Η γενιά Ζ του Ισραήλ: Από το tik tok στον πόλεμο – Το αιματοβαμμένο φεστιβάλ και οι φίλοι που χάθηκαν

Την ιστορία μιας παρέας παιδιών, της γενιά Z από το Ισραήλ που από τα χρόνια αθωότητας πέρασαν βίαια στα χρόνια του πολέμου διηγείται η Wall Street Journal. Τα παιδιά αυτά βρέθηκαν στο μουσικό φεστιβάλ,Tribe of Nova, κοντά στη Λωρίδα της Γάζας, που έγινε ο τάφος περισσότερων από 250 ανθρώπων όταν χτύπησαν οι μαχητές της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου. Ένας από αυτούς δεν επέστρεψε ζωντανός και οι φίλοι του διηγήθηκαν τα όσα τρομακτικά συνέβησαν.

Ο Μαρκ Σίντελ και οι Ισραηλινοί φίλοι του έφτασαν στο μουσικό φεστιβάλ γύρω στη μια το βράδυ όπου ήπιαν και χόρεψαν μέχρι την ανατολή του ηλίου. Ο συμμαθητής του Σίντελ από το λύκειο, Όρελ Ντορφ, φώναζε πόσο ωραίο ήταν να μοιράζονται τόσες χαρούμενες στιγμές. Πέρυσι, ταξίδεψαν στο Μεξικό και στο Μαϊάμι, όπου είχαν νοικιάσει τζετ σκι και γλεντούσαν σε κλαμπ.

Ο Σίντελ και οι φίλοι του, όλοι τους γεννημένοι στις αρχές του 2000, ανήκαν σε μια γενιά που μεγάλωσε με φαινομενικά ατελείωτες ευκαιρίες, απαλλαγμένη από τους φόβους των γονέων και των παππούδων που είχαν τραυματιστεί από το Ολοκαύτωμα και την απειλή του αφανισμού από τους Άραβες γείτονές τους.

Όπως γράφει η WSJ, είχαν πίστη στην ανδρεία του στρατού τους και των μυστικών υπηρεσιών του Ισραήλ και διασκέδαζαν υπό τους ήχους της τρανς μουσικής σε ένα ολονύχτιο φεστιβάλ λίγα χιλιόμετρα μακριά από την περιοχή που κυβερνά η Χαμάς, μια ομάδα που έχει σκοπό να καταστρέψει αυτούς και τη χώρα τους.

Οι Ισραηλινοί, ιδίως στο νότιο τμήμα της χώρας, είχαν συνηθίσει τους πυραύλους της Χαμάς και τον ήχο του αντιπυραυλικού συστήματος, Iron Dome, που τους κατέρριπτε.

Οι παρέα αυτών των φίλων δεν διέφερε. Μεγάλωσαν σε ένα προάστιο του Τελ Αβίβ και μπήκαν στην ενηλικίωση σε μια εποχή ευημερίας. Ο ένας ήταν DJ, παίζοντας σε φεστιβάλ στην Ευρώπη. Ένας άλλος ονειρευόταν να δουλέψει σε μια τεχνολογική startup. Ο Σίντελ, ετοιμαζόταν να ξεκινήσει τις πανεπιστημιακές του σπουδές και ήθελε να γίνει πολιτικός μηχανικός. Ο Ντορφ ξεκίνησε να εργάζεται σε μια εταιρεία ψηφιακού μάρκετινγκ.

Ο Σίντελ μιλούσε και αστειευόταν μέσα από το παράθυρο του αυτοκινήτου με μια ομάδα κοριτσιών που του έδιναν φρούτα και μπουκάλια νερό. Βγήκε από το αυτοκίνητο και άρχισε να τα μοιράζει σε άλλους που περίμεναν στην ουρά.

«Νερό, νερό», φώναζε σε ένα βίντεο που τράβηξαν. Δεν ήξερε πως σε λίγα λεπτά όλα θα άλλαζαν. Ξάφνου, άνθρωποι άρχισαν να τρέχουν και να σκαρφαλώνουν στα αυτοκίνητα, σαν σκηνή από ταινία τρόμου, προσπαθώντας να ξεφύγουν από κάτι τρομερό που ερχόταν προς το μέρος τους.

