Το Αριστοτέλειο πρωτοπόρο στη βιώσιμη ανάπτυξη - Προωθώντας την αειφορία σε παγκόσμιο επίπεδο

Την καταλυτική του θέση στη διαμόρφωση πολιτικών και στρατηγικών που αφορούν τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος στην ευρύτερη περιοχή της Μαύρης Θάλασσας και των Βαλκανίων είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει για 4η συνεχή χρονιά το δίκτυο SDSN Black Sea, με έδρα τη Θεσσαλονίκη, στο παγκόσμιο φόρουμ του Μπακού (14-16 Μαρτίου).

Μέσω της συμμετοχής του σε διεθνή φόρα, όπως το Global Baku Forum, το SDSN Μαύρης Θάλασσας ενισχύει την επιρροή του στην εφαρμογή πρακτικών που στοχεύουν στην επίτευξη των 17 στόχων της Ατζέντας 2030 του ΟΗΕ για την Αειφόρο Ανάπτυξη.

Στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Φόρουμ, που πραγματοποιείται κάθε χρόνο στην πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν και προσελκύει πάνω από 500 πολιτικούς ηγέτες, επιστήμονες και εκπροσώπους διεθνών οργανισμών και ΜΜΕ, 10 μέλη του δικτύου μαζί με το δίκτυο BSUN και το πανεπιστήμιο Azerbaijan State University of Economics, συνδιοργάνωσαν ημερίδα με θέμα «Energy Economics and Future Perspectives on Green Transition and Adaptation to Climate Change».

Η εκπροσώπηση του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από τρία μέλη του, με επικεφαλής τον Νικόλαο Θεοδοσίου, πρόεδρο του δικτύου, καθώς και τους Νίκο Μουσιόπουλο και Γρηγόρη Ζαρωτιάδη (καθηγητές-μέλη του SDSN Black Sea), επιβεβαίωσε την ενεργή συμμετοχή της ελληνικής ακαδημαϊκής κοινότητας στη διεθνή διαδικασία για την αειφόρο ανάπτυξη.

Το Ethnos.gr, που παρακολούθησε το φόρουμ στο Νizami Ganjavi International Centre στο Μπακού, κάλυψε τις ενέργειες και την παρουσία του SDSN Black Sea για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης σε παγκόσμιο επίπεδο. Συνδυάζοντας την εμπειρία του με τη συνεργασία με οργανισμούς και πανεπιστήμια, το δίκτυο με επικεφαλής Έλληνες ακαδημαϊκούς διαδραμάτισε καίριο ρόλο στην ενίσχυση της συνεργασίας και της ενημέρωσης γύρω από θέματα περιβάλλοντος και κλιματικής αλλαγής.

«Μας καλούν κάθε χρόνο να υποστηρίξουμε αυτή τη δράση για τη βιώσιμη ανάπτυξη, γιατί συνεχώς προκύπτει αυτό το θέμα σε όλα τα πάνελ, σε όλες τις συζητήσεις για την κλιματική αλλαγή. Στόχος είναι η προώθηση των δραστηριοτήτων του δικτύου σε όλα τα πανεπιστήμια των χωρών-μελών, ώστε να εμπλακούν και αυτά σε αυτή τη διαδικασία, που είναι απολύτως χρήσιμη», αναφέρει ο επικεφαλής του δικτύου, Νίκος Θεοδοσίου.

Στρατηγικές Διαλόγου για την Ενέργεια

Το SDSN Μαύρης Θάλασσας επισκέφτηκε στο περιθώριο του φόρουμ και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο του Αζερμπαϊτζάν με στόχο την παρουσίαση των θεμάτων της βιώσιμης ανάπτυξης και ειδικότερα τη διεξαγωγή συζήτησης επί ζητημάτων ενέργειας. Η επιλογή του θέματος δεν ήταν τυχαία, καθώς το Αζερμπαϊτζάν διαδραματίζει μια κρίσιμη θέση στον ενεργειακό χάρτη, ειδικά μετά το εμπάργκο προμήθειας ενέργειας από την Ρωσία.

