Ισραήλ-Ιράν: Πώς οι ορκισμένοι φίλοι έγιναν άσπονδοι εχθροί - ΗΠΑ και Βρετανία πίσω και από αυτή την αντιπαλότητα!

Ισραήλ-Ιράν στα… εναέρια- για την ώρα- χαρακώματα. Πώς οι ορκισμένοι φίλοι έγιναν άσπονδοι εχθροί; Ποιος ο ρόλος των ΗΠΑ και της Βρετανίας στην όλη ιστορία;

Υπό τη δυναστεία των Παχλαβί, η οποία κυβέρνησε από το 1925 μέχρι την ανατροπή της από την επανάσταση του 1979, οι σχέσεις μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, όχι μόνο δεν ήταν εχθρικές, αλλά, δίχως δεύτερη σκέψη, θα τις χαρακτήριζε κάποιος «ιδιαίτερα φιλικές». Οι Ισραηλινοί δεν ξεχνούσαν ότι το Ιράν ήταν η δεύτερη μουσουλμανική χώρα που αναγνώρισε το κράτος του Ισραήλ το 1948.

Το Ιράν ήταν ένα από τα 11 μέλη της Ειδικής Επιτροπής του ΟΗΕ, που σχηματίστηκε το 1947 για να βρει λύση για την Παλαιστίνη μετά τη λήξη της βρετανικής επιρροής στην περιοχή. Ή χώρα των αρχαίων Περσών, ήταν μία από τις τρεις που καταψήφισαν το σχέδιο διχοτόμησης του ΟΗΕ για την Παλαιστίνη, με επιχείρημα τις ανησυχίες ότι θα «κλιμακώσει τη βία στην περιοχή για τις επόμενες γενιές»· όπως τελικώς συνέβη.

Η... απλή μέθοδος των τριών

Το Ιράν, μαζί με την Ινδία και τη Γιουγκοσλαβία, κατέληξαν σε ένα εναλλακτικό σχέδιο, μια λύση που αφορούσε τη διατήρηση της Παλαιστίνης ως ενιαίου κράτους με ένα κοινοβούλιο, αλλά χωρισμένη σε αραβικά και εβραϊκά καντόνια. Τότε, είχε θεωρηθεί συμβιβασμός από τη μεριά του Ιράν, το να προσπαθήσει να διατηρήσει καλές σχέσεις με τη φιλοσιωνιστική Δύση και το ίδιο το Σιωνιστικό κίνημα, καθώς και με τις αραβικές και μουσουλμανικές γειτονικές χώρες.

Όμως, δύο χρόνια αφότου το Ισραήλ- με τον Α’ Αραβοϊσραηλινό Πόλεμο το 1948- κατάφερε να καταλάβει περισσότερα εδάφη από αυτά που είχε εγκρίνει ο ΟΗΕ, το Ιράν- υπό τον Μοχαμάντ Ρεζά Παχλαβί- έγινε το δεύτερο Μουσουλμανικό έθνος, μετά την Τουρκία, που θα αναγνώριζε επίσημα το Ισραήλ. Μέχρι την επικράτηση του Ισραήλ το 1948, περισσότεροι από 700.000 Παλαιστίνιοι εκκαθαρίστηκαν εθνοτικά από τα σπίτια τους από σιωνιστές πολιτοφύλακες. Οι Παλαιστίνιοι αποκαλούν τον ξεριζωμό τους «Nakba», που στα αραβικά σημαίνει καταστροφή. Εκείνη η κίνηση της Τεχεράνης αφορούσε κυρίως τη διαχείριση των ιρανικών περιουσιακών στοιχείων στην Παλαιστίνη, καθώς περίπου 2.000 Ιρανοί κατοικούσαν στην περιοχή και οι περιουσίες τους είχαν κατασχεθεί από τον ισραηλινό στρατό κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Για να θέσει τέλος στο καθεστώς της απομόνωσής του στη Μέση Ανατολή, ο- τότε- πρωθυπουργός (καιο πρώτος πρωθυπουργός) του Ισραήλ, Νταβίντ Μπεν-Γκουριόν επιδίωξε να συνάψει σχέσεις φιλίας με μη αραβικά κράτη στις «παρυφές» της Μέσης Ανατολής, γεγονός που αργότερα θα γινόταν γνωστό ως το «δόγμα της περιφέρειας». Το Ισραήλ «αγκάλιασε» την Αιθιοπία, το Ιράν και την Τουρκία και στο μέλλον αποδείχτηκαν πως ήταν, μακράν οι πιο επιτυχημένες προσεγγίσεις.

