Φουκουσίμα: 13 χρόνια μετά την πυρηνική καταστροφή, η ραδιενέργεια ακόμα απειλεί

Δεκατρία χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από το σοβαρότερο πυρηνικό ατύχημα της σύγχρονης ιστορίας μετά το Τσερνόμπιλ, την καταστροφή του πυρηνικού σταθμού της Φουκουσίμα μετά τον σεισμό 9 Ριχτερ και το τσουνάμι που χτύπησαν την ανατολική Ιαπωνία. Οι πληγές είναι ακόμα ανοιχτές. Ακόμα και σήμερα, οι επισκευές των κατεστραμμένων υποδομών στην περιοχή της καταστροφής δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί, ενώ οι επιπτώσεις στην ανθρώπινη ζωή και το περιβάλλον είναι ακόμα ορατές.

Την ίδια στιγμή, υπάρχουν ακόμη πολλά ερωτήματα, κυρίως σχετικά με την τύχη των εκατοντάδων τόνων λιωμένου πυρηνικού καυσίμου που βρίσκονται ακόμη στους τρεις κατεστραμμένους αντιδραστήρες του  εργοστασίου. Ενώ η απόφαση για ρίψη του μολυσμένου ραδιενεργού νερού από το εργοστάσιο στη θάλασσα έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις.

Χιλιάδες αγνοούμενοι

Σύμφωνα με τις αστυνομικές αρχές της Ιαπωνίας, συνολικά 15.900 άτομα έχουν χάσει τη ζωή τους μέχρι σήμερα εξαιτίας άμεσων ή έμμεσων επιπτώσεων του σεισμού, με 10 επιπλέον προστίθενται το 2023 στον μακάβριο κατάλογο. 2.520 άνθρωποι επίσημα θεωρούνται ακόμη αγνοούμενοι. Δεκάδες χιλιάδες κάτοικοι της εκκένωσαν την περιοχή για λόγους ασφαλείας και προστασίας από τη ραδιενέργεια. Στις μέρες μας, σχεδόν 30.000 άνθρωποι ακόμη δεν έχουν επιστρέψει στις εστίες τους.

Το χρονικό

Στις 11 Μαρτίου του 2011, ένας μεγάλος σεισμός χτυπά την Ιαπωνία. Ο σεισμός είχε μια τεράστια διάρκεια περίπου έξι λεπτών και έχει καταγραφεί ως ο ισχυρότερος που υπέστη η χώρα τα τελευταία πεντακόσια χρόνια.

Όταν σημειώθηκε ο σεισμός και το τσουνάμι λειτουργούσαν οι αντιδραστήρες 1, 2 και 3, ενώ οι μονάδες 4, 5 και 6 είχαν αναστείλει τη λειτουργία τους για λόγους συντήρησης. Οι υπό λειτουργία αντιδραστήρες απενεργοποιήθηκαν αυτόματα και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σταμάτησε. Κατά συνέπεια, άρχισαν να λειτουργούν οι κινητήρες ντίζελ έκτακτης ανάγκης ώστε να παρέχουν την απαραίτητη ηλεκτρική ενέργεια για τη διατήρηση της ψύξης των αντιδραστήρων. Η άφιξη όμως του τσουνάμι προκάλεσε τη διακοπή λειτουργίας τους.

Το μικρό μέγεθος του τοίχου αντιστήριξης για τσουνάμι δεν μπόρεσε να αποτρέψει την πλημμύρα στις εγκαταστάσεις, όπου τα νερά έφτασαν σε ύψος περίπου 5 μέτρων. Αν και ο κατασκευαστικός σκελετός του εργοστασίου δεν υπέστη σοβαρές ζημιές, η καταστροφή πολυάριθμων κρίσιμων συστημάτων από την πλημμύρα προκάλεσε μια σειρά από τεχνολογικές αστοχίες, με αποκορύφωμα την πλήρη απώλεια ελέγχου του εργοστασίου και των αντιδραστήρων του. Λίγους μήνες αργότερα, επιβεβαιώθηκε ότι οι τρεις αντιδραστήρες που ήταν ενεργοί τη στιγμή της καταστροφής είχαν υποστεί σύντηξη του πυρήνα.

Το ατύχημα είχε σαν αποτέλεσμα την απελευθέρωση επικίνδυνων ραδιοϊσοτόπων στο περιβάλλον. 

Χρόνια μετά η αποκατάσταση της καταστροφής

Ακόμα και σήμερα η καταστροφή και οι επιπτώσεις της είναι φανερές ενώ το εργοστάσιο συνεχίζει να αποτελεί μια «πυρηνική βόμβα έτοιμη να εκραγεί». Η ιαπωνική κυβέρνηση από το 2021 όρισε τη δεύτερη εποχή αποκατάστασης και ανοικοδόμησης μετά το ατύχημα. Η υπουργός Ανασυγκρότησης Τσουτσίγια Σινάκο έδωσε συνέντευξη τύπου ενόψει της σημερινής επετείου και σημείωσε ότι η απελευθέρωση επεξεργασμένου νερού από τον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα εξακολουθεί να παραμένει ένα ανοιχτό ζήτημα, ενώ πρόσθεσε ότι μέχρι και σήμερα, πέρα από τα έργα ανοικοδόμησης, παρέχεται στα θύματα των καταστροφών ψυχολογική υποστήριξη.