Bloomberg: Τεχνητή νοημοσύνη, ρομπότ, drones και… κατσίκες στη μάχη με τις φωτιές - Νέες μέθοδοι για πρόληψη και κατάσβεση

Καθώς ο πλανήτης συνεχίζει να θερμαίνεται, αυξάνεται και ο κατάλογος των χωρών που πλήττονται από πυρκαγιές. Η Ελλάδα, η Τουρκία και η Ισπανία αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν φωτιές, ενώ η μεγάλη φωτιά στη Χαβάη σκότωσε τουλάχιστον 115 άτομα και ισοπέδωσε την πόλη Λαχάινα.

Ο Καναδάς βρίσκεται στη δίνη μιας ιστορικής περιόδου πυρκαγιών, με περισσότερα από 15 εκατομμύρια εκτάρια να έχουν καεί. Οι αξιωματούχοι εκεί εξετάζουν τα όρια των παραδοσιακών τακτικών πυρόσβεσης.

Στην Ευρώπη, την ήπειρο που θερμαίνεται ταχύτερα λόγω της κλιματικής αλλαγής, οι πυροσβέστες εξερευνούν νέους τρόπους για να καταπολεμήσουν τεράστιες πυρκαγιές. Τα συνεργεία αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών και καταστροφών αναπτύσσουν μη επανδρωμένα αεροσκάφη που μπορούν να εντοπίζουν τις πυρκαγιές νωρίτερα και αναβιώνουν ακόμη και παραδοσιακές πρακτικές, όπως η χρήση προβάτων και κατσικιών για τη βόσκηση των χόρτων.

Το Bloomberg παρουσιάζει σε δημοσίευμά του μερικές από τις πιο καινοτόμες λύσεις για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών.

Στον αέρα drones

Ο Domingos Xavier Viegas, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Coimbra της Πορτογαλίας, ο οποίος ειδικεύεται στη συμπεριφορά των πυρκαγιών σε άγρια εδάφη, λέει ότι οι υπηρεσίες σε όλη την Ευρώπη χρησιμοποιούν την τεχνολογία των drones για να χαρτογραφήσουν τη βλάστηση, να εντοπίσουν περιοχές υψηλού κινδύνου, να παρακολουθήσουν τις πυρκαγιές, να συλλέξουν δεδομένα και να παραδώσουν μέχρι και την τελευταία σταγόνα νερού κατά τη διάρκεια πυρκαγιών.

Αναπτύσσονται, επίσης, μεγαλύτερα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, ορισμένα από αυτά αμφίβια, για να ενεργούν ως εναέρια βυτιοφόρα ή φορείς εύκαμπτων σωλήνων. Αυτά τα πυροσβεστικά ρομπότ μπορούν να ψεκάζουν νερό και χημικά επιβραδυντικά κατά της πυρκαγιάς σε μεγαλύτερες αποστάσεις και μεγαλύτερες περιοχές.

Αυτό μπορεί επίσης να σώσει τις ζωές των πυροσβεστών που διαφορετικά θα πρέπει να πλησιάσουν «τόσο κοντά στις πυρκαγιές», λέει στο Bloomberg ο Kenneth Geipel, ιδρυτής της δανέζικης εταιρείας drone Robotto Co. Ο Geipel ξεκίνησε τη Robotto το 2019, αφού είδε τις καταστροφές που άφησαν πίσω τους οι πυρκαγιές ρεκόρ στη Σουηδία, την Ελλάδα και την Καλιφόρνια ένα χρόνο νωρίτερα. Ένιωθε ότι οι πυροσβέστες δεν είχαν τα δεδομένα που χρειάζονταν για να χαρτογραφήσουν και να αντιμετωπίσουν τις πυρκαγιές στα πρώτα στάδια.

Ενώ οι δορυφορικές εικόνες έρχονται με καθυστερήσεις, τα drones μπορούν σε πραγματικό χρόνο να εντοπίζουν ίχνη καπνού ή θερμότητας, να προειδοποιούν τις αρχές ελέγχου πυρκαγιών και να υπολογίζουν τη θέση, το μέγεθος και την ένταση μιας πυρκαγιάς, λέει ο Geipel.

Τεχνητή νοημοσύνη

Όλες αυτές οι νέες πληροφορίες απαιτούν περισσότερη επεξεργασία δεδομένων. Οι αισθητήρες των drones καταγράφουν περισσότερα δεδομένα από όσα είναι ανθρωπίνως δυνατό να επεξεργαστούν σε πραγματικό χρόνο χωρίς τη χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης, λέει ο Geipel.

