Η Μοσάντ «κυνηγούσε» το Διεθνές Δικαστήριο - «Αγγελιοφόρος» του Νετανιάχου απειλούσε εισαγγελέα

Ο Γιόσι Κοέν, πρώην επικεφαλής της Μοσάντ, της υπηρεσίας εξωτερικών πληροφοριών του Ισραήλ, φέρεται να απείλησε μια επικεφαλής εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου ώστε να εγκαταλείψει μια έρευνα για εγκλήματα πολέμου, αποκαλύπτει η Guardian.

Οι δύο βρισκόντουσαν, υπό άκρα μυστικότητα, πριν την απόφαση της τότε εισαγγελέως του ΔΠΔ, Φατού Μπενσούντα, να ξεκινήσει επίσημη έρευνα για φερόμενα εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη.

Η έρευνα αυτή, που ξεκίνησε το 2021, κορυφώθηκε την περασμένη εβδομάδα, όταν ο διάδοχος τής Μπενσούντα, Καρίμ Χαν, ανακοίνωσε ότι αιτείται την έκδοση εντάλματος σύλληψης για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπενιαμίν Νετανιάχου, σχετικά με τον ρόλο της χώρας στον πόλεμο στη Γάζα.

Η απόφαση του εισαγγελέα να ζητήσει από το προανακριτικό τμήμα του ΔΠΔ εντάλματα σύλληψης για τον Νετανιάχου και τον υπουργό Άμυνας του Γιοάβ Γκαλάντ, μαζί με τρεις ηγέτες της Χαμάς, είναι κάτι που το στρατιωτικό και πολιτικό κατεστημένο του Ισραήλ φοβόταν εδώ και καιρό.

Ο «ανεπίσημος αγγελιοφόρος» του Νετανιάχου

Η ανάμειξη του Κοέν στην επιχείρηση κατά του ΔΠΔ έλαβε χώρα όταν ήταν διευθυντής της Μοσάντ. Οι δραστηριότητές του είχαν εγκριθεί σε ανώτατο επίπεδο και η αιτιολόγηση ήταν ότι το δικαστήριο απειλούσε με διώξεις κατά στρατιωτικού προσωπικού, σύμφωνα με υψηλόβαθμο Ισραηλινό αξιωματούχο.

Μια άλλη ισραηλινή πηγή που ενημερώθηκε για την επιχείρηση κατά της Μπενσούντα δήλωσε ότι ο στόχος της Μοσάντ ήταν να εκθέσει την εισαγγελέα ή να την επιστρατεύσει ως κάποιον που θα συνεργαζόταν με τις απαιτήσεις του Ισραήλ.

Μια τρίτη πηγή που γνωρίζει την επιχείρηση δήλωσε ότι ο Κοέν ενεργούσε ως «ανεπίσημος αγγελιοφόρος» του Νετανιάχου.

Ο Κοέν, ο οποίος ήταν ένας από τους στενότερους συμμάχους του Νετανιάχου εκείνη την εποχή και αναδεικνύεται σε πολιτική δύναμη από μόνος του στο Ισραήλ, ηγήθηκε προσωπικά της ανάμειξης της Μοσάντ σε μια σχεδόν δεκαετή εκστρατεία της χώρας για την υπονόμευση του Δικαστηρίου.

Τέσσερις πηγές επιβεβαίωσαν ότι η Μπενσούντα είχε ενημερώσει μια μικρή ομάδα ανώτερων αξιωματούχων του ΔΠΔ σχετικά με τις προσπάθειες του Κοέν να την επηρεάσει, εν μέσω ανησυχιών σχετικά με την όλο και πιο επίμονη και απειλητική συμπεριφορά του.

Απειλούσαν και την ίδια, αλλά και την οικογένειά της

Ο Κοέν, μάλιστα, φέρεται να της είχε πει: «Πρέπει να μας βοηθήσεις και να μας αφήσεις να σε φροντίσουμε εμείς. Δεν θέλεις να μπλέκεις σε πράγματα που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλειά σου ή την ασφάλεια της οικογένειάς σου».

