Κόσμος|30.01.2024 15:58

Νούλαντ: Η Τουρκία μπορεί να γυρίσει στα F-35, αν...

Μαρία Ζαχαράκη

Η αναπληρώτρια ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Βικτώρια Νούλαντ πραγματοποίησε επίσκεψη εργασίας στην Άγκυρα, στον ηχηρό απόηχο της αποστολής επίσημης επιστολής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προς το Κογκρέσο σχετικά με την πολυπόθητη πώληση F-16 από τις ΗΠΑ στην Τουρκία.

Η Βικτώρια Νούλαντ παραχώρησε αποκλειστική συνέντευξη στον φιλοκυβερνητικό τηλεοπτικό σταθμό CΝΝTurk, το οποίο αναφέρει ότι η Νούλαντ έδωσε σημαντικά μηνύματα για μια σειρά από κρίσιμα θέματα: την πώληση των F-16 στην Τουρκία, τις κυρώσεις CAATSA, τις αναφορές σε απόσυρση από τη Συρία και τις εμπορικές σχέσεις. 

«Δεν είναι τυχαίο που επισκέπτομαι την Τουρκία τώρα...»

Στην ερώτηση σχετικά με το χρόνο της επίσκεψης, Αμερικανίδα υφυπουργός είπε ότι δεν είναι τυχαίο ότι βρέθηκε στην Τουρκία αμέσως μετά την έγκριση της τουρκικής βουλής για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

«Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι που η Τουρκία προχώρησε λέγοντας "ναι" στη Σουηδία. Όπως γνωρίζετε, βέβαια, ενόσω περιμέναμε να συμβεί αυτό δεν θα έλεγα ότι κάναμε κάποια παύση στις σχέσεις μας, ωστόσο αυτό παρέμενε το κυρίαρχο θέμα. Έτσι, ένα από τα πράγματα που μου ζήτησε ο υπουργός Μπλίνκεν ήταν να αναζωογονήσουμε πλέον τις υπόλοιπες σχέσεις μας και να επιστρέψουμε στη συζήτηση για όσα πρέπει να κάνουμε το 2024, συμπεριλαμβανομένης της προετοιμασίας για τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον τον Ιούλιο. Ως εκ τούτου, ήταν μια πολύ αισιόδοξη επίσκεψη με στόχο να προγραμματίσουμε τα πάντα όσον αφορά την οικονομία, την ασφάλεια και τις ανθρώπινες σχέσεις, καθώς όλοι μας επιστρέφουμε για να εργαστούμε από κοινού για να αναπτυχθεί αυτή η πολύ σημαντική σχέση».

Η περίοδος των 15 ημερών ξεκίνησε στις 26 Ιανουαρίου

Όσον αφορά τη διαδικασία τελικής έγκρισης της πώλησης F-16 στην Τουρκία και την πιθανότητα εμποδίων στην εξέλιξή της, η Νούλαντ εξήγησε ότι «όσο εσείς εργαζόσασταν στο δικό σας κοινοβούλιο, εμείς προσπαθούσαμε να εξηγήσουμε στο Κογκρέσο μας ότι ήταν πολύ σημαντικό για την αμερικανική ασφάλεια να αναπτύξει η Τουρκία τον στόλο των F-16, ότι ήταν σημαντικό για την κατανομή των βαρών μεταξύ των συμμάχων να είναι η Τουρκία πλήρως ενεργή και συμμετοχική σε αυτό το επίπεδο. Έχετε ήδη έναν μεγάλο στόλο F-16, θα είναι όμως σημαντικό για εμάς να τον αναπτύξουμε. Η περίοδος των 15 ημερών ξεκίνησε το βράδυ της Παρασκευής. Είναι αλήθεια ότι ο πρόεδρός σας ήταν αρκετά ενθουσιασμένος τη στιγμή που υπέγραφε. Ο αγγελιοφόρος ανέβηκε στο αεροπλάνο, παρέδωσε το έγγραφο (ενν. υπογεγραμμένη επικύρωση σουηδικού πρωτοκόλλου) στο υπουργείο Εξωτερικών και έτσι διαβιβάσαμε την κοινοποίησή μας στο Κογκρέσο. 15 ημέρες από την Παρασκευή κι όταν αυτή η περίοδος λήξει, τότε θα ξεκινήσουμε την εφαρμογή [της πώλησης των F-16]».

Πότε θα πάρει η Τουρκία τα πρώτα F-16;

Σχετικά με το αν η Τουρκία θα έχει προτεραιότητα ως βασικός προστάτης της νότιας πτέρυγας της συμμαχίας, η Νούλαντ επισήμανε ότι «κατ’ αρχάς, η συμφωνία αυτή έχει περισσότερα μέρη. Υπάρχει ο εκσυγχρονισμός των υφιστάμενων αεροσκαφών υπάρχει και η πώληση νέων αεροσκαφών. Και τα δύο είναι σημαντικά. Όπως καταλαβαίνω, ο εκσυγχρονισμός αρχίζει αμέσως. Προφανώς, δεν γνωρίζω εκ των έσω πότε θα είναι έτοιμα τα νέα αεροσκάφη, αλλά είναι σαφές ότι αποτελεί προτεραιότητα για τις Ηνωμένες Πολιτείες να τα αποκτήσει η Τουρκία».

Θα αρθούν οι κυρώσεις CAATSA;

Μία από τις προσδοκίες της Άγκυρας από την Ουάσιγκτον είναι και η άρση των κυρώσεων CAATSA και η επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35.

