Λύθηκε το μυστήριο: Οι επιστήμονες βρήκαν που βρίσκεται το κεφάλι του αστερία

To διαχρονικό μυστήριο της ανατομίας του αστερία έλυσαν οι επιστήμονες που κατέληξαν τελικά ότι πρόκειται τελικά για ένα πλάσμα που μοιάζει με… ασώματο κεφαλή. 

Οι αστερίες διαθέτουν μάτια στην άκρη καθενός από τους βραχίονές τους, ωστόσο η θέση του κεφαλιού τους αποτελούσε για δεκαετίες μυστήριο για την Επιστήμη.

Τώρα, σύμφωνα με τον Guardian, οι επιστήμονες υποστηρίζουν σε νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Nature πως έλυσαν το μυστήριο της διάπλασης των αστεριών. Ο Τόμσον και οι συνάδελφοί του στο Στάνφορντ και το Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνια που μελετούν σε μοριακό επίπεδο την ανατομία των εχινόδερμων, διαπιστώνουν πως το ασυνήθιστο σώμα των ενήλικων αστεριών δεν είναι αποτέλεσμα ενός κορμού ή κεντρικού τμήματος απ’όπου αναπτύσσονται πέντε πανομοιότυπα μέρη.

«Δεν φαίνεται να έχουν καν κορμό» εξηγεί ο Τόμσον. Για τους επιστήμονες αποτελούσε διαχρονικό αίνιγμα πώς τα γνωστά εχινόδερμα -αστερίες, αχινοί, ολοθούρια κ.ο.κ- εξελίχθηκαν από ένα πρόγονο με διπλή συμμετρία -σωματική διάπλαση που παρουσιάζουν σήμερα ζώα όπως έντομα, μαλάκια και σπονδυλωτά- σε πλάσματα με πολλαπλά άκρα.

Η περίπτωσή τους περιπλέκεται περαιτέρω από το γεγονός πως ξεκινούν τη ζωή τους ως προνύμφες, προτού εξελίξουν τους πολλαπλούς βραχίονές τους ως ενήλικες.

«Στους αμφίπλευρους συγγενείς τους, το σώμα χωρίζεται σε κεφάλι, κορμό και ουρά. Ωστόσο, στους αστερίες είναι ανέφικτο να καταλάβουμε πώς αυτά τα μέρη συνδέονται με τα σώματα των αμφίπλευρων ζώων» σημειώνει ο Τζεφ Τόμσον, λέκτορας και ειδικός στην επιστήμη της εξέλιξης στο πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον.

«Έχουν μόνο κεφάλι»

Η ομάδα λέει ότι έκανε την ανακάλυψή της εξετάζοντας ποια γονίδια ενεργοποιούνται στα εξωτερικά στρώματα των ενήλικων Patiria miniata, ενός είδους αστερίας. Στη συνέχεια τα συνέκριναν με γονίδια που ενεργοποιούνται σε παρόμοια στρώματα σε βελανιδόσκουληκα - ζώα με διπλή συμμετρία που έχουν στενή συγγένεια με τα εχινόδερμα - και σπονδυλωτά.

«Όταν συγκρίναμε τα γονίδια ενός αστερία με άλλες ομάδες ζώων, όπως τα σπονδυλωτά, φάνηκε ότι έλειπε ένα κρίσιμο μέρος του σχεδίου του σώματος. Τα γονίδια που συνήθως εμπλέκονται στον σχηματισμό του κορμού ενός ζώου, δεν εκφράζονται στα εχινόδερμα. Φαίνεται πως η όλη σωματική διάπλαση των εχινόδερμων σχεδόν αντιστοιχεί στο κεφάλι άλλων ομάδων ζώων» σημειώνει ο Τόμσον.

«Τα χέρια ενός αστερία δεν είναι σαν τα δικά μας χέρια, αλλά περισσότερο σαν προεκτάσεις του κεφαλιού. Για να συνοψίσω την ανατομία του αστερία, θα έλεγα ότι είναι ένα ζώο που μοιάζει κυρίως με κεφάλι με πέντε προεξοχές, με στόμα που βλέπει προς το έδαφος και έναν πρωκτό στην αντίθετη πλευρά που βλέπει προς τα πάνω» διευκρινίζει ο Τόμσον.

Ο ίδιος προσθέτει πως τα γονίδια που θα αντιστοιχούσαν στο σχηματισμό ενός κορμού, χάθηκαν από τα εξώτερα στρώματα σε κάποιο σημείο της εξέλιξης των εχινόδερμων.

Αυτό υποδηλώνει ότι, κατά τη διάρκεια της εξελικτικής διαδικασίας, οι αστερίες και τα άλλα εχινόδερμα μπορεί να ανέπτυξαν το πεντεμερές σώμα τους, χάνοντας αυτό το κεντρικό τμήμα του κορμού, κάτι που τους επέτρεψε να κυνηγούν και να τρέφονται διαφορετικά από άλλα ζώα.