Ο πλανήτης εκπέμπει SOS: Όλο και πιο αλμυρό το νερό της Γης - Τι λένε οι επιστήμονες

Όλο και πιο αλμυρό γίνεται το νερό της Γης, και αυτό οφείλεται σε ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως αναφέρει μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Nature Reviews Earth & Environment».  

Σύμφωνα με τον επικεφαλής συγγραφέα της μελέτης, Σουτζέι Κοσάλ, η ανθρωπότητα διαταράσσει τον «κύκλο του άλατος» της Γης, και οι συνέπειες μπορεί δυνητικά να είναι επικίνδυνες για τα αποθέματα πόσιμου νερού, τις καλλιέργειες και τα οικοσυστήματα. Η ρύπανση από το αλάτι δεν αποτελεί καταστροφή, ωστόσο, παραμένει σοβαρό πρόβλημα, επισημαίνει ο ίδιος.

Όπως αναφέρει η Washington Post, παρότι το μυαλό των περισσότερων, όταν αναφέρονται στο αλάτι, πάει στο επιτραπέζιο αλάτι που βάζουμε στο φαγητό μας, ή στο αλάτι των ωκεανών, γνωστό ως χλωριούχο νάτριο (NaCl), αυτό μπορεί να βρεθεί και στα απορρυπαντικά αλλά και τα προϊόντα οικιακής χρήσης, μεταξύ άλλων. Όμως υπάρχουν και πολλά, διαφορετικά άλατα, μεταξύ των οποίων το ασβέστιο, το μαγνήσιο και άλλα ιόντα, τα οποία χρησιμοποιούνται σε πρόσθετα προϊόντα. Αυτά εμφανίζονται σε μέρη όπου κανονικά δε θα έπρεπε.

Πιο αλμυρά 2,5 δισεκατομμύρια στρέμματα σε όλο τον κόσμο

Σύμφωνα με τη μελέτη, τα τελευταία 50 χρόνια, και καθώς οι άνθρωποι άρχισαν να χρησιμοποιούν και να παράγουν περισσότερα άλατα, τα ιόντα αλάτων σε ρέματα και ποτάμια έχουν αυξηθεί. Η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε πως σε ολόκληρο τον κόσμο, περίπου 2,5 δισεκατομμύρια στρέμματα (δηλαδή μια έκταση περίπου στο μέγεθος των ΗΠΑ) έχουν επίσης γίνει πιο αλμυρά.

Ο Κοσάλ, που είναι γεωλόγος στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ, τόνισε πως, «χρησιμοποιούμε το νερό για τα πάντα: στις καλλιέργειες, στις βιομηχανικές διεργασίες, στη θέρμανση, στην ψύξη. Αλλά όταν έχουμε αλάτι στο νερό, επηρεάζει όλα αυτά τα πράγματα και αυτό αυξάνεται». Εντωμεταξύ, οι συγγραφείς της μελέτης προειδοποιούν πως, οι αυξημένες συγκεντρώσεις αλατιού θα μπορούσαν να αποτελέσουν «υπαρξιακή απειλή» για τα αποθέματα πόσιμου νερού.

Το αλάτι είναι ένα φυσικό και απαραίτητο συστατικό της Γης. Η ένωση αυτή ανεβαίνει στην επιφάνεια αργά σε μεγάλες γεωλογικές χρονικές κλίμακες, μέσω φυσικών διεργασιών όπως η αποσάθρωση των ιζηματογενών πετρωμάτων. Μέρος του αλατιού απορροφάται από τους υδρόβιους οργανισμούς και τα φυτά. Η περίσσεια αλατιού ταξιδεύει με τα μόρια του νερού, διεισδύει στα υπόγεια ύδατα, στο έδαφος και στους ωκεανούς. Η επιστημονική ομάδα διαπιστώνει στη μελέτη πως, αυτός ο φυσιολογικός κύκλος του αλατιού, έχει αλλάξει τις τελευταίες δεκαετίες, εξαιτίας των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, όπως είναι η γεωργία, η εξόρυξη, οι κατασκευές, η επεξεργασία νερού και δρόμων και άλλες βιομηχανικές δραστηριότητες, οι οποίες και αυξάνουν την ποσότητα αλατιού στο έδαφος, στα συστήματα πόσιμου νερού και στον αέρα.

