Τι οδήγησε σε παραίτηση τον διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου: Ο σάλος για τις κλοπές αρχαιοτήτων και οι γκάφες

Ο επικεφαλής του Βρετανικού Μουσείου υπέβαλε την παραίτησή του για τον χειρισμό της υπόθεσης κλοπής αρχαιοτήτων μετά από μια σειρά γκάφες που προκάλεσαν διεθνή αμηχανία και ερωτήματα.

Αναλαμβάνει την ευθύνη

Ο Hartwig Fischer δήλωσε ότι αποδέχεται την ευθύνη για την αποτυχία του μουσείου να ανταποκριθεί σωστά στις προειδοποιήσεις για ύποπτες κλοπές χιλιάδων αντικειμένων το 2021. Απέσυρε επίσης τις παρατηρήσεις που υπονοούσαν ότι ένας έμπορος αρχαιοτήτων που πρώτος σήμανε συναγερμό για κλεμμένα αντικείμενα είχε παρεμποδίσει την έρευνα του μουσείου.

Ο Ittai Gradel κατηγόρησε το μουσείο ότι τον αντιμετώπισε σαν «ηλίθιο του χωριού» και ισχυρίστηκε ότι ο Fischer έλεγε ψέματα όταν τον κατηγόρησε ότι είχε στην κατοχή του περισσότερα αντικείμενα από όσα είχε αρχικά παραδεχτεί. «Ήμουν ρητός στην επικοινωνία μου με το Βρετανικό Μουσείο ότι ήμουν απολύτως στη διάθεσή τους για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία ή βοήθεια θα χρειάζονταν. Ποτέ δεν επικοινώνησαν μαζί μου», δήλωσε ο έμπορος αρχαιοτήτων.

Ο Fischer, στη δήλωση παραίτησής του, δήλωσε: «Είναι προφανές ότι το Βρετανικό Μουσείο δεν ανταποκρίθηκε όσο ολοκληρωμένα θα έπρεπε στις προειδοποιήσεις του 2021 και στο πρόβλημα που έχει πλέον αναδειχθεί πλήρως. Η ευθύνη για την αποτυχία αυτή πρέπει τελικά να βαρύνει τον διευθυντή. Έκανα επίσης λάθος στις παρατηρήσεις που έκανα νωρίτερα αυτή την εβδομάδα για τον Δρ Gradel. Επιθυμώ να εκφράσω την ειλικρινή μου λύπη και να αποσύρω αυτές τις παρατηρήσεις».

Αλλαγή πλεύσης

Η αιφνίδια παραίτηση του Fischer ήρθε μόλις δύο ημέρες αφότου υπερασπίστηκε τον χειρισμό του μουσείου σχετικά με την πληροφορία του Gradel για τα αντικείμενα που λείπουν και φάνηκε να υποβαθμίζει το μέγεθος της κλοπής.

Την Τετάρτη δήλωσε: «Ανησυχίες εκφράστηκαν μόνο για έναν μικρό αριθμό αντικειμένων και η έρευνά μας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όλα αυτά τα αντικείμενα είχαν καταγραφεί». Αλλά είπε επίσης ότι ένας πλήρης έλεγχος το 2022 «αποκάλυψε ένα μεγαλύτερο πρόβλημα».

Ο Gradel εκτίμησε ότι θα μπορούσαν να έχουν κλαπεί έως και 2.000 αντικείμενα, συμπεριλαμβανομένης ολόκληρης της συλλογής μη καταγεγραμμένων πολύτιμων λίθων, εν μέσω ανησυχίας για την απουσία ορθής τήρησης αρχείων. «Βρίσκονται εκεί χωρίς καμία απολύτως καταγραφή για πάνω από 200 χρόνια», δήλωσε. «Αν δεν μπορούν να ταυτοποιηθούν, πώς μπορούν να τα επιστρέψουν στο μουσείο;»

Ο καθηγητής Dan Hicks, επιμελητής παγκόσμιας αρχαιολογίας στο Μουσείο Pitt Rivers της Οξφόρδης, δήλωσε: «Αυτή ήταν μια καταστροφή που επρόκειτο να συμβεί λόγω της έλλειψης επενδύσεων για την εκτέλεση της απαραίτητης εργασίας».

Τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου αποκάλυψαν ότι ο Gradel ειδοποίησε το Βρετανικό Μουσείο για πιθανές παραβάσεις πριν από δύο χρόνια, αφού αγόρασε περίπου 70 αντικείμενα στο eBay. Οι ύποπτες κλοπές ανακοινώθηκαν για πρώτη φορά την περασμένη εβδομάδα από τον πρόεδρο του μουσείου, Τζορτζ Όσμπορν, μετά την απόλυση ενός μέλους του προσωπικού.

Είπε ότι αντικείμενα, συμπεριλαμβανομένων χρυσών κοσμημάτων και πολύτιμων λίθων από ημιπολύτιμους λίθους και γυαλί που χρονολογούνται από τον 15ο αιώνα π.Χ., έλειπαν, είχαν κλαπεί ή καταστραφεί. Την Παρασκευή, ο Όσμπορν δήλωσε ότι ο Fischer «ενήργησε έντιμα» παραιτούμενος.

Αυτή την εβδομάδα, η Scotland Yard δήλωσε ότι οι αξιωματικοί είχαν πάρει συνέντευξη από έναν άνδρα σχετικά με τις ύποπτες κλοπές.

Το περιστατικό αναζωπύρωσε τη μακροχρόνια διαμάχη για το μέλλον των μαρμάρων του Παρθενώνα, την ώρα που η κυβέρνηση βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα για μια πιθανή συμφωνία δανείου.

Ένα από τα επιχειρήματα που προβάλλουν συχνά οι υποστηρικτές της παραμονής των μαρμάρων στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι ότι το Βρετανικό Μουσείο είναι ένας ασφαλής παγκόσμιος θεματοφύλακας των θησαυρών.

Μετά την αποχώρηση του Fischer ο Loughton δήλωσε: «Η κυβέρνηση δεν έχει καμία σχέση με την αποχώρηση του Fischer: Αυτές οι ειδήσεις τις τελευταίες δύο εβδομάδες ήταν προφανώς πολύ επιζήμιες και ήταν ντροπιαστικές, και έχουν ληφθεί πολύ σοβαρά υπόψη από τον διευθυντή όλων των διαχειριστών του Βρετανικού Μουσείου».

Αλλά μιλώντας στο Times Radio, είπε ότι η αστυνομία ζήτησε από το μουσείο να μην δώσει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την έρευνα. «Έτσι, ο Hartwig δεν ήταν πραγματικά σε θέση να δώσει τη δική του πλευρά της ιστορίας ή περισσότερες λεπτομέρειες, αλλά αποφάσισε να κάνει ξεκάθαρα αυτό που θεωρεί έντιμο και να προσφέρει την παραίτησή του σήμερα, πριν από την ημερομηνία που θα έπρεπε ούτως ή άλλως να παραιτηθεί το επόμενο έτος».

Σε αντίθεση με άλλα μουσεία, το Βρετανικό Μουσείο είναι ένας μη κυβερνητικός δημόσιος οργανισμός, που λειτουργεί σε απόσταση από την κυβέρνηση και λογοδοτεί στο κοινοβούλιο.

Ο Fischer, ένας Γερμανός ιστορικός τέχνης, ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι σκόπευε να παραιτηθεί μετά από οκτώ χρόνια παρουσίας στο μουσείο. Αλλά την Παρασκευή δήλωσε ότι θα αποχωρήσει μόλις το διοικητικό συμβούλιο θέσει σε εφαρμογή μια «προσωρινή ρύθμιση ηγεσίας».

Παραιτήθηκε και ο υποδιευθυντής του Μουσείου

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, την παραίτησή του υπέβαλε και ο υποδιευθυντής του Μουσείου, Τζοναθαν Ουίλιαμς. Η ανακοίνωση του Μουσείου ήταν λιτή: «Ο αναπληρωτής διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου Τζόναθαν Ουίλιαμς συμφώνησε να αποχωρήσει οικειοθελώς από τα κανονικά του καθήκοντα μέχρι να ολοκληρωθεί η ανεξάρτητη έρευνα για τις κλοπές στο Μουσείο. Αυτό θα συμβεί με άμεση ισχύ».