Τα πυρά Ερντογάν στο Ισραήλ, οι καταγγελίες για «γενοκτονία» και η φιλοδοξία να καταστεί «παίχτης» στην περιοχή

Εν μέσω της εκρηκτικής κατάστασης στη Μέση Ανατολή ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στράφηκε κατά του Ισραήλ κάνοντας λόγο ακόμη και για επιχειρήσεις που ισοδυναμούν με γενοκτονίες.

«Επαναλαμβάνω την έκκλησή μας προς την ισραηλινή κυβέρνηση να μην επεκτείνει ποτέ το εύρος των επιθέσεων της εναντίον αμάχων και να σταματήσει αμέσως τις επιχειρήσεις που ισοδυναμούν με γενοκτονία», είπε και συνέχισε:

«Η Τουρκία θα συνεχίσει να κάνει το καθήκον της για να αποτρέψει να χυθεί άλλο αθώο αίμα, να αποτρέψει άλλες ανθρωπιστικές τραγωδίες και να επιλύσει τις συγκρούσεις στην Παλαιστίνη προτού φτάσουν σε ένα σημείο χωρίς επιστροφή.

Την Παρασκευή το βράδυ, ο Τούρκος πρόεδρος συναντήθηκε με τον Λίβυο πρωθυπουργό στην Κωνσταντινούπολη, ενώ είχε και μία κρίσιμη συνομιλία με τον Αιγύπτιο ομόλογό του τον Σίσι, χωρίς όμως να διευκρινίζεται, αν τελικά θα πάει στο Κάιρο σήμερα Σάββατο, για να συμμετάσχει στη σύνοδο κορυφής των ηγετών της περιοχής, προκειμένου να δουν αν μπορούν να παρέμβουν στην κατάσταση».

Ερντογάν: Ο επίμονος ειρηνοποιός

Η Άγκυρα πάντως επιμένει να αυτοπροβάλλεται ως εν δυνάμει παίκτης, όχιδιαμεσολαβητής, γιατί αυτό -μάλλον- έχει χαθεί πια. Έχει χαθεί τουλάχιστον η ευκαιρία να ηγηθεί μίας πρωτοβουλίας, όπως με την Ουκρανία.

Όταν συμβαίνουν μεγάλα απροσδόκητα γεγονότα, συνήθως ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν εξαφανίζεται για λίγες ημέρες, αναπτύσσει ένα σχέδιο αντίδρασης και στη συνέχεια επιστρέφει στη σκηνή με την παρουσίαση του ρόλου του.

Ήδη από την εποχή της Αραβικής Άνοιξης και του Αχμέτ Νταβούτογλου στο Τ/ΥΠΕΞ, η Τουρκία του Ερντογάν επιδίωκε πάντα να παίζει ένα ρόλο «πατερούλη» στην περιοχή. Το ρόλο του «επίμονου ειρηνοποιού» διεκδίκησε μετά πάθους στον πόλεμο στην Ουκρανία και τώρα ξανά στη Μέση Ανατολή, ασκώντας πρωτίστως το ‘δικαίωμα της εντοπιότητας’ («Εεε, κυρά Αμερική τι δουλειά έχεις εσύ εδώ;») και δευτερευόντως καλλιεργώντας το αφήγημα ότι αποτελεί οθωμανική πολιτική παράδοση να φέρει εις πέρας αυτόν τον τίτλο και στη σύγχρονη εποχή.

Η ένταση της επικοινωνιακής προβολής των επαφών του Τ/προέδρου με όλους τους διεθνείς παράγοντες, μετρώντας κάθε μέρα τον αριθμό των τηλεφωνημάτων του με ξένους ηγέτες, και η εξίσου υψηλή προβολή της πρωτοβουλίας για απελευθέρωση ομήρων από τη Χαμάς αποδεικνύουν με σαφήνεια αυτή την επιμονή ενστάλαξης στην εσωτερική και διεθνή κοινή γνώμη μιας ‘απαραίτητης τουρκικής διαμεσολάβησης’.

Το ερωτηματικό είναι ο Ερντογάν. Αν θα μπορέσει να προχωρήσει σε αυτό το εξαιρετικά κρίσιμο παιχνίδι με μια συγκροτημένη και ορθολογική στρατηγική και όχι με συναισθηματικές εκρήξεις ή αν το κόμμα του, η βάση των ψηφοφόρων και η συνείδησή του του επιβάλλουν μια πιο απόλυτη και μονομερή στάση σε ένα βασικό ιδεολογικό και θρησκευτικό ζήτημα.

Όχι μόνο ο Ερντογάν διαμεσολαβητής

Έτσι όπως έχουν τοποθετηθεί, πάντως, οι παίκτες αυτή τη στιγμή πάνω στη σκακιέρα, ούτε το Ισραήλ, ούτε οι ΗΠΑ, ούτε οι Άραβες θέλουν ο ρόλος του διαμεσολαβητή να αφεθεί αποκλειστικά στον Ερντογάν. Η διαδικασία της διαμεσολάβησης έχει αρχίσει να περιλαμβάνει πλέον αρκετούς Άραβες ηγέτες, ειδικά την Αίγυπτο.

Τί διαμεσολάβηση θέλουν τα μέρη;

«Το Ισραήλ δεν εξετάζει καθόλου επί του παρόντος τη διαμεσολάβηση με τη Χαμάς, εκτός από το ζήτημα της γρήγορης απελευθέρωσης των ηλικιωμένων, των μητέρων και των μικρών παιδιών που κρατούνται όμηροι στη Γάζα. Επίσης, το Ισραήλ είναι πιθανό να προτιμήσει το Κάιρο από την Άγκυρα ως μεσολαβητή», σύμφωνα με την Gallia Lindenstrauss, ερευνήτρια στο Τελ Αβίβ.

Αλλά και οι στόχοι της Χαμάς είναι περιορισμένοι, χωρίς συγκεκριμένο σχέδιο δράσης και υψηλές απαιτήσεις σε μία ενδεχόμενη διαμεσολάβηση.