Σερβία: Ανατροπή αλά Γκρούεφσκι φοβάται τώρα ο Βούτσιτς

«Μακεδονικά σενάρια», κατ’ αναλογία εκείνων που οδήγησαν το 2015-2016 στην ανατροπή του φίλου του Νίκολα Γκρούεφσκι στα Σκόπια, βλέπει να επιχειρείται να στηθούν στο Βελιγράδι ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς. Ο ισχυρισµός αυτός είχε διατυπωθεί και στο παρελθόν, όµως τελευταία αυτά έχουν πάρει και τον χαρακτήρα «βορειοµακεδονικών σεναρίων συνωµοσίας», τα οποία φέρεται να εξυφαίνονται στα Σκόπια, εµπλέκοντας και το όνοµα του πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ.

Η καχυποψία που υπάρχει στο Βελιγράδι από την πρώτη στιγµή της ανόδου στην εξουσία της κυβέρνησης Ζάεφ πριν από δύο χρόνια και που συνοδεύτηκε από ιστορίες… κατασκοπείας στις σχέσεις των δύο χωρών εντάθηκε µετά τη µαζική -αλλά ειρηνικήεισβολή των διαδηλωτών στο κτίριο της τηλεόρασης πριν από δύο εβδοµάδες και την πολιορκία του προεδρικού µεγάρου, καθώς και τη συνάντηση που είχε προηγηθεί τον Φεβρουάριο στα Σκόπια του Ζ. Ζάεφ µε τον πρώην δήµαρχο του Βελιγραδίου και εκ των ηγετών της αντιπολίτευσης στη Σερβία (Συµµαχία για τη Σερβία) Ντράγκαν Τζίλας.

Ο ίδιος ο Αλ. Βούτσιτς έκανε λόγο µε νόηµα για «µακεδονικά σενάρια», ενώ κυβερνητικά στελέχη προχώρησαν πιο πέρα, µιλώντας για σενάρια που εξυφαίνονται στα Σκόπια από µυστικές υπηρεσίες της ∆ύσης µε τη συνδροµή και του Ζ. Ζάεφ µε στόχο την ανατροπή του προέδρου της Σερβίας. «Τα Σκόπια έγιναν αυτό που ήταν κάποτε η Βουδαπέστη, το κέντρο δραστηριοτήτων µυστικών υπηρεσιών εναντίον της Σερβίας, ένας τόπος χρηµατοδότησης και υποστήριξης κατασκόπων.

Τα Σκόπια έχουν γίνει το κέντρο για επερχόµενες επιθέσεις εναντίον της Σερβίας και του προέδρου Βούτσιτς» δήλωσε ο υπουργός Αµυνας της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούλιν. ΜΜΕ που θεωρούνται φερέφωνα του Αλ. Βούτσιτς συνέχισαν τις επιθέσεις στα Σκόπια, µε κάποια από αυτά να γράφουν ότι στις 8 Φεβρουαρίου σε µια µυστική συνάντηση στα Σκόπια παρουσία του Ζ. Ζάεφ, του Ντ. Τζίλας και ενός Αµερικανού διπλωµάτη εκπονήθηκε ένα σχέδιο ανατροπής του Αλ. Βούτσιτς και της κυβέρνησης της Σερβίας.

Οι πρέσβεις

Ο παρορµητικός και συχνά ασταθής Βούτσιτς αρχικά φάνηκε να κρατά κάποιες αποστάσεις, όµως µετά τα τελευταία γεγονότα επανήλθε εν θερµώ µε δηλώσεις για νέα «µακεδονικά σενάρια». Επιχειρώντας αυτήν τη φορά να συγκρίνει τη στάση που είχαν κρατήσει οι πρέσβεις των δυτικών χωρών και ο Ζ. Ζάεφ απέναντι στην εισβολή στη Βουλή των διαδηλωτών στα Σκόπια στις 27 Απριλίου 2017 και τώρα στην εισβολή στο κτίριο της δηµόσιας τηλεόρασης, λέγοντας ότι απέφυγαν να τους καταδικάσουν.

Στα Σκόπια, Ζόραν Ζάεφ και Νίκολα Ντιµιτρόφ παρακολουθούν µε ψυχραιµία τις επαναλαµβανόµενες «προκλήσεις» του Βελιγραδίου, αφού πρέπει να ισορροπούν απέναντι στους Αλβανούς συµµάχους τους που στηρίζουν την κυβέρνηση και παράλληλα να λειαίνουν τις αντιδράσεις της Σερβίας σε κρίσιµα θέµατα. Στα σενάρια συνωµοσίας Ζάεφ-Τζίλας η απάντηση ήταν ότι επρόκειτο για µια συνάντηση δύο σοσιαλδηµοκρατών πολιτικών, οι οποίοι συζήτησαν για τις εξελίξεις στην περιοχή, χωρίς να υπάρχει διάθεση να απαντηθούν τέτοιες δηλώσεις. Οµως υπήρξε έµµεση τοποθέτηση από την κυβέρνηση για τα τεκταινόµενα στο Βελιγράδι.