Κάποιες από τις πηγές προέρχονται από την άρδευση αλμυρών λιμνών, που παρατηρείται συχνά στις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες. Η μεγαλύτερη πηγή αλατιού στις ΗΠΑ, όμως, είναι το αλάτι αποχιονισμού το οποίο, από το 2013 έως το 2017, αποτελούσε το 44% της συνολικής κατανάλωσης αλατιού στη χώρα. Το αλάτι αποχιονισμού έχει τη δυνατότητα να μολύνει τα ρεύματα γλυκού νερού ενώ εισέρχεται σε σωλήνες πόσιμου νερού. Οι εν λόγω σωλήνες, σε μεγάλο βαθμό, είναι κατασκευασμένοι από υλικά όπως ο μόλυβδος ή ο χαλκός, που μπορεί να είναι επιβλαβή για το περιβάλλον ή τους ανθρώπους. Σύμφωνα με τους ερευνητές, όταν αυτοί δεν προστατεύονται αποτελεσματικά, μεγάλες ποσότητες αλατιού δρόμου μπορούν να «περάσουν» εντός τους και να σπρώξουν τα εν λόγω μέταλλα στο νερό. Τα τελευταία χρόνια, ορισμένες περιοχές των ΗΠΑ, όπως η Ουάσινγκτον, έχουν αντικαταστήσει το αλάτι αποχιονισμού με χυμό τεύτλων, ο οποίος περιέχει λιγότερο αλάτι, βοηθά στη μείωση του σημείου πήξης του πάγου, κολλάει καλύτερα στους δρόμους και είναι πιο φιλικός προς το περιβάλλον.

Η μελέτη είναι σημαντική καθώς, πριν από αυτήν, οι επιστήμονες δεν είχαν εικόνα του βαθμού στον οποίον ο ανθρώπινος παράγοντας μπορεί να μεταβάλλει τις συγκεντρώσεις αλατιού σε όλο τον κόσμο. Ο καθηγητής οικολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τολέδο, Μπιλ Χιντς, ο οποίος δε συμμετείχε στην έρευνα, σημείωσε πως, «το μέγεθος στο οποίο έχουμε αλλάξει έναν από τους φυσικούς κύκλους της γης είναι ανησυχητικό. Αλατίζουμε τη γη εκεί που δε θα έπρεπε να αλατίζεται. Αναδιανέμουμε το αλάτι σε μέρη που δε θα έπρεπε να βρίσκεται – όπως πολλές από τις λίμνες, τα ρέματα, τα ποτάμια και τους υγροτόπους που μας παρέχουν πόσιμο νερό, αναψυχή και αλιεία».

Οι αλλαγές στον κύκλο του αλατιού μπορεί να αποτελούν υπαρξιακή απειλή για τα αποθέματα γλυκού νερού, το οποίο αποτελεί μόλις το 3% περίπου του νερού της Γης. Τα αυξανόμενα επίπεδα αλατιού μειώνουν το απόθεμα ολοένα και περισσότερο. Ο Χιντζ υπογραμμίζει ότι αυτό που χρειάζεται είναι να χαραχτεί περιβαλλοντική πολιτική για την αντιμετώπιση αυτών των αλλαγών που προκαλούνται από τον άνθρωπο. «Θα πρέπει όλοι να αναρωτηθούμε τι θα συνέβαινε αν δεν είχαμε πρόσβαση σε πόσιμο νερό; Αυτή η – ίσως ρητορική – ερώτηση θα πρέπει να είναι αρκετή για να κατανοήσουμε τη σοβαρότητα του προβλήματος», κατέληξε.