Η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από 2 θεματικές: την κατανόηση των προκλήσεων της ενεργειακής κρίσης και την εξερεύνηση πρακτικών λύσεων για την μετάβαση προς ένα πιο βιώσιμο ενεργειακό μοντέλο στην σημερινή εποχή.

Παράλληλα, η συμμετοχή των πανεπιστημίων του Αζερμπαϊτζάν στο δίκτυο SDSN Μαύρης Θάλασσας ανοίγει νέους δρόμους συνεργασίας και ενημέρωσής τους με τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. Αυτή η δυναμική σχέση επιτρέπει στα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας να ενταχθούν σε ένα ευρύτερο διεθνές δίκτυο, ανοίγοντας τον δρόμο για περαιτέρω ακαδημαϊκές και ερευνητικές ευκαιρίες και για χρηματοδότηση και υποστήριξη σε προγράμματα που συνδέονται με ακαδημαϊκούς φορείς της ΕΕ.

«Εμείς, για παράδειγμα, μπορούμε να προσφέρουμε στους Αζέρους τη δικτύωση που χρειάζονται για να έρθουν πιο κοντά στην ΕΕ και να μπορέσουν να διεκδικήσουν ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα, κάποια Erasmus και ανταλλαγές φοιτητών, ανταλλαγές προσωπικού, καθηγητών... Όλα αυτά ενισχύουν την εξωστρέφεια των πανεπιστημίων τους. Ήδη υπάρχουν 2 πανεπιστήμια από το Αζερμπαϊτζάν που συμμετέχουν στο δίκτυό μας», εξηγεί ο καθηγητής του ΑΠΘ Νίκος Θεοδοσίου.

Ποια η σχέση βιώσιμης Ανάπτυξης και Ενέργειας;

Η σχέση μεταξύ βιώσιμης ανάπτυξης και ενέργειας αποτελεί ένα από τα πιο κρίσιμα θέματα της εποχής μας. Τι ακριβώς συνεπάγεται αυτή η σχέση και πώς μπορεί να διαμορφωθεί η πορεία προς ένα πιο βιώσιμο μέλλον; Αναζητήσαμε απαντήσεις από τον καθηγητή Οικονομικών του ΑΠΘ, Γρηγόρη Ζαρωτιάδη, ο οποίος προσέφερε ενδιαφέρουσες ερμηνείες και προοπτικές.

Στον πυρήνα της συζήτησης βρίσκεται η συνειδητοποίηση ότι η ενέργεια είναι θεμελιώδους σημασίας για την οικονομική ανάπτυξη, αλλά και για το περιβάλλον και την κοινωνία. Η ενέργεια της οικονομικής ανάπτυξης περιλαμβάνει πολλές διαστάσεις, συμπεριλαμβανομένης της ποιότητας του πλούτου που παράγεται, του τρόπου κατανομής του, αλλά και της βιωσιμότητας του. Η βιώσιμη ανάπτυξη απαιτεί την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ κοινωνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής διάστασης.

Υπάρχουν τρεις βασικές πτυχές της βιώσιμης ανάπτυξης που πρέπει να ληφθούν υπόψη: η κοινωνική, η οικονομική και η περιβαλλοντολογική.

«Η κοινωνική και οικονομική βιωσιμότητα έχει να κάνει με την αποφυγή πρόκλησης προβλημάτων στο ανθρωπογενές περιβάλλον, στην κοινωνία και την οικονομία. Αν ο τρόπος που λειτουργούμε λύνει τα προβλήματα που δημιουργεί στην κοινωνία και την οικονομία. Η περιβαλλοντολογική βιωσιμότητα έχει να κάνει με την αποφυγή των προβλημάτων που δημιουργούμε στο φυσικό περιβάλλον. Και τα δύο είναι εξίσου σημαντικά», τονίζει ο Γρηγόρης Ζαρωτιάδης, καθώς η επίτευξη αυτών των στόχων εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τρόπο παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας.

Ενεργειακή μετάβαση προς ένα πιο βιώσιμο μοντέλο ενέργειας

Υπάρχουν στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης και ειδικά ένας συγκεκριμένα, που αναφέρεται στη διασφάλιση της βιώσιμης και προσιτής ενέργειας.