Η κατάσταση άλλαξε όταν ο Μοχάμαντ Μοσαντέκ έγινε πρωθυπουργός του Ιράν το 1951 και πρωτοστάτησε στην εθνικοποίηση της πετρελαϊκής βιομηχανίας της χώρας, την οποία μονοπωλούσε μέχρι τότε η Βρετανία. Ο Μοσαντέκ διέκοψε τις σχέσεις με το Ισραήλ, το οποίο θεωρούσε ότι εξυπηρετούσε τα δυτικά συμφέροντα στην περιοχή. Το επίκεντρο της πολιτικής του Μοσαντέκ, στο να εθνικοποιήσει τον Μαύρο Χρυσό, να εκδιώξει τη βρετανική αποικιακή δύναμη και να αποδυναμώσει τη μοναρχία της χώρας, ήταν η βασική προτεραιότητα για το Ιράν εκείνη την εποχή. Οι δεσμοί του με το Ισραήλ ήταν «παράπλευρες απώλειες».
Υπήρχε κάποια αντισιωνιστική τάση στο εσωτερικό του Ιράν και στην αντίπερα όχθη υπήρχε και ο Σιίτης κληρικός Ναβάμπ Σαφάβι- άνθρωπος με επιρροή-, ένας από τους πιο διάσημους χαρακτήρες που προπαγάνδισαν έντονα τον Σιωνισμό και την ίδρυση του Ισραήλ. Αλλά για τον Μοσαντέκ, ο κύριος στόχος ήταν να κερδίσει υποστήριξη από τα γύρω αραβικά κράτη για τον τερματισμό του βρετανικού ελέγχου στη βιομηχανία πετρελαίου.

Οι ΗΠΑ και η Βρετανία επεμβαίνουν υπογείως!

Η κυβέρνηση του Μοσαντέκ ανατράπηκε με πραξικόπημα που συν-οργανώθηκε από τις μυστικές υπηρεσίες πληροφοριών του Ηνωμένου Βασιλείου και τη CIA το 1953. Το πραξικόπημα επανέφερε τον Σάχη, που ήταν διαπρύσιος σύμμαχος της Δύσης.
Το Ισραήλ ίδρυσε- de facto- πρεσβεία στην Τεχεράνη και τα δύο κράτη αντάλλαξαν πρεσβευτές στη δεκαετία του 1970. Οι εμπορικοί δεσμοί ισχυροποιήθηκαν και σύντομα το Ιράν έγινε ο σημαντικός προμηθευτής πετρελαίου για το Ισραήλ, με τους δύο να εγκαθιστούν αγωγό, με στόχο την αποστολή ιρανικού πετρελαίου στο Ισραήλ και από εκεί στην Ευρώπη.

Η Τεχεράνη και το Τελ Αβίβ είχαν στρατιωτική συνεργασία, όπως επίσης και συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας (η ιρανική υπηρεσία ασφάλειας και πληροφοριών, η διαβόητη SAVAK εκπαιδεύτηκε εν μέρει από τη Μοσάντ), κάτι που κρατήθηκε μυστικό, σε μεγάλο βαθμό, για να προκληθούν τα αραβικά έθνη στην περιοχή. Υπήρχε όμως (και) κάτι προσωπικό στην όλη υπόθεση: το Ισραήλ χρειαζόταν το Ιράν περισσότερο από όσο το Ιράν το Ισραήλ. Το Ισραήλ ήταν πάντα το ενεργό μέρος, αλλά ο Σάχης αναζητούσε έναν τρόπο για να βελτιώσει τις σχέσεις της χώρας του, αλλά και του ίδιου, με τις ΗΠΑ και εκείνη την εποχή, το Ισραήλ θεωρούνταν ο ασφαλέστερος τρόπος για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Και όλα σέρνονταν ράθυμα και σιγαλά τις νύχτες της ανατολής, μέχρι που ένα πρωί, ο Κόσμος τρόμαξε από την οχλοβοή της Επανάστασης: ήταν 1979, όταν ο σάχης Ρεζά Παχλαβί ανατράπηκε και γεννήθηκε η νέα Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν.