Ένα άλλο άτομο που γνώριζε τις δραστηριότητες του Κοέν δήλωσε ότι χρησιμοποιούσε «απεχθείς τακτικές» κατά της Μπενσούντα στο πλαίσιο μιας τελικά ανεπιτυχούς προσπάθειας εκφοβισμού και επηρεασμού της. Παρομοίασαν τη συμπεριφορά του με «καταδίωξη».

Η Μοσάντ εκδήλωσε έντονο ενδιαφέρον και για τα μέλη της οικογένειας της Μπενσούντα και απέσπασε απομαγνητοφωνημένα αντίγραφα μυστικών ηχογραφήσεων του συζύγου της, σύμφωνα με δύο πηγές με άμεση γνώση της κατάστασης. Οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι προσπάθησαν στη συνέχεια να χρησιμοποιήσουν το υλικό για να δυσφημίσουν την εισαγγελέα.

Οι αποκαλύψεις για την επιχείρηση του Κοέν είναι μέρος μιας επικείμενης έρευνας του Guardian, της ισραηλινο-παλαιστινιακής +972 Magazine και του εβραικόφωνου περιοδικού Local Call, η οποία αποκαλύπτει πώς πολλαπλές υπηρεσίες πληροφοριών του Ισραήλ διεξήγαγαν έναν κρυφό «πόλεμο» κατά του ΔΠΔ για σχεδόν μια δεκαετία.

Σε επικοινωνία με την Guardian, εκπρόσωπος του γραφείου του πρωθυπουργού του Ισραήλ δήλωσε: «Οι ερωτήσεις που μας διαβιβάστηκαν είναι γεμάτες με πολλούς ψευδείς και αβάσιμους ισχυρισμούς που έχουν σκοπό να πλήξουν το κράτος του Ισραήλ». 

Ο απίθανος σύμμαχος της Μοσάντ

Στις προσπάθειες της Μοσάντ να επηρεάσει την Μπενσούντα, το Ισραήλ έλαβε υποστήριξη από έναν απίθανο σύμμαχο: Τον Τζόζεφ Καμπίλα, πρώην πρόεδρο της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, ο οποίος έπαιξε υποστηρικτικό ρόλο στη συνωμοσία.

Οι αποκαλύψεις σχετικά με τις προσπάθειες της Μοσάντ να επηρεάσει την Μπενσούντα έρχονται καθώς ο σημερινός επικεφαλής εισαγγελέας, Χαν, προειδοποίησε τις τελευταίες ημέρες ότι δεν θα διστάσει να ασκήσει δίωξη για «απόπειρες παρεμπόδισης, εκφοβισμού ή αθέμιτης επιρροής» αξιωματούχων του ΔΠΔ.

Σύμφωνα με νομικούς εμπειρογνώμονες και πρώην αξιωματούχους του ΔΠΔ, οι προσπάθειες της Μοσάντ να απειλήσει ή να ασκήσει πίεση στην Μπενσούντα θα μπορούσαν να ισοδυναμούν με αδικήματα κατά της απονομής της δικαιοσύνης σύμφωνα με το άρθρο 70 του καταστατικού της Ρώμης, της συνθήκης με την οποία ιδρύθηκε το δικαστήριο.

Εκπρόσωπος του ΔΠΔ δεν είπε αν ο Χαν είχε εξετάσει τις αποκαλύψεις της προκατόχου του σχετικά με τις επαφές της με τον Κοέν, αλλά δήλωσε ότι ο Χαν δεν είχε ποτέ συναντηθεί ή μιλήσει με τον επικεφαλής της Μοσάντ.

Αν και ο εκπρόσωπος αρνήθηκε να σχολιάσει συγκεκριμένους ισχυρισμούς, δήλωσε ότι το γραφείο του Χαν έχει δεχθεί «διάφορες μορφές απειλών και επικοινωνιών που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως προσπάθειες αθέμιτης επιρροής των δραστηριοτήτων του».