«Δηλαδή, να μπορεί κανείς να την πληρώσει», εξηγεί ο καθηγητής Οικονομικών του ΑΠΘ. «Αυτό που ονομάζουμε ‘ενεργειακή μετάβαση’, σημαίνει τη μετάβαση σε ένα νέο μοντέλο πράσινης, βιώσιμης, ανακυκλώσιμης ενέργειας. Μία πολύ βασική πτυχή της έννοιας της βιώσιμης ανάπτυξης».

Αυτό σημαίνει όχι μόνο τη βελτίωση της αποδοτικότητας της χρήσης της ενέργειας και την αποφυγή της σπατάλης, αλλά και την υιοθέτηση εναλλακτικών πηγών ενέργειας που σέβονται το περιβάλλον και είναι βιώσιμες μακροπρόθεσμα.

Σημαντική, ωστόσο, είναι η ολιστική προσέγγιση και η λήψη υπόψη των τοπικών χαρακτηριστικών κάθε περιοχής. Η επιλογή μορφών ενέργειας πρέπει να προσαρμόζεται στις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής, λαμβάνοντας υπόψη τις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές συνθήκες για να είναι αποδοτικές.

«Πρέπει να επιλέγουμε τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας και πού αυτές θα αξιοποιηθούν, λαμβάνοντας υπόψη τις αρχές του κύκλου ζωής, εν προκειμένου της ενέργειας που χρησιμοποιείται.

Δηλαδή δεν αρκεί να πεις ότι η μετάβαση στα ηλεκτροκινούμενα αυτοκίνητα είναι καλή, γιατί πρέπει να ελέγξεις και το ρεύμα που χρησιμοποιούν τα ηλεκτροκινούμενα αυτοκίνητα, από ποιες μορφές ενέργειας και με ποιες διαδικασίες παράγεται.

Επίσης, σε κάποιες περιοχές οι ανεμογεννήτριες μπορεί να είναι χρήσιμες και να ταιριάζουν και με το φυσικό περιβάλλον, με τα θέματα της βιοποικιλότητας και τα χαρακτηριστικά της τοπικής οικονομίας. Σε άλλες μπορεί όχι και να πρέπει να αναζητήσουμε άλλες μορφές παραγωγής ενέργειας.

Άρα, όλες οι εναλλακτικές μορφές ενέργειας, που καλύπτονται από την επιστημονική και τεχνολογική εξέλιξη, πρέπει να αξιοποιούνται, αλλά όχι ως πανάκεια οριζοντίως, όλες παντού. Πάντα λαμβάνοντας υπόψη τα τοπικά χαρακτηριστικά».

Πανεπιστήμια και Βιώσιμη Ανάπτυξη

Τα πανεπιστήμια διαδραματίζουν καίριο ρόλο για νέες προσεγγίσεις και πρακτικές όσον αφορά την ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η παρουσίαση του SDSN Μαύρης Θάλασσας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο του Αζερμπαϊτζάν υπογράμμισε τη σημασία της συνεργασίας μεταξύ πανεπιστημίων για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, αλλά και κατά πόσο τα ίδια τα πανεπιστήμια -ως οργανισμοί- λειτουργούν ως αρχές βιώσιμης ανάπτυξης.

Το δεύτερο θέμα που αναδείχθηκε είναι το ιδιο-στρατηγικό, γεωπολιτικό. Δηλαδή ποιες είναι οι σημερινές γεωστρατηγικές, γεωπολιτικές εξελίξεις που δημιουργούν δυσκολίες ή και ευκαιρίες για την ενεργειακή μετάβαση. Αναδείχθηκε επίσης το ζήτημα του υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG.

Η Ελλάδα, δυστυχώς, σύμφωνα με τον Γρηγόρη Ζαρωτιάδη, αν και σε επίπεδο εκπαίδευσης και έρευνας εφαρμόζει πολλές πρακτικές, στο επίπεδο ενεργειακής αναβάθμισης των κτηρίων είναι πάρα πολύ πίσω.