Ο Μικρός και ο Μεγάλος Σατανάς...

Ο μουλάς Αγιατολάχ Ρουχολάχ Μουσαβί Χομεϊνί, ο ηγέτης της Επανάστασης, εισήγαγε νέα κοσμοθεωρία που υπερασπιζόταν κατά κύριο λόγο το Ισλάμ και υποστήριζε ότι αντιστέκεται στις «αλαζονικές» παγκόσμιες δυνάμεις και τους περιφερειακούς συμμάχους τους, οι οποίοι καταπίεζαν άλλους λαούς- συμπεριλαμβανομένων των Παλαιστινίων- για να εξυπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα. Με λίγα λόγια απλά, το Ισραήλ έμπαινε στο κάδρο των «εχθρών» του Ιράν και με δυο λέξεις χαρακτηριζόταν ως ο Μικρός Σατανάς· ο Μεγάλος ήταν οι ΗΠΑ!

Η Τεχεράνη διέκοψε όλους τους δεσμούς της με το Ισραήλ. Οι ιρανοί πολίτες δεν μπορούσαν πλέον να ταξιδέψουν, οι πτήσεις ακυρώθηκαν και η πρεσβεία του Ισραήλ στην Τεχεράνη μετατράπηκε σε Παλαιστινιακή Πρεσβεία. Και ο Χομεϊνί- με το βλοσυρό βλέμμα στις φωτογραφίες των Δυτικών- κήρυξε κάθε τελευταία Παρασκευή του ιερού μουσουλμανικού μήνα του Ραμαζανιού ως Ημέρα Quds (ετήσια φιλοπαλαιστινιακή εκδήλωση που πραγματοποιείται την τελευταία Παρασκευή του ισλαμικού ιερού μήνα του Ραμαζανιού για να εκφράσει την υποστήριξη στους Παλαιστίνιους και να αντιταχθεί στο Ισραήλ και τον Σιωνισμό· πήρε το όνομά της από το αραβικό όνομα της Ιερουσαλήμ: al-Quds), και από τότε πραγματοποιούνται μεγάλες συγκεντρώσεις την ημέρα αυτή για την υποστήριξη των Παλαιστινίων σε όλο το Ιράν.

Και η αντιπαλότητα και το μίσος διογκώθηκαν με τις δεκαετίες, καθώς και οι δύο πλευρές προσπάθησαν να εδραιώσουν και να αυξήσουν την ισχύ και την επιρροή τους σε ολόκληρη την περιοχή. Εδώ και χρόνια, το Ιράν υποστηρίζει ένα δίκτυο- «άξονα αντίστασης»- πολιτικών και ενόπλων ομάδων, σε πολλές χώρες σε ολόκληρη την περιοχή, συμπεριλαμβανομένου του Λίβανου, της Συρίας, του Ιράκ και της Υεμένης, που υποστηρίζουν επίσης την παλαιστινιακή υπόθεση και θεωρούν το Ισραήλ ως βασικό εχθρό.

Από την άλλη το Ισραήλ στηρίζει (οικονομικά και εξοπλιστικά) πολλές ομάδες που αντιτίθενται στο ιρανικό καθεστώς. Η Τεχεράνη υποστηρίζει ότι σε αυτές τις ομάδες συμπεριλαμβάνονται κάποιες που χαρακτηρίζει ως «τρομοκρατικές» οργανώσεις.
Οι εντάσεις μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ δεν έχουν περιοριστεί μόνο σε ιδεολογικό ή και διπλωματικό επίπεδο· οι δυο τους φέρεται να βρίσκονται πίσω από μια μακρά σειρά επιθέσεων εναντίον των συμφερόντων του άλλου εντός και εκτός του εδάφους τους, τις οποίες, όμως, αρνούνται δημοσίως. Ένας «σκιώδης πόλεμος» απλωνόταν όλο και περισσότερο καθώς οι εχθροπραξίες αυξάνονταν.

