Γλυπτά του Παρθενώνα: Από τη Μελίνα Μερκούρη στην ακύρωση της συνάντησης Μητσοτάκη με Σούνακ - Το χρονικό του αγώνα για την επιστροφή τους

Ήταν το 1983 όταν, η Μελίνα Μερκούρη ως Υπουργός Πολιτισμού της κυβέρνησης Παπανδρέου, επιχειρηματολογούσε με πάθος για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην πατρίδα τους.

Τρία χρόνια αργότερα, ήταν προσκεκλημένη του Μπόρις Τζόνσον, φανατικού υποστηρικτή του ελληνικού αιτήματος εκείνη την εποχή, αλλά όχι και όταν έγινε πρωθυπουργός της Βρετανίας, δεκαετίες αργότερα. Η επιστροφή των Μαρμάρων, ήταν πάγιο αίτημα όλων των ελληνικών κυβερνήσεων, αλλά απέκτησε νέα δυναμική τον Ιούλιο του 2009, όταν ήταν πλέον έτοιμο το μουσείο της Ακρόπολης -ένα από τα πιο σύγχρονα μουσεία στον κόσμο- που θα μπορούσε να υποδεχτείτε τα γλυπτά. Τα χρόνια που ακολούθησαν το Βρετανικό Μουσείο διεμήνυε ότι θα μπορούσε να δανείσει τα Γλυπτά, για κάποια χρόνια, αρκεί η Αθήνα να αναγνωρίσει ότι είναι ιδιοκτησίας του Βρετανικού Μουσείου. Όπως ήταν αναμενόμενο, η πρόταση αυτή, απορρίφθηκε.

Τη συζήτηση για τον δανεισμό των Γλυπτών άνοιξαν, το 2021, Δένδιας και Γεραπετρίτης

Το 2021 δόθηκε νέα ώθηση όταν ξεκίνησαν συναντήσεις των -τότε- υπουργών εξωτερικών και επικρατείας, Νίκου Δένδια και Γιώργου Γεραπετρίτη, με τον διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου, Τζορτζ Όσμπορν. Αντικείμενο των συζητήσεων, ο μακροχρόνιος δανεισμός και η έκθεση των Γλυπτών στην Ελλάδα, με παράλληλο δανεισμό άλλων αρχαιοτήτων στο Βρετανικό Μουσείο.

Όλα άλλαξαν όταν ανέλαβε πρωθυπουργός ο Ρίσι Σούνακ, ο οποίος απέρριψε προσθήκη ενός μακροχρόνιου δανεισμού. «Δε σκοπεύουμε να αλλάξουμε τον νόμο ο οποίος αποτρέπει την αφαίρεση αντικειμένων από τις συλλογές του Μουσείου της συλλογής του Βρετανικού Μουσείου, εκτός από ορισμένες συνθήκες», δήλωνε τον Δεκέμβριο του 2022. Το απόλυτο αδιέξοδο επιβεβαιώθηκε ξανά τώρα, με τον εκπρόσωπο του Βρετανού πρωθυπουργού να μεταφέρει ότι, ο Ρίσι Σούνακ, θεωρεί το Βρετανικό Μουσείο το πιο κατάλληλο μέρος για να μείνουν τα Γλυπτά. «Δεν έχει κανένα σχέδιο να αλλάξει τον νόμο που απαγορεύει να φύγουν οριστικά, τα Γλυπτά του Παρθενώνα, από το Βρετανικό Μουσείο και θεωρεί πως, το λονδρέζικο ίδρυμα, είναι το σωστό μέρος», σημείωσε.

Το Βρετανικό Μουσείο, που η Ντάουνινγκ Στριτ χαρακτηρίζει ως «κατάλληλο» μέρος, λίγους μήνες πριν, ταρακουνήθηκε συθέμελα από το μέγα σκάνδαλο της κλοπής χιλιάδων αρχαιοτήτων. Αίσθηση είχαν προκαλέσει, τον Σεπτέμβριο του 2019, οι εικόνες από την αίθουσα του Μουσείου με τα Γλυπτά του Παρθενώνα, όπου φαινόταν έντονα σημάδια υγρασίας και μούχλας στους τοίχους.