«Οι πλούσιοι λεηλατούν και ρυπαίνουν τον πλανήτη»: Το 1% των πλουσίων εκπέμπει τόσο άνθρακα όσο και τα 2/3 των φτωχών

Το 1% των πλουσιότερων του πλανήτη ευθύνεται για περισσότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από ό,τι το 66% του φτωχότερου πληθυσμού, με ολέθριες συνέπειες για τις ευάλωτες κοινωνίες και τις παγκόσμιες προσπάθειες για την αντιμετώπιση της επείγουσας κλιματικής κατάστασης, σύμφωνα με έκθεση.

Η μελέτη για την παγκόσμια κλιματική ανισότητα δείχνει ότι αυτή η ελίτ, που αποτελείται από 77 εκατομμύρια ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων των δισεκατομμυριούχων, των εκατομμυριούχων και όσων αμείβονται με περισσότερα από 140.000 δολάρια ΗΠΑ ετησίως, ευθύνεται για το 16% όλων των εκπομπών CO2 το 2019 -ποσοστό αρκετό για να προκαλέσει περισσότερους από ένα εκατομμύριο επιπλέον θανάτους λόγω ζέστης, σύμφωνα με την έκθεση.

Η «ελίτ της ρύπανσης»

Τους τελευταίους έξι μήνες, η βρετανική Guardian συνεργάστηκε με τη ΜΚΟ Oxfam, το Ινστιτούτο Περιβάλλοντος της Στοκχόλμης και άλλους εμπειρογνώμονες σε αποκλειστική βάση για την εκπόνηση ειδικής έρευνας με τίτλο «Το μεγάλο χάσμα του άνθρακα». Διερευνά τα αίτια και τις συνέπειες της ανισότητας των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και τις δυσανάλογες επιπτώσεις των πάμπλουτων ατόμων, οι οποίοι έχουν χαρακτηριστεί «η ελίτ της ρύπανσης». Η κλιματική δικαιοσύνη, μάλιστα, θα βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα της συνόδου κορυφής του ΟΗΕ Cop28 για το κλίμα στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Χρησιμοποιώντας μια φόρμουλα «κόστους θνησιμότητας» -που χρησιμοποιείται μεταξύ άλλων από την Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ- για 226 επιπλέον θανάτους παγκοσμίως για κάθε εκατομμύριο τόνους διοξειδίου του άνθρακα, στην έκθεση υπολογίζεται ότι οι εκπομπές μόνο από το 1% θα ήταν αρκετές για να προκαλέσουν τον θάνατο 1,3 εκατομμυρίων ανθρώπων λόγω της ζέστης τις επόμενες δεκαετίες.

Κατά την περίοδο από το 1990 έως το 2019, οι συνολικές εκπομπές διοξειδίου από αυτό το 1% προκάλεσαν την εξάλειψη των περσινών συγκομιδών καλαμποκιού της ΕΕ, σιταριού των ΗΠΑ, ρυζιού του Μπαγκλαντές και κινεζικής σόγιας.

Οι φτωχότεροι πλήττονται περισσότερο

Σύμφωνα με την έρευνα, τα δεινά πλήττουν ιδιαίτερα τους ανθρώπους που ζουν σε συνθήκες φτώχειας, τις περιθωριοποιημένες κοινότητες, τους μετανάστες και τις γυναίκες και τα κορίτσια, που ζουν και εργάζονται έξω ή σε σπίτια ευάλωτα στα ακραία καιρικά φαινόμενα. Οι συγκεκριμένες ομάδες έχουν λιγότερες πιθανότητες να έχουν καταθέσεις, ασφάλιση ή κοινωνική προστασία, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν περισσότερο οικονομικά, αλλά και σωματικά, από πλημμύρες, ξηρασία, καύσωνες και δασικές πυρκαγιές. Ο ΟΗΕ αναφέρει ότι στις αναπτυσσόμενες χώρες οφείλεται το 91% των θανάτων που σχετίζονται με ακραία καιρικά φαινόμενα.

Μάλιστα, η έκθεση διαπιστώνει ότι θα χρειαστούν περίπου 1.500 χρόνια για κάποιον από το φτωχότερο 99% για να παράγει τόσο διοξείδιο του άνθρακα όσο παράγουν οι δισεκατομμυριούχοι σε έναν χρόνο!

Οι κρίσεις της ανισότητας και του κλίματος

«Οι πάμπλουτοι λεηλατούν και ρυπαίνουν τον πλανήτη σε σημείο καταστροφής και το μεγαλύτερο τίμημα το πληρώνουν εκείνοι που δεν έχουν την πολυτέλεια να το αντέξουν», δήλωσε η Chiara Liguori, ανώτερη σύμβουλος της Oxfam για θέματα κλιματικής δικαιοσύνης. Οι δίδυμες κρίσεις του κλίματος και της ανισότητας «τροφοδοτούν η μία την άλλη», είπε.

Το χάσμα του πλούτου μεταξύ των εθνών ερμηνεύει μόνο εν μέρει την ανισότητα. Η έκθεση δείχνει ότι το 2019 οι χώρες υψηλού εισοδήματος ήταν υπεύθυνες για το 40% των παγκόσμιων εκπομπών CO2 με βάση την κατανάλωση, ενώ το ποσοστό των χωρών χαμηλού εισοδήματος ήταν αμελητέο 0,4%. Η Αφρική, στην οποία κατοικεί περίπου το 1/6 του παγκόσμιου πληθυσμού, ήταν υπεύθυνη για μόλις το 4% των εκπομπών.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως το υπερβολικό αποτύπωμα άνθρακα του 0,1% -από σούπερ γιοτ, ιδιωτικά τζετ και επαύλεις μέχρι διαστημικές πτήσεις και καταφύγια για το... τέλος του κόσμου- είναι 77 φορές υψηλότερο από το ανώτερο επίπεδο που απαιτείται για να κορυφωθεί η υπερθέρμανση του πλανήτη στους 1,5 βαθμούς Κελσίου.