Εξοικονόμηση Ενέργειας: Η νέα εναλλακτική μορφή ενέργειας

Σε μια εποχή όπου η αναζήτηση για βιώσιμες και καθαρές μορφές ενέργειας κυριαρχεί στη διεθνή συζήτηση, ένας νέος παίκτης εμφανίζεται στο πεδίο: η εξοικονόμηση ενέργειας. Ο Νίκος Θεοδοσίου υποστηρίζει ότι η εξοικονόμηση δεν είναι απλώς μια πρακτική, αλλά μια πραγματική εναλλακτική μορφή ενέργειας.

«Είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για να λύσουμε το ενεργειακό μας πρόβλημα. Να εξοικονομήσουμε ενέργεια, Κάνουμε πολύ μεγάλη σπατάλη ενέργειας. Υπάρχει τεράστιο πρόβλημα», υπογραμμίζει.

Η πρόσφατη έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA) τοποθετεί την εξοικονόμηση στην κορυφή της λίστας των εναλλακτικών πηγών, αναγνωρίζοντας την ως τον πλέον σημαντικό παράγοντα στην επίλυση των ενεργειακών προβλημάτων του πλανήτη.

Πώς γίνεται εξοικονόμηση ενέργειας;

«Με χίλια δύο πράγματα: Από τα φώτα και τις λάμπες που χρησιμοποιούμε... Δηλαδή καλύτερη διαχείριση της κατανάλωσης ενέργειας, όχι λιγότερη», λέει ο Νίκος Θεοδοσίου.

Η καλύτερη μόνωση των σπιτιών και των δημοσίων κτηρίων, η αποδοτικότερη χρήση της ενέργειας και η εφαρμογή νέων τεχνολογιών αποτελούν βασικούς πυλώνες για την επίτευξη αυτού του στόχου, σύμφωνα με το Γρηγόρη Ζαρωτιάδη, που σημειώνει, ωστόσο ότι ο μεγαλύτερος ανασταλτικός παράγοντας για την καλύτερη διαχείριση της ενέργειας, είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, ο οποίος δυσκολεύεται να αποδεχθεί και να χρησιμοποιήσει ακόμη και απλές μεθόδους εξοικονόμησης ενέργειας, όπως λάμπες φθορίου κλπ.

Παρά την ύπαρξη τεχνικών και επιστημονικών μεθόδων για την επίτευξη της εξοικονόμησης ενέργειας, σε πολλές χώρες το 40% της ενέργειας που καταναλώνεται απλώς σπαταλάται!

Η εξοικονόμηση, λοιπόν, δεν είναι μόνο ζήτημα τεχνολογίας αλλά και συνείδησης.

Οι έρευνες του ΑΠΘ στην κορυφή της Ευρώπης

Οι λύσεις πηγάζουν από τα πανεπιστήμια, κυρίως μέσα από εκτενείς έρευνες εκεί. Ωστόσο, το πρόβλημα είναι η ανυπαρξία πολιτικής και κρατικής βούλησης να τις θέσουν στη διάθεση του πολίτη.

Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο έχει έναν τεράστιο προϋπολογισμό έρευνας, πολλαπλάσιο του προϋπολογισμού της κρατικής χρηματοδότησης, γιατί είναι ένα μεγάλο και δυνατό πανεπιστήμιο με πολύ ικανούς καθηγητές και ερευνητές και μπορεί να προσεγγίσει ερευνητικά προγράμματα.

«Μιλάμε για την κορυφή της επιστήμης. Τα αποτέλεσμά τους είναι τα πιο πρωτοποριακά αυτή την στιγμή στην Ευρώπη. Αλλά τι γίνεται μετά; Ήρθε κάποιος από το υπουργείο να ρωτήσει; Ποτέ κανείς! Γίνονται πράγματα που θα είναι πάρα πολύ χρήσιμα για πάρα πολύ κόσμο, και για κυβερνήσεις, δήμους, περιφέρειες και διάφορους decision makers, αλλά δεν υπάρχει αυτή η επαφή μεταξύ της έρευνας και όσων παίρνουν τις πολιτικές αποφάσεις», τονίζει ο Νίκος Θεοδοσίου.

Η αναλγησία επίσης των πανεπιστημίων, όπως την περιγράφει ο Γρηγόρης Ζαρωτιάδης, και η αδιαφορία των καθηγητών να προωθήσουν τα ερευνητικά τους αποτελέσματα, συμβάλλουν επίσης στο χάσμα μεταξύ θεωρίας και πράξης.

