Ευρωεκλογές 2024 - Politico: Το «ακροδεξιό κύμα» θα αναδιατάξει το πολιτικό τοπίο της Ευρώπης

Ένα πέπλο αβεβαιότητας πλανάται πάνω από τις Βρυξέλλες την ώρα που οι πολίτες των 27 κρατών-μελών της Ε.Ε. θα προσέλθουν στις κάλπες για να αναδείξουν το νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, για πρώτη φορά, ακροδεξιά κόμματα θα μπορούσαν να κερδίσουν περίπου το ένα τέταρτο των εδρών ή το 22% των ψήφων στις ευρωεκλογές. Ωστόσο η άνοδος της ακροδεξιάς δεν είναι αποτελεί κάτι καινούργιο για την Ευρώπη. Ήδη ένας στους πέντε Ευρωπαίους έχει ψηφίσει υπερσυντηρητικά κόμματα στις εθνικές εκλογές στη χώρα του, ενώ πολλοί είναι και οι πολιτικοί από εκείνη την… πλευρά που έχουν αναλάβει την εξουσία σε αρκετές χώρες της Ε.Ε. To Politico κατέγραψε τη δυναμική της ακροδεξιάς και σχολίασε την αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού της Ε.Ε.

Το φάντασμα της ακροδεξιάς πάνω από την Ευρώπη

Στη Γαλλία, το ακροδεξιό κόμμα Εθνική Συσπείρωση αναμένεται να λάβει το ένα τρίτο των ψήφων, υπερδιπλάσια ποσοστά από το κόμμα του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν. Στη Γερμανία, το AfD κινείται προς τη δεύτερη θέση, αφήνοντας πίσω του τους εταίρους του κυβερνητικού συνασπισμού υπό τον καγκελάριο, Ολαφ Σολτς. Στην Ιταλία, το κόμμα Αδελφοί της Ιταλίας της Τζόρτζια Μελόνι φαίνεται πως εξασφαλίζει άνετο προβάδισμα.

Παρόμοια αποτελέσματα αναμένονται σε πολλές από τις μικρότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το επόμενο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναμένεται να έχει περισσότερα μέλη από την ακροδεξιά παρά από την ιστορικά κυρίαρχη δύναμη του σώματος, το συντηρητικό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα.

Φόβοι για πολιτική αναταραχή – Τα βλέμματα στην εποχή Τραμπ

Στη Γηραιά Ηπείρο που υπερηφανεύεται ότι έχει «θάψει» τα φαντάσματα των Χίτλερ, Μουσολίνι και Φράνκο, η επανεμφάνιση της ριζοσπαστικής δεξιάς ως πολιτική δύναμη προκαλεί σοκ. Και ενώ τα εθνικιστικά κόμματα της Ευρώπης είναι πιθανό να μείνουν… πίσω για να ασκήσουν εξουσία μετά την καταμέτρηση των ψήφων το βράδυ της Κυριακής, το γεγονός και μόνο της επιτυχίας τους θα προκαλέσει μια πολιτική αναταραχή αντίστοιχη με εκείνη που προκάλεσε η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ το 2016. Τα αποτελέσματα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, άλλωστε, χρησιμεύουν ως βαρόμετρο για το πού κατευθύνεται η εθνική πολιτική σε ορισμένες από τις πιο κρίσιμες πρωτεύουσες της Ευρώπης.

Πριν από πέντε χρόνια, ένα «πράσινο κύμα» στις εκλογές του 2019 για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ώθησε τους ηγέτες της ηπείρου να δρομολογήσουν μια κοσμογονική αναδιάρθρωση της οικονομίας με στόχο να καταστεί η ΕΕ κλιματικά ουδέτερη έως το 2050. Φέτος, το «ρεύμα»  στρέφεται προς την αντίθετη κατεύθυνση με τις δυνάμεις της ακροδεξιάς να αμφισβητούν, μεταξύ άλλων, και την πολιτική για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Παράλληλα, το Politico σημειώνει πως τα παραδοσιακά ισχυρά κόμματα σε αρκετά κράτη μέλη της Ε.Ε. έχουν αποδυναμωθεί πλήρως ή και διαλυθεί, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει εναλλακτική και η alt-right εκμεταλλεύεται αυτή την κατάσταση.

Οι ομοιότητες των ακροδεξιών κομμάτων

Η ρητορική των ακροδεξιών κομμάτων κινείται στο έθνος-κράτος και στον σκεπτικισμό απέναντι σε υπερεθνικούς οργανισμούς όπως Ε.Ε. και ΟΗΕ. Η Ρωσία δείχνει να είναι το μεγαλύτερο σημείο διχασμού. Ορισμένα κόμματα, όπως το AfD ή το Κόμμα Ελευθερίας της Αυστρίας είναι υπέρ του Βλαντιμίρ Πούτιν. Άλλοι, όπως το κόμμα της Μελόνι ή το κόμμα της Πολωνίας από τους πιο ένθερμους αντιπάλους του.

Επίσης, το περιβαλλοντικό ζήτημα, οι αυστηροί κανονισμοί της πράσινης μετάβασης και οι υψηλοί φόροι που μαστίζουν τους αγρότες, δημιούργησαν ένα ακόμα πεδίο ακροδεξιάς, αντιεπιστημονικής και λαϊκίστικης «επίθεσης».

Έλλειψη εναλλακτικών πολιτικών προτάσεων

Στην γιγάντωση της Ακροδεξιάς συμβάλλει σημαντικά η έλλειψη ελκυστικών εναλλακτικών πολιτικών λύσεων. Στις περιόδους αστάθειας (πόλεμοι, πανδημίες, οικονομική αβεβαιότητα) οι ψηφοφόροι συρρέουν στα παραδοσιακά κόμματα εξουσίας, που όμως σε πολλές χώρες έχουν «πέσει» δίνοντας ελεύθερο πεδίο για επίδοξους διαδόχους. Την ίδια στιγμή, η εμφάνιση των ακροδεξιών δυνάμεων μπορεί να εξυπηρετήσει δυνάμεις της Κεντροδεξιάς, όπου εκμεταλλευόμενοι τη συμμαχία μαζί τους, θα μπορούσαν να παραμείνουν στην εξουσία.