Τα χρόνια της αθωότητας

Ο Σίντελ γεννήθηκε το 2000 και μεγάλωσε στο Kfar Yona, μια πόλη που απέχει περίπου 30 λεπτά από το Τελ Αβίβ. Η στέγαση ήταν λιγότερο ακριβή στην περιοχή.

Η μητέρα του, Τζούλια, είχε μεταναστεύσει από την Εσθονία και αργότερα γνώρισε τον Ίγκορ Σίντελ, ο οποίος ήταν από την Ουκρανία και είχε δύο αγόρια από προηγούμενο γάμο. Κατείχε πτυχίο πληροφορικής και εργάστηκε στις αρχές της τεχνολογικής βιομηχανίας του Ισραήλ.

Ο Γκαλ Κίσους δήλωσε ότι γνώρισε τον Σίντελ στην τρίτη τάξη, αλλά ήρθαν κοντά στο λύκειο. Δούλευαν τα καλοκαιρία ως έφηβοι,  σερβίροντας σε ένα χώρο εκδηλώσεων. Ένα βράδυ, έβγαλαν λαθραία ένα μπουκάλι κρασί που είχε περισσέψει και πέρασαν ώρες μιλώντας και πίνοντας.

Κατά τη διάρκεια των εορτών του Πάσχα, ο Σίντελ πήγε στο σπίτι του Κίσους και ρώτησε τη μητέρα του αν θα μπορούσε να βοηθήσει σε κάτι. Εκείνη είπε ότι ήθελε να βάψει το σπίτι. Ακολουθώντας το αστείο, ο Σίντελ πήρε ένα πινέλο και άρχισε να βάφει τα δωμάτια.

Ο Σίντελ και οι φίλοι του αντανακλούσαν το μείγμα των εβραϊκών καταβολών του Ισραήλ. Η οικογένειά του ήταν μετανάστες από την πρώην Σοβιετική Ένωση. Οι φίλοι του ήταν ευρωπαϊκής και μεσανατολικής καταγωγής. Ένας από αυτούς είχε ζήσει στον Καναδά ως παιδί. Όπως και ο Σίντελ, οι περισσότεροι έμαθαν αγγλικά.

Όταν ήταν 17 ετών, ο μεγαλύτερος ετεροθαλής αδελφός του, Άνταμ, αυτοκτόνησε. Για να τον τιμήσουν, ο ίδιος και ο πατέρας του έκαναν τατουάζ με τα αρχικά τους, του Άνταμ και του Γκάι, του άλλου ετεροθαλή αδελφού του.

«Δεν είχε σημασία πόσο σκληρά δούλευε και μελετούσε, έπρεπε να τελειώνει την εβδομάδα βγαίνοντας με φίλους», ανέφερε η 22χρονη Άσλεϊ Χάσον, η οποία έβγαινε με τον Σίντελ στο λύκειο για τρία χρόνια.

Μετά το λύκειο, ο Σίντελ και οι φίλοι του κατατάχθηκαν στο στρατό. Είναι υποχρεωτική η θητεία για τους περισσότερους Εβραίους Ισραηλινούς. Οι άνδρες υπηρετούν συνήθως για 32 μήνες και οι γυναίκες για 24 μήνες. Ο Σίντελ ήθελε να είναι σε μια μάχιμη μονάδα, είπε η μητέρα του, αλλά μετά το θάνατο του Άνταμ. Ωστόσο, υπηρέτησε ως οπλοποιός, επισκευάζοντας και συντηρώντας στρατιωτικά πυροβόλα όπλα. Ο Ντορφ εντάχθηκε σε μια μονάδα στρατιωτικής αστυνομίας με έδρα το αεροδρόμιο Ben Gurion του Τελ Αβίβ. Ο Κίσους με τη σειρά του επισκεύαζε τανκς.

Ο Σίντελ και ο Κίσους υπηρέτησαν μαζί στη βασική εκπαίδευση, όπου οι νεοσύλλεκτοι μαθαίνουν να πυροβολούν.

Οι φίλοι τελείωσαν την θητεία τους το 2021 και, όπως οι περισσότεροι νέοι Ισραηλινοί, αποταμίευσαν χρήματα για να ταξιδέψουν στο εξωτερικό πριν αρχίσουν να εργάζονται ή να εισαχθούν σε κάποιο πανεπιστήμιο.