«Πολλές φορές τα προγράμματά μας είναι εφαρμοσμένα και καταλήγουν σε συγκεκριμένες λύσεις που είναι πάρ’ το και κάν’ το. Αλλά ποιος το παίρνει; Ποιος το κάνει; Εκεί κολλάμε», λέει ο Νίκος Θεοδοσίου.

Η ρύπανση δεν γνωρίζει όρια

Σε έναν κόσμο όπου οι περιβαλλοντικές προκλήσεις δεν γνωρίζουν εθνικά όρια, τα δίκτυα βιώσιμης ανάπτυξης, όπως το SDSN Black Sea, αναλαμβάνουν έναν κρίσιμο ρόλο στη συγκέντρωση και ανταλλαγή έρευνας από διάφορα πανεπιστήμια, με στόχο την ενίσχυση της διασυνοριακής συνεργασίας.

Όπως εύστοχα σημειώνει ο πρέσβης ε.τ. Μιχάλης Χρηστίδης, επίτιμο μέλος του δικτύου της Μαύρης Θάλασσας και πρωτοστάτης στη σύσταση του SDSN Black Sea, «Η ρύπανση δεν γνωρίζει σύνορα». Αυτή η προσέγγιση αντικατοπτρίζει την αναγκαιότητα για παγκόσμια συνεργασία στην αντιμετώπιση της ρύπανσης και της ενεργειακής μετάβασης.

Η πρόσκληση του ΓΓ των ΗΕ για υποστήριξη στην ενεργειακή μετάβαση σε παγκόσμια κλίμακα και η σύσταση ενός συμβουλίου μηχανικών για τον ίδιο σκοπό, δείχνει την αναγνώριση της ανάγκης για συντονισμένη δράση. Ο Νίκος Θεοδοσίου, ως μέλος αυτού του συμβουλίου, συμβάλλει στην αναζήτηση τρόπων υποστήριξης των χωρών που έχουν μείνει πίσω στην εφαρμογή προγραμμάτων ενεργειακής μετάβασης.

«Ο ίδιος ο ΓΓ είπε ότι αυτό που χρειάζεται τώρα είναι έτοιμες λύσεις για εφαρμογή. Δεν χρειαζόμαστε τώρα ούτε έρευνα, ούτε ανάλυση, αλλά εφαρμόσιμες λύσεις. Δωσ’ το, πάρ’ το χρηματοδότησέ το», δηλώνει ο Νίκος Θεοδοσίου.

Δημιουργία Παρατηρητηρίου Βιώσιμης Ανάπτυξης: Εργαλείο προόδου και διαφάνειας

Ένα σημαντικό εγχείρημα που έχει θέσει ως στόχο το SDSN Black Sea είναι η δημιουργία ενός Παρατηρητηρίου Βιώσιμης Ανάπτυξης σε όλες τις χώρες-μέλη του δικτύου, το οποίο θα λειτουργεί ως ένας μηχανισμός παρακολούθησης και αξιολόγησης της πορείας των χωρών προς την επίτευξη των 17 στόχων της βιώσιμης ανάπτυξης, που έχουν θέσει τα Ηνωμένα Έθνη.

Σήμερα, η καταγραφή της προόδου βασίζεται σε δεδομένα κυρίως από εθνικές στατιστικές υπηρεσίες και διεθνείς οργανισμούς, όπως ο ΟΟΣΑ, ωστόσο αυτά τα δεδομένα δεν είναι πάντα αξιόπιστα.

Σύμφωνα με το Νίκο Θεοδοσίου, ο σκοπός του παρατηρητηρίου είναι να βοηθήσει τις χώρες να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν στρατηγικές για την επίτευξη των SDGs.

Αυτή τη στιγμή, σε παγκόσμια κλίμακα, η πρωτιά στην υλοποίηση των 17 στόχων εναλλάσσεται μεταξύ της Φιλανδίας και της Σουηδίας.

