραστεί στη σύνοδο κορυφής στην Αγία Πετρούπολη» μεταξύ Ρωσίας και Αφρικής, τον περασμένο Ιούλιο, αναρωτήθηκε. Και τέλος, γιατί οι μισθοφόροι της Βάγκνερ «δικαιούνται τώρα να μιλούν για εκδίκηση σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης;»