Πρέπει να αναπτυχθεί και να ενισχυθεί η δηµοκρατία στην περιοχή και για τον σκοπό αυτόν είναι απαραίτητος ο διάλογος και η δέσµευση για εποικοδοµητική προσέγγιση από τις Αρχές, την αντιπολίτευση και την κοινωνία των πολιτών, ανέφεραν τα Σκόπια, προσθέτοντας ότι όλοι εργάζονται για τους ίδιους στόχους. Την ίδια στιγµή, πάντως, που η κυβέρνηση του Βελιγραδίου αρνείται τον οποιονδήποτε διάλογο µε την αντιπολίτευση.

Εδώ και πάνω από δύο χρόνια, από τότε που το VMRO-DPMNE βρέθηκε εκτός της εξουσίας, οι σχέσεις Βελιγραδίου-Σκοπίων δοκιµάζονται µε νέα επεισόδια. Η κυβέρνηση της Σερβίας αντιµετώπισε εξ αρχής επικριτικά τα ανοίγµατα του Ζ. Ζάεφ στους Αλβανούς. Τα ΜΜΕ του Βελιγραδίου που στη συντριπτική τους πλειοψηφία ελέγχονται από τον Αλ. Βούτσιτς, στις εκλογές του ∆εκεµβρίου του 2016 υποστήριζαν ανοιχτά το VMRO-DPMNE. Το Βελιγράδι έκανε ό,τι µπορούσε για να µην ευοδωθεί η συνεργασία του Ζ. Ζάεφ µε τα αλβανικά κόµµατα, ενώ ακόµη και σήµερα υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήµατα για τον ρόλο του στελέχους των µυστικών υπηρεσιών της Σερβίας Γκόραν Ζιβάλιεβιτς, που ήταν παρών µέσα στη Βουλή της Βόρειας Μακεδονίας κατά την αιµατηρή εισβολή των εθνικιστών οπαδών του VMRO-DPMNE, όταν προσπάθησαν να αποτρέψουν την εκλογή ως προέδρου του Αλβανού Ταλάτ Τζαφέρι. Οι απαντήσεις του Βελιγραδίου δεν ικανοποίησαν τα Σκόπια, ενώ από τον Σεπτέµβριο του 2018 ο «σύµβουλος» της σερβικής πρεσβείας ανέλαβε υπηρεσία στο Σαράγιεβο.

Οµως ένα νέο «κατασκοπικό θρίλερ» υπήρξε προηγουµένως τον Αύγουστο του 2017, µε µια ρεβάνς του Βελιγραδίου. Η σερβική κυβέρνηση εντελώς ξαφνικά έδωσε εντολή στο προσωπικό της πρεσβείας της χώρας στα Σκόπια να αναχωρήσει για «επείγουσες διαβουλεύσεις» στο Βελιγράδι, µε τον ίδιο τον Αλ. Βούτσιτς να αναφέρει ότι υπήρξαν ενδείξεις για «προσβλητικές κατασκοπευτικές δραστηριότητες» εναντίον του Βελιγραδίου και τον κυβερνητικό εκπρόσωπο να λέει ότι οι µυστικές υπηρεσίες των Σκοπίων παρακολουθούσαν τις τηλεφωνικές συνοµιλίες κυβερνητικών αξιωµατούχων και κατασκόπευαν ακόµη και τον Αλ. Βούτσιτς! Το προσωπικό της πρεσβείας τελικά επέστρεψε µετά τις εξηγήσεις που δόθηκαν σε τηλεφωνική συνοµιλία των Ζάεφ-Βούτσιτς.

Η τακτική όµως του κρύου-ζεστού συνεχίστηκε µε διάφορα επεισόδια, µε τον υπουργό Εξωτερικών της Σερβίας Ιβιτσα Ντάτσις να δηλώνει ότι κακώς η χώρα του αναγνώρισε το κράτος της «∆ηµοκρατίας της Μακεδονίας», τον περασµένο Ιούνιο το Βελιγράδι να επικρίνει την Συµφωνία των Πρεσπών, αλλά τελικά να αναγνωρίζει από τους πρώτους το νέο συνταγµατικό όνοµα της Βόρειας Μακεδονίας από τις αρχές Μαρτίου. Τα γεγονότα πάντως και στις σχέσεις Βελιγραδίου-Σκοπίων ενισχύουν εκείνους στη ∆ύση που µιλούν για βαλκανικό δράµα µε… τυποποιηµένα στοιχεία επαναλαµβανόµενων τεχνητών εντάσεων και θερµού κλίµατος