«Αυτή η γενιά πήγε στο σχολείο, πήγε στο στρατό, τελείωσε το στρατό, πήγε στο πανεπιστήμιο, ταξίδεψε στο εξωτερικό. Έζησε», δήλωσε η  Όρλι Φοξ, καθηγήτρια του Σίντελ στο γυμνάσιο. «Έζησαν τη ζωή τους», τόνισε.

Χρυσή εποχή

Η γενιά του Σίντελ μεγάλωσε σε μια χρυσή εποχή για την οικονομία του Ισραήλ, με κινητήρια δύναμη την ανάδειξη του Τελ Αβίβ σε τεχνολογικό κόμβο. Η εθνική παραγωγή αυξήθηκε σε 475 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022, από 162 δισεκατομμύρια δολάρια το 2000, σύμφωνα με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης. Οι ξένες επενδύσεις στο Ισραήλ αυξήθηκαν σε περίπου 28 δισεκατομμύρια δολάρια πέρυσι από 7 δισεκατομμύρια δολάρια το 2000, σύμφωνα με τα στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών.

Οι ουρανοξύστες αναδιαμόρφωσαν το προφίλ του Τελ Αβίβ. Έγινε μια κοσμοπολίτικη πόλη, προσελκύοντας Εβραίους από όλο τον κόσμο με κομψά καφέ και εστιατόρια που διευθύνονται από διάσημους σεφ και πρόσφεραν καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας σε εταιρείες τεχνολογίας.

Ο Σίντελ πήγαινε με τους φίλους του σε δημοφιλή κλαμπ  στο Τελ Αβίβ και φλέρταρε με αυτοπεποίθηση. Οι νεόπλουτοι ξόδευαν αλόγιστα. Οι τιμές των κατοικιών στο Τελ Αβίβ τριπλασιάστηκαν σε δύο δεκαετίες.

Μετά από σύντομες συγκρούσεις με τη Χαμάς το 2012, το 2014 και το 2021, η οικονομία ανέκαμψε γρήγορα.

Ο Κάρνιτ Φλαγκ, ο οποίος διετέλεσε διοικητής της Τράπεζας του Ισραήλ από το 2013 έως το 2018 ανέφερε στο αμερικανικό μέσο πως όταν ήταν παιδί και μεγάλωνε στην Ιερουσαλήμ, οι άνθρωποι πήγαιναν από πόρτα σε πόρτα με πάγο στις οικογένειες που δεν είχαν ψυγείο. Τα νοικοκυριά περίμεναν δύο χρόνια για μια τηλεφωνική γραμμή στα τέλη της δεκαετίας του 1970 ή μοιράζονταν μια γραμμή με μια άλλη οικογένεια.

Για τον Φλαγκ και τις προηγούμενες γενιές, η εστίαση στην επιβίωση είχε επί δεκαετίες αφήσει την οικονομία του Ισραήλ απομονωμένη και αργή στην ανάπτυξή της.

Η χώρα έχασε σχεδόν 800 στρατιώτες στον πόλεμο του 1967, όταν οι ισραηλινές δυνάμεις πήραν τον έλεγχο της ελεγχόμενης από την Ιορδανία, Δυτικής Όχθης, της Λωρίδας της Γάζας και της χερσονήσου του Σινά από την Αίγυπτο, καθώς και των υψωμάτων του Γκολάν, που τότε ανήκαν στη Συρία. Το 1973, αραβικοί στρατοί πραγματοποίησαν αιφνιδιαστική επίθεση, πυροδοτώντας έναν πόλεμο που στοίχισε τη ζωή σε 2.700 ισραηλινούς στρατιώτες. Η αποτυχία των μυστικών υπηρεσιών του ισραηλινού στρατού άφησε τη χώρα σημαδεμένη.

Τη δεκαετία του 1980, το Ισραήλ διεξήγαγε πόλεμο στο Λίβανο για να εκδιώξει την παλαιστινιακή ηγεσία από τη χώρα, μια σύγκρουση που επεκτάθηκε σε μια 15ετή κατοχή του νότιου Λιβάνου και ξεκίνησε μια μακρά μάχη με τη Χεζμπολάχ.

