Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων: Καταδίκη στην Ελλάδα για απάνθρωπη μεταχείριση σε ασυνόδευτα ανήλικα

Ελλάδα, Ισπανία και η Ουγγαρία βρίσκονται αντιμέτωπες με καταδίκες για πλημμελή προστασία ασυνόδευτων ανήλικων προσφύγων και προστίθενται σε μια σειρά πρόσφατων αποφάσεων που επέπληξαν χώρες σε όλη την Ευρώπη για τη μεταχείριση ασυνόδευτων ανήλικων αιτούντων άσυλο.

Το ανώτατο δικαστήριο της Ισπανίας έκρινε παράνομη την απόφαση της κυβέρνησης να απελάσει εκατοντάδες Μαροκινούς νέους, μετά από μαζική διέλευση των συνόρων του 2021 στον θύλακα της Θέουτα, ήταν παράνομη. Η Μαδρίτη και το Ραμπάτ βρίσκονταν σε διαμάχη για το καθεστώς της Δυτικής Σαχάρας με αποτέλεσμα τα ασυνόδευτα παιδιά να είναι μεταξύ χιλιάδων ανθρώπων που πέρασαν στην περιοχή των επτά τετραγωνικών μιλίων.

Μήνες αργότερα, περίπου 700 νέοι στάλθηκαν πίσω στο Μαρόκο. Το δικαστήριο είπε ότι οι εξαιρετικές συνθήκες της μαζικής διέλευσης δεν δικαιολογούσαν τις απελάσεις, κρίνοντας αντίθετα ότι οι ομαδικές απελάσεις ισοδυναμούσαν με παραβίαση των εγχώριων νόμων για τη μετανάστευση της χώρας.

Υπουργός Εσωτερικών Ισπανίας: «Ενεργήσαμε με την πλήρη πεποίθηση της συμμόρφωσης με το νομικό σύστημα»

Μιλώντας σε δημοσιογράφους ο Υπουργός Εσωτερικών της Ισπανίας Φερνάντο Γκράντε-Μαρλάσκα υπερασπίστηκε τις απελάσεις, λέγοντας ότι οι αρχές ενήργησαν «με την πλήρη πεποίθηση της συμμόρφωσης με το νομικό σύστημα και με γνώμονα την αρχή του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού».

Η απόφαση ελήφθη λίγες μέρες αφότου το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) δήλωσε ότι η Ουγγαρία παραβίασε τα δικαιώματα ενός 16χρονου με καταγωγή από το κουρδικό Ιράκ που αιτείται άσυλο, αφού η αστυνομία τον απώθησε πίσω σε σερβικό έδαφος.

Το αγόρι δήλωσε πως είχε γνωστοποιήσει στην αστυνομία ότι ήθελε να ζητήσει άσυλο, σημείωσε το δικαστήριο. «Το δικαστήριο δεν μπορεί να αγνοήσει ότι κατά τη στιγμή της απομάκρυνσής του ο αιτών ήταν ασυνόδευτος ανήλικος και επομένως σε κατάσταση εξαιρετικά ευάλωτης», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι η ηλικία των αιτούντων άσυλο «πρέπει να υπερισχύει» της ιδιότητας του παιδιού ως παράτυπος μετανάστης.

Η απόφαση χαιρετίστηκε από την «Ουγγρική Επιτροπή του Ελσίνκι», τη ΜΚΟ που είχε βοηθήσει στην υπόθεση. «Το ουγγρικό κράτος μεταχειρίζεται τα παιδιά που χρειάζονται άσυλο με αυτόν τον τρόπο», ανέφερε σε ανακοίνωσή της.

«Αντί να απελαθούν παιδιά χωρίς τη δέουσα διαδικασία, θα ήταν πολύ καλύτερο για όλους εάν η Ουγγαρία επανεξετάζει τις αιτήσεις ασύλου στο πλαίσιο ενός δίκαιου συστήματος ασύλου», πρόσθεσε.

Η απόφαση για την Ελλάδα

Μια απόφαση που δημοσίευσε το ΕΔΑΔ την Τρίτη καταδίκασε επίσης την Ελλάδα για την αποτυχία να προστατεύσει τα δικαιώματα ενός εφήβου αιτούντα άσυλο που έμεινε άστεγος για σχεδόν έξι μήνες από τον Νοέμβριο του 2018.

Στην απόφασή του, το δικαστήριο σημείωσε ότι ο αιτών άσυλο, από το Αφγανιστάν, «αφέθηκε να φροντίζει μόνος του σε ένα περιβάλλον που ήταν εντελώς ακατάλληλο για ανηλίκους – είτε από άποψη ασφάλειας, διαμονής, υγιεινής ή πρόσβασης σε τροφή και φροντίδα, είτε όσον αφορά τα μέτρα που ελήφθησαν για τη φροντίδα του γενικότερα – και σε απαράδεκτα επισφαλείς συνθήκες, δεδομένης της ιδιότητάς του ως αιτούντος άσυλο και ασυνόδευτου ανηλίκου».

Στα τέλη του 2020, μετά από παρότρυνση του ΟΗΕ, η ελληνική κυβέρνηση εγκαινίασε νέους μηχανισμούς με στόχο την καλύτερη προστασία των ασυνόδευτων παιδιών. «Η πλειονότητα αυτών διαμένει πλέον σε επίσημες δομές», σημειώνει μια έκθεση του 2021.