Η Νούλαντ ξεκαθάρισε ότι οι κυρώσεις CAATSA σχετίζονταν με την απόφαση της κυβέρνησής Ερντογάν να αγοράσει συστήματα αεράμυνας S-400 από τη Ρωσία και μόνο όταν αυτό λυθεί, τότε η Τουρκία θα επιστρέψει στο πρόγραμμα των F-35, ίσως και των Patriot.

«Ήμασταν στη διαδικασία διαπραγμάτευσης για την πώληση των Patriot και ενώ οι διαπραγματεύσεις αυτές συνεχίζονταν, η Τουρκία πήρε άλλη κατεύθυνση. Έτσι, είχαμε κάποιες σχετικές συζητήσεις σήμερα. Προφανώς, αν μπορέσουμε να επιλύσουμε το θέμα των S-400, κάτι που θέλουμε να γίνει, οι ΗΠΑ θα ήταν ευτυχείς να καλωσορίσουν την Τουρκία πίσω στην οικογένεια των F-35. Αλλά πρέπει πρώτα να επιλύσουμε αυτό το ζήτημα και ταυτόχρονα να διασφαλίσουμε ότι η Τουρκία θα έχει ισχυρή αεράμυνα», είπε η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, χωρίς ωστόσο να αποκαλύπτει αν έχει προταθεί στην Τουρκία κάποια φόρμουλα λύσης.

«Όπως έχω ξαναπεί, προτείνουμε εδώ και χρόνια να μιλήσουμε για την ενίσχυση της αεράμυνας, τόσο πριν από την αγορά των S-400 όσο και έκτοτε. Όπως γνωρίζετε, πρόκειται για ένα πολύπλοκο ζήτημα. Στις μέρες μας όλοι έχουν ανάγκη από αεράμυνα. Αυτό το διαπιστώνουμε σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, αν μπορέσουμε να ξεπεράσουμε αυτό το ζήτημα [των S-400], κάτι που θέλουμε, το θέμα των CAATSA θα εξαλειφθεί και θα μπορέσουμε να επιστρέψουμε στις συνομιλίες για τα F-35».

Οι ΗΠΑ ζητούν πυρομαχικά από την Τουρκία για την Ουκρανία

Οι συζητήσεις στο πλαίσιο του Στρατηγικού Μηχανισμού στην Άγκυρα εστίασαν και σε άλλα θέματα της αμυντικής βιομηχανίας, σύμφωνα με τη Βικτώρια Νούλαν. «Ξεκινήσαμε επίσης εκ νέου να εργαζόμαστε στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας. Πλέον η Τουρκία παράγει πυρομαχικά των 155 χιλιοστών, κάτι που χρειαζόμαστε πάρα πολύ. Η Ουκρανία τα έχει ανάγκη. Εργαζόμαστε πάνω σε αυτό. Εργαζόμαστε επίσης πάνω σε άλλες μορφές εμπορικών πρωτοβουλιών στον τομέα της άμυνας, όπου θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε».

Οι ΗΠΑ δεν αποχωρούν από τη Συρία

Η Βικτώρια Νούλαντ αποσαφήνισε επίσης ότι δεν υπάρχει σχέδιο αποχώρησης των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Συρία, όσο ο ISIS είναι ακόμη ενεργός, απαντώντας έτσι στα σχετικά σενάρια που κυκλοφορούν περί συμφωνίας με την Τουρκία να καλύψει εκείνη το κενό στη Β. Συρία και να απομακρυνθούν οι Κούρδοι σε αμερικανική βάση στην Ιορδανία.

«Κατ’ αρχάς, επιτρέψτε μου να αποσαφηνίσω το εξής: Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν αποσύρονται από τη Συρία. Όπως φάνηκε και από τα τραγικά γεγονότα που συνέβησαν στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία στην Κωνσταντινούπολη, και εκφράζουμε τα συλλυπητήριά μας για όσους έχασαν τη ζωή τους εκεί, o ISIS εξακολουθεί να είναι ενεργός σε πολλά σημεία και εμείς είμαστε εταίροι στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας εδώ και δεκαετίες. Υπήρξαμε ισχυροί εταίροι ιδιαίτερα στον αγώνα κατά του ISIS, όπου κι αν βρισκόταν, κάτι που πρέπει να συνεχιστεί με την Τουρκία, είτε πρόκειται για το Ιράκ είτε για τη Συρία... Ακόμα και αν δεν συμφωνούμε πάντα ως προς τον τρόπο της διεξαγωγής αυτής της μάχης, είναι πιο σημαντικό από ποτέ να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας. Αυτό φάνηκε πρόσφατα και στην Κωνσταντινούπολη, όπως και στην Ιορδανία, με τραγικό τρόπο, ενάντια στις δικές μας δυνάμεις. Ως εκ τούτου, χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλον. Ένα από τα θέματα για τα οποία μιλήσαμε, λοιπόν, ήταν η εκ νέου ενίσχυση της συνεργασίας μας στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας και ο διάλογος για το πώς θα προχωρήσουμε στη Συρία, διότι και οι δύο πλευρές έχουν σημαντικά διακυβεύματα εκεί, ιδιαίτερα στο ζήτημα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας».

F-35ΝΑΤΟF-16Βικτώρια ΝούλαντΗΠΑΤουρκίαΣουηδία