Οι προσπάθειες να συμφωνηθεί μια λύση δύο κρατών μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων τη δεκαετία του 1990 αμαυρώθηκαν από βομβιστικές επιθέσεις της Χαμάς. Μετά την παλαιστινιακή εξέγερση στις αρχές της δεκαετίας του 2000, γνωστή ως δεύτερη ιντιφάντα, η κυβέρνηση απέκλεισε τους Παλαιστίνιους, επιτρέποντας στους Ισραηλινούς να αγνοήσουν σε μεγάλο βαθμό τη μακροχρόνια σύγκρουση.

Με λιγότερες εμπειρίες πολέμου, οι Ισραηλινοί που γεννήθηκαν τον 21ο αιώνα βρήκαν ευκαιρίες να βγάλουν χρήματα και να διασκεδάσουν.

Κρυφτό

Ο Σίντελ και οι φίλοι του μιλούσαν εδώ και μήνες για το φεστιβάλ Tribe of Nova του Οκτωβρίου.

Αφού ανέτειλε ο ήλιος στις 7 Οκτωβρίου του 2023 και οι σειρήνες αντικατέστησαν τη μουσική του φεστιβάλ, οι φίλοι κρύφτηκαν στο αυτοκίνητό τους. Όταν οι μαχητές της Χαμάς εμφανίστηκαν, ο Ντορφ φώναξε στον Σίντελ και σε δύο άλλους, να βγουν έξω και να τρέξουν.

Ένας από την παρέα, ο Χάβοτ είδε δύο μαχητές σε μια μοτοσικλέτα να κατευθύνονται προς το μέρος τους. Οι τέσσερις φίλοι ενώθηκαν με άλλους που έτρεχαν προς μια ξηρή κοίτη ρέματος σε μια χαράδρα, που είχε δέντρα. Οι σφαίρες σφύριζαν μπροστά τους. Άκουσαν κραυγές από το χώρο στάθμευσης, λίγο πιο πάνω από το σημείο που βρίσκονταν.

Το τηλέφωνο του Ντορφ δεν λειτουργούσε και έστειλε μήνυμα στη μητέρα του στο τηλέφωνο του Σίντελ.

«Όλα είναι εντάξει. Επιστρέφω στο σπίτι. Μη φοβάσαι», έγραψε.

Και ο Σίντελ έστειλε ένα μήνυμα στη μητέρα του: «Όλα είναι εντάξει. Είμαι καλά».

Πέρασαν λίγα λεπτά. Ο Σίντελ κοίταξε τον Ντορφ και του έπιασε το χέρι, λέγοντας στον φίλο του ότι θα το ξεπεράσουν μαζί όλο αυτό.

Οι μαχητές άρχισαν να πυροβολούν προς το μέρος τους και ο Ντορφ με τον Ζαβότ και πήδηξαν σε θάμνους για να κρυφτούν. Ο Σίντελ και ο Σαλόμ έτρεξαν κατά μήκος της κοίτης του ρέματος περίπου 400 μέτρα και σταμάτησαν για να κοιτάξουν τον χάρτη στο τηλέφωνό τους. Ο πατέρας του Σαλόμ τηλεφώνησε και ζήτησε από τον γιο του να μοιραστεί τη θέση τους ώστε να προσπαθήσει να στείλει βοήθεια.

Ο Σίντελ φώναξε ότι υπήρχε μπροστά του ένας μαχητής με τουφέκι και οι δύο φίλοι γύρισαν από την άλλη και έτρεξαν. Ο Σαλόμ άκουσε τον Σίντελ να φωνάζει από πόνο και τον είδε να πιάνει το πίσω μέρος του ποδιού του.

Μια σφαίρα χτύπησε τον αγκώνα του Σαλόμ. Βγήκε από τη χαράδρα προς ένα παρκαρισμένο αυτοκίνητο και στριμώχτηκε με οκτώ αγνώστους, τέσσερις μπροστά και τέσσερις στο πίσω κάθισμα. Ο οδηγός έφυγε γρήγορα από το χώρο του φεστιβάλ προς τον αυτοκινητόδρομο.

