Πώς θα εξελιχθεί η διαδικασία για τα F16 - Τι μέλλει γενέσθαι στις σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας;
Μαρία ΖαχαράκηΆρθρο της Χουριέτ προσπαθεί να περιγράψει τα επόμενα βήματα στη διαδικασία της προμήθειας των F-16 και να σκιαγραφήσει το μέλλον των τουρκο-αμερικανικών σχέσεων μετά το λύσιμο του εξοπλιστικού κόμπου.
Η γνωστή για τις πηγές της εντός του προεδρικού μεγάρου αρθρογράφος και παρουσιάστρια Χαντέ Φιράτ, επικαλούμενη αμερικανικές πηγές, υποστηρίζει ότι επίκειται έναρξη μιας νέας εποχής μεταξύ των δύο χωρών.
Μια νέα εποχή
Όσον αφορά τα F-16, αμερικανικές πηγές δηλώνουν πως δεν χρειάζεται να υποβληθεί οποιαδήποτε επιστολή προθέσεων λόγω της ομαλής περάτωσης της διαδικασίας από το Κογκρέσο. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια θα ξεκινήσουν απευθείας οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των μερών.
- Για το πακέτο προμηθειών θα εκπονηθούν τρεις χωριστές συμβάσεις. Οι εν λόγω συμβάσεις θα περιλαμβάνουν και τις ημερομηνίες παράδοσης και την επακριβή κοστολόγηση.
- Στο τέλος της διαδικασίας, θα υπογραφεί η τελική διακυβερνητική σύμβαση.
- Η διαδικασία δεν θα περιοριστεί μόνο στα F-16. Την άνοιξη θα βρεθούν στην Τουρκία δύο σημαντικές αντιπροσωπείες από τις ΗΠΑ. Πρόκειται για μια αντιπροσωπεία για θέματα ενέργεια και άλλη μια εμπορική αντιπροσωπεία. Οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για την πράσινη ενέργεια και θέλουν μια συνεργασία σε αυτόν τον τομέα. Ενώ αναφορικά με την εμπορική αντιπροσωπεία, τον Μάιο αναμένεται να έρθουν στην Τουρκία οι διευθύνοντες σύμβουλοι 50 μεγάλων αμερικανικών εταιρειών.
- Από την άλλη, σχεδιάζονται επίσης και επισκέψεις ανώτατου επιπέδου. Σε αυτό το νέο κλίμα εμπιστοσύνης, από πλευράς διπλωματικών διαδικασιών, προγραμματίζεται επίσημη επίσκεψη του Χακάν Φιντάν στις ΗΠΑ και στη συνέχεια του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για συνάντηση με Μπάιντεν.
Ωστόσο, λόγω των εκλογών τόσο στην Τουρκία όσο και στις ΗΠΑ, γίνονται εργασίες για τον προσδιορισμό του χρονοδιαγράμματος αυτών των συναντήσεων.
Η διμερής συνάντηση του Tούρκου Προέδρου θα μπορούσε επίσης να πραγματοποιηθεί και κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον τον Ιούλιο.
Τουρκική Αντιπολίτευση: Μεγάλο φιάσκο η αγορά των F-16
Μεγάλο φιάσκο της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας χαρακτηρίζει την προβεβλημένη ως ‘επιτυχία’ αγορά αμερικανικών μαχητικών F-16 ο πρώην αρμόδιος τομεάρχης Εξωτερικής Πολιτικής του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης και νυν μέλος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της τουρκικής βουλής, Ουτκού Τσακίροζέρ.
Ένας από τους λόγους για τους οποίους χαρακτηρίζει φιάσκο τη συμφωνία είναι πρωτίστως ότι «οι εγχώριοι και εθνικοί πύραυλοι δεν μπορούν να εγκατασταθούν στα νέα F-16».
Η Ελλάδα για πρώτη φορά ανώτερη στον αέρα
Παράλληλα με τη συμφωνία πώλησης των F-16 στην Τουρκία, η αμερικανική κυβέρνηση έστειλε στο Κογκρέσο την πώληση 40 μαχητικών αεροσκαφών νέας γενιάς F-35 στην Ελλάδα. «Η Ελλάδα θα καταστεί για πρώτη φορά στην ιστορία της ανώτερη σε επίπεδο πολεμικής αεροπορίας στο Αιγαίο».
Η σημαντική απώλεια της Τουρκίας
«Ίσως η σημαντικότερη απώλεια της Τουρκίας στο νέο πακέτο προμηθειών F-16 είναι ότι η εγχώρια αμυντική βιομηχανία δεν θα λάβει κανένα μερίδιο όσον αφορά την απόκτηση τεχνογνωσίας. Το γεγονός ότι τον κατάλογο παραγγελιών που δόθηκε στις ΗΠΑ δεν τον είδε η Τουρκική Προεδρία Αμυντικών Βιομηχανιών είναι από μόνο του ένα μεγάλο σκάνδαλο», υποστηρίζει ο Τσακίροζέρ.
Οι απώλειες της Τουρκίας μια προς μια
Ο Τσακίροζέρ απαρίθμησε τις απώλειες για την Τουρκία ως εξής:
- Η Τουρκία αναγκάστηκε να εγκρίνει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, χωρίς να μπορέσει να πετύχει την έκδοση των μελών του PKK και της FETO στη Σουηδία ή την αναζωογόνηση της διαδικασίας για την ΕΕ.
- Αποκλειστήκαμε από το μαχητικό αεροσκάφος 5ης γενιάς F-35 με χαρακτηριστικά stealth, του οποίου ήμασταν εταίρος παραγωγής, και κρατήθηκαν έξι από τα πληρωμένα αεροσκάφη μας.
- Σαν να επιβραβεύαμε αυτή την άδικη και εξευτελιστική στάση των ΗΠΑ, δώσαμε μια τεράστια παραγγελία 23 δισεκατομμυρίων δολαρίων για F-16 παλαιάς γενιάς. Ενώ θα μπορούσαμε να έχουμε 100 F-35 νέας γενιάς για 11 δισεκατομμύρια δολάρια, αναγκαστήκαμε να δεχτούμε 40 F-16 παλαιάς γενιάς για 23 δισεκατομμύρια δολάρια.
- Κατά τη σύναψη αυτής της συμφωνίας, αγνοήθηκαν οι δυνατότητες και οι ικανότητες της αμυντικής μας βιομηχανίας. Παρόλο που τα 13-15 δισεκατομμύρια δολάρια της παραγγελίας θα μπορούσαν να είχαν καλυφθεί με τις δυνατότητες της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, η ικανότητα αυτή αποκλείστηκε και αγνοήθηκε.
- Επιπλέον, κατέστη αδύνατο να εξοπλίζονται τα νέα F-16 με εγχώρια και εθνικά οπλικά συστήματα που παράγει η Τουρκία.
- Η κυβέρνηση ανέχθηκε επίσης σιωπηλά την εχθρική στάση των ΗΠΑ, οι οποίες παραχώρησαν 40 αεροσκάφη F-35 νέας γενιάς στην Ελλάδα και μετέβαλλαν την ισορροπία δυνάμεων στο Αιγαίο υπέρ της Ελλάδας.