Η πρώτη επαφή και η «ενέδρα»

Η πρώτη επαφή του Κοέν με την Μπενσούντα φαίνεται να έλαβε χώρα στο συνέδριο ασφαλείας του Μονάχου το 2017, όταν ο διευθυντής της Μοσάντ συστήθηκε στην εισαγγελέα σε μια σύντομη ανταλλαγή απόψεων. Μετά από αυτή τη συνάντηση, ο Κοέν στη συνέχεια «έστησε ενέδρα» στην Μπενσούντα σε ένα περίεργο περιστατικό σε σουίτα ξενοδοχείου στο Μανχάταν, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν το περιστατικό.

Η Μπενσούντα βρισκόταν στη Νέα Υόρκη το 2018 στο πλαίσιο επίσημης επίσκεψης και συναντούσε τον Καμπίλα, τότε πρόεδρο της ΛΔΚ, στο ξενοδοχείο του. Οι δύο τους είχαν συναντηθεί αρκετές φορές στο παρελθόν σε σχέση με την εν εξελίξει έρευνα του ΔΠΔ για φερόμενα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στη χώρα του.

Η συνάντηση, ωστόσο, φαίνεται ότι ήταν παγίδα. Σε κάποιο σημείο, αφού ζητήθηκε από το προσωπικό της Μπενσούντα να αποχωρήσει από την αίθουσα, εισήλθε ο Κοέν, σύμφωνα με τρεις πηγές που γνωρίζουν τη συνάντηση.

Το γιατί ο Καμπίλα βοήθησε τον Κοέν δεν είναι σαφές, αλλά οι δεσμοί μεταξύ των δύο ανδρών αποκαλύφθηκαν το 2022 από την ισραηλινή έκδοση TheMarker, η οποία ανέφερε μια σειρά από μυστικά ταξίδια που πραγματοποίησε ο διευθυντής της Μοσάντ στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό κατά τη διάρκεια του 2019.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, τα ταξίδια του Κοέν κατά τη διάρκεια των οποίων ζητούσε τη συμβουλή του Καμπίλα «για ένα θέμα που ενδιέφερε το Ισραήλ», ήταν σχεδόν βέβαιο ότι εγκρινόντουσαν από τον Νετανιάχου.

Απειλές και χειραγώγηση

Μετά την αιφνιδιαστική συνάντηση με τον Καμπίλα και την Μπενσούντα στη Νέα Υόρκη, ο Κοέν τηλεφωνούσε επανειλημμένα στην επικεφαλής εισαγγελέα και ζητούσε συναντήσεις μαζί της. Σύμφωνα με δύο άτομα που γνωρίζουν την κατάσταση, σε κάποια φάση η Μπενσούντα ρώτησε τον Κοέν πώς απέκτησε τον αριθμό τηλεφώνου της, στον οποίο εκείνος απάντησε: «Ξέχασες τι δουλειά κάνω;».

Αρχικά, εξήγησαν πηγές, ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών «προσπάθησε να οικοδομήσει μια σχέση» με την εισαγγελέα και έκανε τον «καλό αστυνομικό» σε μια προσπάθεια να τη γοητεύσει. Ο αρχικός στόχος, είπαν, φαίνεται ότι ήταν να στρατολογήσει την Μπενσούντα για να συνεργαστεί με το Ισραήλ.

Με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο, το ύφος του Κοέν άλλαξε και άρχισε να χρησιμοποιεί μια σειρά από τακτικές, όπως «απειλές και χειραγώγηση», ανέφερε άτομο που είχε ενημερωθεί για τις συναντήσεις. Αυτό ώθησε την Μπενσούντα να ενημερώσει μια μικρή ομάδα ανώτερων αξιωματούχων του ΔΠΔ για τη συμπεριφορά του.

