Daily Sabah: «Η Άγκυρα θα χαρτογραφήσει θαλάσσια πάρκα σε μια κίνηση "tit-for-tat" κατά της Αθήνας»

Η αγγλόγλωσση έκδοση του φιλοκυβερνητικού ομίλου Turkuvaz, Daily Sabah, στην έντυπη έκδοσή της σήμερα προβάλλει δημοσίευμα, όπου αναφέρει ότι:

«Σύμφωνα με Τούρκο αξιωματούχο, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας λόγω των περιορισμών που ισχύουν για την επικοινωνία με τα μέσα ενημέρωσης, το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών της Τουρκίας θα σχεδιάσει τα δικά του θαλάσσια πάρκα στην περιοχή.

Η Ελλάδα προτίθεται να δημιουργήσει πάρκα μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, δήλωσε τον Απρίλιο ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας της χώρας. Η ανακοίνωση αυτή επικρίθηκε δριμύτατα από τη γειτονική Τουρκία, η οποία κατηγόρησε την Αθήνα ότι εκμεταλλεύεται περιβαλλοντικά ζητήματα για να προωθήσει μια γεωπολιτική ατζέντα.

Τουρκική διπλωματική πηγή δήλωσε ότι η Άγκυρα δεν ενημερώθηκε προηγουμένως για το θέμα ούτε έλαβε κάποιου είδους πρόταση για διαβούλευση ή προσφορά συνεργασίας. Η κίνηση αυτή θεωρείται από την Άγκυρα ως[πρόκληση] ‘τετελεσμένου’.

Το τελευταίο περιστατικό της διαμάχης για το θαλάσσιο πάρκο αποτελεί άλλο ένα παράδειγμα της ανικανότητας ή της απροθυμίας των δύο χωρών να συνεργαστούν σε κρίσιμα ζητήματα και απειλεί να διαταράξει την τρέχουσα θετική ατμόσφαιρα στις διμερείς σχέσεις.

Η μονομερής κίνηση της Ελλάδας, χωρίς διαβούλευση με την Τουρκία, μεταφράζεται σε εδαφοποίηση [territorialization] μέσω της οροθέτησης και της ρύθμισης χρήσης πόρων σε γεωγραφικά καθορισμένη περιοχή.

Τα θαλάσσια πάρκα, οροθετημένα πάρκα που απομονώνουν μια συγκεκριμένη περιοχή για να επιτύχουν οικολογική βιωσιμότητα και να επιτρέψουν θαλάσσιες δραστηριότητες αναψυχής, μπορούν να αποτελέσουν πεδίοσυνεργασίας ή αμφισβήτησης, ακόμη και περιφερειακών συγκρούσεων. Το θέμα είναι ευαίσθητο, δεδομένου ότι το διεθνές δίκαιο δεν παρέχει σαφείς οδηγίες για τη διασυνοριακή θαλάσσια διατήρηση.

Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες κράτη έχουν χρησιμοποιήσει θαλάσσια πάρκα για να αποκτήσουν δικαιώματα επί αμφισβητούμενων θαλάσσιων πόρων, να περιορίσουν την ελευθερία άλλων και να εδραιώσουν κυριαρχία επί θαλάσσιου χώρου.

Ωστόσο, υπάρχουν και επιτυχημένα παραδείγματα όσον αφορά τη συνεργασία.

Τέτοιο παράδειγμα είναι η συνεργασία μεταξύ της Μαλαισίας και των Φιλιππίνων το 1996 για την πρώτη θαλάσσια διασυνοριακή προστατευόμενη περιοχή στην Ασία, δηλαδή την προστατευόμενη περιοχή Turtle Island Heritage Protected Area στη Θάλασσα Sulu. Στο πλαίσιο αυτό, συνήφθη Μνημόνιο μεταξύ των δύο κυβερνήσεων.

Συνεπώς, η συνεργασία είναι αναπόφευκτη. Μια φόρμουλα από κοινού διαχείρισης υπό διαφύλαξη περιοχών μπορεί να επιτευχθεί μετά από διαδικασία διαβούλευσης και ανταλλαγής πληροφοριών, σε συνέχεια της οποίας μπορούν να δημιουργηθούν κοινές επιτροπές για τη διαχείριση και την παρακολούθηση. Νομικά μέσα, όπως η σύνταξη διμερών συνθηκών ή μνημονίων κατανόησης, μπορούν να ενισχύσουν τη διαδικασία.

1. Ως αποτέλεσμα επιστημονικών μελετών που πραγματοποιήθηκαν στο Αιγαίο Πέλαγος, το Τουρκικό Ίδρυμα Θαλάσσιων Ερευνών (TUDAV) πρότεινε τέσσερις θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές. Προτείνεται η συνεργασία και η σύσταση κοινής ομάδας εργασίας για την κήρυξη των περιοχών αυτών ως προστατευόμενων. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να διασφαλιστεί η προστασία της βιοποικιλότητας, των έμβιων πόρων και των κοινών αποθεμάτων. Επιπλέον, μπορούν επίσης να προστατευθούν οι βιότοποι των κοραλλιογενών ειδών, τα οποία σπάνια απαντώνται στο Βόρειο Αιγαίο.

2. Σύμφωνα με το Πρωτόκολλο της Σύμβασης της Βαρκελώνης [για την Προστασία της Μεσογείου] σχετικά με τις ειδικά προστατευόμενες περιοχές και τη βιοποικιλότητα στη Μεσόγειο, στο οποίο είναι συμβαλλόμενα μέρη και οι δύο χώρες, τα μέρη πρέπει να απευθύνουν έκκληση για συνεργασία πριν μία από τις δύο παράκτιες χώρες κηρύξει κάποια προστατευόμενη περιοχή. Συνεπώς, οι δύο χώρες διαθέτουν νομική βάση για συνεργασία.

3. Θα ήταν προς το συμφέρον και των δύο χωρών να συνεργαστούν στενά για την προστασία της θάλασσας στις υπεράκτιες περιοχές του Αιγαίου. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε 30 % προστασία των ακτών και των θαλασσών μέχρι το 2030.

Το 2013, η Τουρκία κήρυξε μια περιοχή μεγαλύτερη από το νησί της Κύπρου, την περιοχή των υποθαλάσσιων ορών Finike, ως προστατευόμενη περιοχή. Πρόκειται για τη μοναδική υπεράκτια προστατευόμενη περιοχή στην Ανατολική Μεσόγειο και καταβάλλονται προσπάθειες για την προστασία περίπου 40 θαλάσσιων ειδών. Το ίδιο θα μπορούσε να γίνει από κοινού και στο Αιγαίο Πέλαγος.

Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι το Αιγαίο Πέλαγος δεν ανήκει σε μία μόνο χώρα. Η κοινή λογική απαιτεί συνεργασία για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και των έμβιων πόρων”.