Οι ένοπλοι πυροβολούσαν το αυτοκίνητο και οι σφαίρες χτύπησαν τον οδηγό, αλλά κατάφερε να μεταφέρει τους επιβαίνοντες στη στρατιωτική βάση Re'im, λίγα χιλιόμετρα μακριά. Οι στρατιώτες εκεί αντάλλασαν πυρά με την Χαμάς. Στον Σάλομ, ο οποίος ήταν αξιωματικός κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας, πήρε ένα όπλο και εντάχθηκε στους στρατιώτες και στα μέλη μιας επίλεκτης μονάδας της πολεμικής αεροπορίας που υπερασπίζονταν τη βάση.

Πολέμησε για μερικές ώρες μέχρι να φτάσουν ενισχύσεις και ενώθηκε με άλλους επισκέπτες του φεστιβάλ που περίμεναν σε ένα κτίριο στη βάση. Η μάχη έξω συνεχίστηκε μέχρι να σκοτωθούν οι μαχητές εκείνο το βράδυ. Ο οδηγός του αυτοκινήτου με το οποίο είχε διαφύγει και ένας συνεπιβάτης πέθαναν από τα τραύματά τους.

Στον χώρο του φεστιβάλ, ο Ντορφ είχε μείνει κρυμμένος σε έναν θάμνο, ακούγοντας τα πυρά των όπλων. Άκουσε έναν πυροβολισμό ακολουθούμενο από μια κόρνα αυτοκινήτου και σκέφτηκε ότι το νεκρό σώμα ενός οδηγού πρέπει να πιέζει το τιμόνι. Αναρωτήθηκε αν ήταν ο επόμενος που θα πέθαινε.

Λίγο παραδίπλα, ο Ζαβότ κρυβόταν σε έναν θάμνο τόσο μικρό που τα πόδια του προεξείχαν.

Αργά το απόγευμα επικράτησε ησυχία και ο Ντορφ άκουσε φωνές που μιλούσαν εβραϊκά. Ένας στρατιώτης φώναξε ότι όποιος κρυβόταν έπρεπε να βγει έξω με τα χέρια ψηλά. Συνόδευσε τον Ντορφ και τους άλλους μακριά από το χώρο του φεστιβάλ, λέγοντάς τους να μην κοιτάζουν. Ο Ντορφ έριξε μια γρήγορη ματιά και είδε αιματοβαμμένα αυτοκίνητα και απανθρακωμένα πτώματα.

Επί τρεις ημέρες, ο Ντορφ και οι φίλοι του έψαχναν τον Σίντελ στα νοσοκομεία. Μίλησαν με επισκέπτες του φεστιβάλ και με στρατιώτες που ανταποκρίθηκαν στην επίθεση. Η μητέρα του και οι φίλοι της δημοσίευσαν φωτογραφίες του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συμπεριλαμβανομένων εικόνων από τα τατουάζ του.

Τελικά, βρέθηκε. Νεκρός.

Θρήνος

Στην κηδεία του, ο Μαρκ Σίντελ ήταν καλυμμένος με ένα σεντόνι. Ούτε καν οι γονείς του δεν επέτρεψαν να δουν το πτώμα. Η μητέρα του Σίντελ είχε δώσει DNA για να βοηθήσει τις αρχές να τον αναγνωρίσουν. Ήταν 23 ετών.

«Δεν καταλαβαίνω ότι δεν είσαι εδώ μαζί μας», είπε ο 23χρονος Ντορφ στον επικήδειο λόγο του. Φοβόταν να κοιτάξει τη μητέρα του Σίντελ. Εκείνη του είχε πει μέρες πριν από την κηδεία ότι δεν ήταν θυμωμένη και δεν τον κατηγορούσε.

Κατά την ταφή, οι φίλοι περπάτησαν σιωπηλά στον τάφο του Σίντελ. Πήραν φτυάρια για να βοηθήσουν να καλύψουν το σώμα του με χώμα.

Κάποιοι από αυτούς κάνουν ψυχοθεραπεία. Άλλοι επιστρέφουν στο στρατό, για να πολεμήσουν τη Χαμάς. Ανήκουν σε μια γενιά που παλεύει με βαθιά ερωτήματα για το μέλλον τους και το μέλλον της χώρας τους.

«Ποτέ δεν ένιωσα τον εχθρό», είπε ο Ντορφ. «Ήταν η πρώτη φορά. Το είδα με τα μάτια μου και κατάλαβα τι σημαίνει να είσαι Εβραίος και τι σημαίνει να είσαι Ισραηλινός».