Τον Δεκέμβριο του 2019, η εισαγγελέας ανακοίνωσε ότι είχε λόγους να ξεκινήσει πλήρη ποινική έρευνα σχετικά με τις καταγγελίες για εγκλήματα πολέμου στη Γάζα, τη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ. Ωστόσο, ανέβαλε την έναρξή της, αποφασίζοντας πρώτα να ζητήσει απόφαση από το προανακριτικό τμήμα του ΔΠΔ για να επιβεβαιώσει ότι το δικαστήριο είχε όντως δικαιοδοσία στην Παλαιστίνη.

Πολλές πηγές ανέφεραν ότι σε αυτό το στάδιο, καθώς οι δικαστές εξέταζαν την υπόθεση, ο Κοέν κλιμάκωσε τις προσπάθειές του να πείσει την Μπενσούντα να μην προχωρήσει σε πλήρη έρευνα σε περίπτωση που οι δικαστές της έδιναν το «πράσινο φως».

Προς τα τέλη του 2019 και των αρχών του 2021, ανέφεραν οι πηγές, υπήρξαν τουλάχιστον τρεις συναντήσεις μεταξύ του Κοέν και της Μπενσούντα, όλες με πρωτοβουλία του επικεφαλής της υπηρεσίας κατασκοπείας. Η συμπεριφορά του λέγεται ότι γινόταν όλο και πιο ανησυχητική για τους αξιωματούχους του ΔΠΔ.

Μια πηγή που γνωρίζει τις αναφορές της Μπενσούντα για τις δύο τελευταίες συναντήσεις με τον Κοέν δήλωσε ότι ο Κοέν είχε αναφερθεί στην ασφάλειά της και στην ασφάλεια της οικογένειάς της, με τρόπο που την έκανε να πιστέψει ότι την απειλούσε.

Σε μια περίπτωση, ο Κοέν φέρεται να έδειξε στην Μπενσούντα αντίγραφα φωτογραφιών του συζύγου της, οι οποίες είχαν τραβηχτεί κρυφά όταν το ζευγάρι επισκεπτόταν το Λονδίνο. Σε μια άλλη περίπτωση, σύμφωνα με πηγές, ο Κοέν πρότεινε στην εισαγγελέα ότι η απόφαση για την έναρξη πλήρους έρευνας θα ήταν επιζήμια για την καριέρα της.

Μεταξύ 2019 και 2020, η Μοσάντ αναζητούσε συνεχώς πληροφορίες για την εισαγγελέα και ενδιαφέρθηκε για τα μέλη της οικογένειάς της. Η υπηρεσία κατασκοπείας κατάφερε και απέκτησε πλήθος υλικού, συμπεριλαμβανομένων απομαγνητοφωνημένων αποσπασμάτων μιας προφανώς παγιδευμένης επιχείρησης εναντίον του συζύγου της Μπενσούντα.

Τελικά, τον Φεβρουάριο του 2021, το προανακριτικό τμήμα του ΔΠΔ εξέδωσε απόφαση με την οποία επιβεβαίωσε ότι το ΔΠΔ έχει δικαιοδοσία στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. Τον επόμενο μήνα, η Μπενσούντα ανακοίνωσε την έναρξη της ποινικής έρευνας.

Η Μπενσούντα ολοκλήρωσε την εννεαετή θητεία της στο ΔΠΔ τρεις μήνες αργότερα, αφήνοντας στον διάδοχό της, Χαν, να αναλάβει την έρευνα. Μόνο μετά τις επιθέσεις της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου και τον πόλεμο που ακολούθησε στη Γάζα, η έρευνα του ΔΠΔ απέκτησε νέο επιτακτικό χαρακτήρα, με αποκορύφωμα το αίτημα της περασμένης εβδομάδας για έκδοση ενταλμάτων σύλληψης.

Αυτό το αποτέλεσμα ήταν και αυτό που φοβόταν το πολιτικό και στρατιωτικό κατεστημένο του Ισραήλ. «Το γεγονός ότι επέλεξαν τον επικεφαλής της Μοσάντ για να είναι ο ανεπίσημος αγγελιοφόρος του πρωθυπουργού, ήταν εξ ορισμού για να εκφοβίσουν», δήλωσε πηγή ενημερωμένη για την επιχείρηση του Κοέν. «Απέτυχε».