Απόβλητα: Μια νέα προοπτική για την Ελλάδα

Την ίδια ώρα, στο πλαίσιο του Thessaloniki Sustainability Forum 2024, η Ελλάδα αναδεικνύει την κυκλική οικονομία ως κεντρικό θέμα, αντικατοπτρίζοντας την ανάγκη για μια βαθιά αλλαγή στη διαχείριση των αποβλήτων. Ο καθηγητής Νίκος Μουσιόπουλος του ΑΠΘ επισημαίνει ότι η Ελλάδα βρίσκεται πολύ πίσω σε αυτόν τον τομέα, κάτι που καθιστά την κυκλική οικονομία όχι μόνο επιθυμητή αλλά και επιτακτική.

Η κυκλική οικονομία (ΚΟ) αποτελεί ένα νέο οικονομικό μοντέλο που αντικαθιστά το υφιστάμενο γραμμικό μοντέλο «εξόρυξης, κατασκευής, χρήσης, απόρριψης», δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για μια κυκλική, οικολογική και ανταγωνιστική Ελλάδα.

Η μετάβαση προς μια ΚΟ, που μετατρέπει τα απόβλητα σε πόρους, προσφέρει μια λύση στην ενεργειακή και περιβαλλοντική κρίση που προκαλεί το υφιστάμενο γραμμικό οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης. Στην ΚΟ τα απόβλητα και η χρήση πόρων ελαχιστοποιούνται και οι πόροι διατηρούνται στην οικονομία, προκειμένου να επαναχρησιμοποιηθούν επανειλημμένα και να συνεχίσουν να δημιουργούν αξία.

«Δεν υπάρχει σκουπιδάκι που δεν μπορεί να γίνει κερδοφόρο προϊόν», δηλώνει χαρακτηριστικά ο καθηγητής του ΑΠΘ Νίκος Μουσιόπουλος.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το Μάρτιο του 2020 εγκρίθηκε το νέο Σχέδιο Δράσης για την οικοδόμηση μιας ΚΟ, ενώ στην Ελλάδα τον Μάιο του 2022 θεσμοθετήθηκε το Εθνικό Σχέδιο Δράσης Κυκλικής Οικονομίας 2021-2025.

«Η ΚΟ απαιτεί εθνικές πρωτοβουλίες, στις οποίες οι φορείς (αυτοδιοικητικοί, παραγωγικοί, επιστημονικοί, περιβαλλοντικοί, ακαδημαϊκοί) μπορούν να συνεργάζονται σε κοινά θέματα ενδιαφέροντος, ώστε να συμβάλλουν στη μετάβαση προς μια οικονομία κυκλική, χαμηλών εκπομπών άνθρακα και διατήρησης των φυσικών πόρων», τονίζει ο Νίκος Μουσιόπουλος.

Βιώσιμη ανάπτυξη στην Τουρκία

Τι γίνεται στη γειτονική μας Τουρκία όσον αφορά τη Βιώσιμη Ανάπτυξη;

Η Τουρκία είναι μέλος του SDSN Black Sea και αν και εκτός ΕΕ, βρίσκεται πολύ μπροστά σε ορισμένα θέματα Βιώσιμης Ανάπτυξης, τονίζει ο επικεφαλής του δικτύου. Ενώ η Ελλάδα προσπαθεί να στήσει το πρώτο πάρκο καινοτομίας τεχνολογίας στην Ελλάδα, η Τουρκία έχει τουλάχιστον 20 τεράστια τέτοια πάρκα.

Η βιομηχανία συναντάται με την έρευνα, είναι πολύ πιο προχωρημένη, αναφέρει ο Γρηγόρης Ζαρωτιάδης, και υπάρχει συνεργασία με πολλά τουρκικά πανεπιστήμια.

Αριστοτέλης: Ο Πρόδρομος της Βιώσιμης Ανάπτυξης

Ο Αριστοτέλης, ένας από τους σημαντικότερους φιλοσόφους της αρχαιότητας, αναδείχθηκε ως πηγή έμπνευσης για τη σύγχρονη έννοια της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Σύμφωνα με τον Νίκο Θεοδοσίου, ο Αριστοτέλης είχε προσεγγίσεις που σχετίζονταν με τη βιώσιμη ανάπτυξη, παρά την εποχή στην οποία έζησε.