Δολοφονίες και δολιοφθορές... πυρηνικού χαρακτήρα

Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν ήταν πάντα στο επίκεντρο μερικών από τις μεγαλύτερες διενέξεις. Το Ισραήλ (που πιστεύεται ότι κατέχει λαθραία δεκάδες πυρηνικά όπλα) έχει ορκιστεί να μην αφήσει ποτέ το Ιράν να αναπτύξει πυρηνική βόμβα. Η Τεχεράνη, από την άλλη, τονίζει ότι το πυρηνικό της πρόγραμμα εκπονείται για μη στρατιωτικούς σκοπούς. Είναι πια κοινό μυστικό, ότι το Ισραήλ και οι ΗΠΑ βρίσκονταν πίσω από το κακόβουλο λογισμικό Stuxnet, που προκάλεσε ανυπολόγιστη ζημιά στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν τη δεκαετία του 2000. Με τα χρόνια, υπήρξαν πολλές επιθέσεις δολιοφθοράς στις πυρηνικές και στρατιωτικές εγκαταστάσεις του Ιράν για τις οποίες η Τεχεράνη κατηγορεί το Ισραήλ.

Οι επιθέσεις είχαν επίσης στόχους προσωπικούς, συμπεριλαμβανομένης της εξόντωσης μιας σειράς εξαίρετων πυρηνικών επιστημόνων. Η πιο θρασεία δολοφονία ήταν εκείνη του κορυφαίου πυρηνικού επιστήμονα Μοχσέν Φαχριζαντέχ, το 2020, όταν έπεσε νεκρός από σφαίρες κατευθυνόμενες από δορυφόρο μέσω τεχνητής νοημοσύνης (AI)!
Από την άλλη πλευρά, το Ισραήλ και οι δυτικοί σύμμαχοί του κατηγορούν το Ιράν ότι βρίσκεται πίσω από μια σειρά επιθέσεων στα ισραηλινά συμφέροντα, συμπεριλαμβανομένων επιθέσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε πετρελαιοφόρα ισραηλινών συμφερόντων, αλλά και κυβερνοεπιθέσεων. Και φθάσαμε στο ξημέρωμα της Κυριακής.

Τα φώτα του Κόσμου στραμμένα στο σκοτάδι του Πολέμου

Το Ιράν εκτόξευσε εκατοντάδες μη επανδρωμένα αεροσκάφη καθώς και πυραύλους Κρουζ προς το Ισραήλ, στην πρώτη άμεση επίθεση της Ισλαμικής Δημοκρατίας στο εβραϊκό κράτος, ως απάντηση στο χτύπημα της 1ης Απριλίου σε ιρανικό διπλωματικό κτίριο στη συριακή πρωτεύουσα, τη Δαμασκό, που σκότωσε ένα ανώτερο στέλεχος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν και άλλους οκτώ αξιωματούχους. Ωστόσο, η επίθεση- όπως μεταδίδουν πηγές από την περιοχή- προκάλεσε μέτριες ζημιές στο Ισραήλ. Τα περισσότερα από τα ιρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη, που πετούσαν πάνω από τον εναέριο χώρο της Συρίας, καταρρίφθηκαν από ισραηλινά, αμερικανικά, αλλά και βρετανικά αεροσκάφη προτού φτάσουν στους στόχους τους. Η Τεχεράνη έχει προειδοποιήσει ότι θα χτυπήσει ξανά με μεγαλύτερη δύναμη εάν το Ισραήλ ή οι ΗΠΑ αντεπιτεθούν για την ιρανική επίθεση στο Ισραήλ.
Οι καπνοί του πολέμου πύκνωσαν απειλητικοί και αρκεί ένας άνεμος για να τους φέρει στις γειτονιές μας…