Το 2022, το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ ξεκίνησε μια πρωτοβουλία τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής μάθησης με την ονομασία FireAId. Το πιλοτικό πρόγραμμα, που ξεκίνησε στην Τουρκία μετά τις χειρότερες πυρκαγιές της χώρας το 2021, έδειξε ότι τα εργαλεία αυτά μπορούν να μειώσουν τον χρόνο απόκρισης και τον κίνδυνο για τους πυροσβέστες.

3D εκπαίδευση

Τα προγράμματα εκπαίδευσης για τους πυροσβέστες γίνονται επίσης πιο υψηλής τεχνολογίας και πιο συνεργατικά, καθώς τα τμήματα σε διαφορετικές χώρες συγκρίνουν τις βέλτιστες πρακτικές.

Στην Καταλονία, το Ίδρυμα Pau Costa δημιούργησε ένα τρισδιάστατο σύστημα που επιτρέπει στους εκπαιδευόμενους και τις πυροσβεστικές ομάδες να εκτελούν σενάρια έκτακτης ανάγκης για πυρκαγιές. Αυτό το λεγόμενο «ψηφιακό sandbox» βοηθά τους σπουδαστές να απεικονίσουν τη συμπεριφορά μιας δασικής φωτιάς και να εξασκηθούν σε στρατηγικές διαχείρισης πυρκαγιών, προετοιμασία που μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για τους πυροσβέστες στις χώρες της βόρειας Ευρώπης.

«Είναι κάτι που μεγάλες κοσμοπολίτικες πόλεις όπως το Λονδίνο δεν είχαν βιώσει ποτέ πριν», λέει ο Sami Goldbrom, διοικητής ομάδας στην Πυροσβεστική Υπηρεσία του Λονδίνου (LFB). «Αλλά φαίνεται πιθανό ότι θα τα βιώνουμε στο άμεσο μέλλον».

Η Αγγλία είδε πέρυσι τη χειρότερη περίοδο πυρκαγιών της: Η 19η Ιουλίου 2022 ήταν η πιο πολυάσχολη ημέρα της LFB από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο με την Πυροσβεστική υπηρεσία του Λονδίνου να έχει από τότε δημιουργήσει εκπαιδευτικές συνδέσεις με την Αυστραλία, την Ελλάδα και την Ισπανία.

Ρομπότ καθαρισμού και κατσίκες

Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης των πυρκαγιών είναι να τις προλάβουμε εξαρχής. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η επιλεκτική αποψίλωση των δέντρων και των μικρότερων φυτών αποτελεί σημαντική πτυχή της μείωσης του κινδύνου πυρκαγιάς.

Και κάπου εδώ μπαίνουν τα ρομπότ καθαρισμού της βλάστησης, τα οποία μπορούν να αφαιρέσουν πιθανή «τροφή» για πυρκαγιές. Τέτοιες συσκευές αναπτύσσονται και θα λειτουργούν παράλληλα με τα drones, λέει ο Viegas. Τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη χαρτογραφούν τις περιοχές υψηλού κινδύνου από ψηλά και τα ρομπότ θα ξεριζώνουν τη βλάστηση σε αυτές τις περιοχές.

Έως ότου όμως τα ρομπότ καθαρισμού της βλάστησης γίνουν πιο εμπορικά βιώσιμα, ορισμένοι φορείς διαχείρισης πυρκαγιών βασίζονται σε μια πανάρχαια τεχνική: προσκαλούν πρόβατα και κατσίκες να κάνουν την ίδια δουλειά.

Στην Καταλονία, τα λεγόμενα Fire Flocks - πρόβατα ή κατσίκια που βόσκουν στα δάση για να καθαρίσουν τη βλάστηση - επιστρέφουν. Ένα έργο για την αναβίωση αυτής της παράδοσης ξεκίνησε το 2016, ξεκινώντας με ένα μικρό πιλοτικό πρόγραμμα μόλις 48 εκταρίων στην περιοχή Baix Emporda της Καταλονίας. Μέχρι το 2022, είχε επεκταθεί σε 651 εκτάρια.

Η Καταλονία είναι ένα από τα λίγα μέρη στον πλανήτη όπου τα μέτρα πρόληψης πυρκαγιών έχουν αντιστρέψει την αύξηση των πυρκαγιών, σύμφωνα με τον Marc Castellnou, διοικητή συμβάντων πυρκαγιών σε άγρια περιοχή και αναλυτή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας της Καταλονίας. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, περίπου 13.500 εκτάρια καίγονταν σε πυρκαγιές κάθε χρόνο - περίπου το 1% των δασών της περιοχής, λέει. Έκτοτε το ποσοστό αυτό έχει μειωθεί σε 1.200 έως 1.500 εκτάρια κάθε χρόνο, κατά μέσο όρο.