Ως πανεπιστήμονας, ο Αριστοτέλης είχε αναλύσει την εξέλιξη των ειδών στα έργα του. Η οικολογική του προσέγγιση προς τα διάφορα είδη και η προσπάθειά του για την προστασία τους μπορούν να ερμηνευθούν ως πρόδρομος της σύγχρονης έννοιας της βιώσιμης ανάπτυξης. Η ιδέα ότι η ανάπτυξη πρέπει να συνυπάρχει με τον σεβασμό προς το περιβάλλον και τη χρήση των φυσικών πόρων με τρόπο που να μην αποβαίνει επιβλαβής για τις επόμενες γενιές, ήταν μια έννοια που ουσιαστικά αντικατοπτρίζει τη λογική της Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Να αναπτύσσουμε τις δραστηριότητές μας, αλλά με σεβασμό στο περιβάλλον και με τέτοια χρήση των πηγών τους, ώστε οι επόμενες γενιές να έχουν και αυτές την ευκαιρία να αναπτυχθούν, όπως και εμείς. Αυτή είναι κι η λογική της Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Στόχοι Βιώσιμοι Ανάπτυξης (SDGs)

Οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs), γνωστοί και ως Sustainable Development Goals, αποτελούν ένα διεθνές πρόγραμμα που έχει θέσει ο Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών με στόχο την προώθηση της Βιώσιμης Ανάπτυξης παγκοσμίως. Στην προώθηση της υλοποίησης των SDGs συμμετέχουν πανεπιστήμια, κυβερνήσεις, κυβερνητικοί οργανισμοί κ.τ.λ. Μέσα από αυτά, οι μεν επιστήμονες βρίσκουν τα κατάλληλα επιστημονικά μέσα για την υλοποίηση αυτών των στόχων, οι δε κυβερνήσεις ή κυβερνητικοί οργανισμοί προσπαθούν να εφαρμόζουν τα μέτρα που στόχο έχουν τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.

Δίκτυο SDSN Black Sea: Συνεργασία για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στη Μαύρη Θάλασσα

Για την εφαρμογή των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης τα Ηνωμένα Έθνη δημιούργησαν μια σειρά από δίκτυα, τα επονομαζόμενα Sustainable Development Solutions Networks. Από τα οποία τα Ηνωμένα Έθνη περιμένουν νέες και πρωτότυπες λύσεις για την εφαρμογή των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης. Το δίκτυο Sustainable Development Solutions Network (SDSN) Black Sea, δημιουργήθηκε το 2018, με έδρα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Το δίκτυο αυτό αποτελεί έναν πυρήνα συνεργασίας και διαλόγου για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή της Μαύρης Θάλασσας.

Στο δίκτυο Μαύρης Θάλασσας συμμετέχουν πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα από όλα τα κράτη-μέλη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας Εύξεινου Πόντου (ΟΣΕΠ/BSEC). Ο ΟΣΕΠ προσέφερε σταθερή και ουσιαστική υποστήριξη στη λειτουργία του δικτύου ειδικά μέσω του πρώην Γενικού Γραμματέα, πρέσβη Μιχάλη Χριστίδη. Πρόκειται για ένα δίκτυο με 12 χώρες, οι περισσότερες βαλκανικές, όλες οι χώρες γύρω από την Μαύρη Θάλασσα, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας και της Τουρκίας, αλλά και το Αζερμπαϊτζάν στην Κασπία.

Τα δίκτυα SDSN λειτουργούν υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και την προεδρία του καθηγητή του Πανεπιστημίου Columbia, Jeffrey Sachs. O Jeffrey Sachs είναι σύμβουλος των τελευταίων τεσσάρων ΓΓ των ΗΕ σε θέματα Βιώσιμης Ανάπτυξης, ενώ τιμήθηκε και ως επίτιμος διδάκτορας στο ΑΠΘ.

Το δίκτυο λειτουργεί βασιζόμενο στην εθελοντική δράση. Δεν λαμβάνει χρηματοδότηση, ούτε από τα Ηνωμένα Έθνη, κάτι που το καθιστά μια ανεξάρτητη πρωτοβουλία με στόχο την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης και της συνεργασίας μεταξύ των χωρών της περιοχής.