Μετά τα F-16: Τουρκία και ΗΠΑ σε επαναπροσδιορισμό σχέσεων

Η πολυσυζητημένη σχέση μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ βρίσκεται σε θετικό δρόμο εδώ κι ένα χρόνο, μετά την επανεκλογή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην προεδρία της χώρας, με την Άγκυρα, ωστόσο, να επιζητεί ακόμη έναν επαναπροσδιορισμό των διμερών σχέσεων.

Ο Τούρκος αντιπρόεδρος Τζεβντέτ Γιλμάζ σε συνέντευξή του στο κανάλι NTV αναφέρθηκε εκτενώς στην ανάγκη της βελτίωσης της συνεργασίας τόσο σε αμυντικό όσο και οικονομικό επίπεδο, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην προμήθεια των μαχητικών αεροσκαφών F-16 και στα ζητήματα της τρομοκρατίας.

Προβλήματα και αντιπαραθέσεις με τις ΗΠΑ

Ο Τζεβντέτ Γιλμάζ παραδέχτηκε ότι οι σχέσεις μεταξύ των δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ δεν βρίσκονται στο επιθυμητό σημείο, υπογραμμίζοντας τις αντιπαραθέσεις και τα προβλήματα που έχουν ανακύψει. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στις σχέσεις των ΗΠΑ με τρομοκρατικές οργανώσεις, όπως η FETO και το PKK, οι οποίες αποτελούν απειλή για την εθνική ασφάλεια της Τουρκίας.

«Δυστυχώς, όπως γνωρίζετε, παρόλο που είμαστε σύμμαχοι με τις ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, είχαμε διάφορες αντιπαραθέσεις και προβλήματα, τα οποία προφανώς δεν είναι μυστικά. Φυσικά, η δική μας προσδοκία από τις ΗΠΑ είναι ειδικότερα να αναθεωρήσουν τις σχέσεις τους με τις τρομοκρατικές οργανώσεις και να αποστασιοποιηθούν από δομές όπως η FETO και το PKK, που συνιστούν απειλή για την εθνική ασφάλεια της Τουρκίας. Δυστυχώς, προς το παρόν δεν βρισκόμαστε στο επιθυμητό σημείο».

Επανεκκίνηση σχέσεων στον τομέα άμυνας και ασφάλειας

Σημείωσε ότι μετά την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, έχει διαμορφωθεί μια διαφορετική ατμόσφαιρα που ευνοεί την επανεκκίνηση των σχέσεων στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας. Αναφέρθηκε συγκεκριμένα στη διαδικασία προμήθειας των F-16, υπογραμμίζοντας ότι αυτή η διαδικασία συνεχίζεται, αλλά η αναφορά στην εξάλειψη των κυρώσεων αποτυπώνει την ελπίδα της Άγκυρας για αλλαγές και την επιδίωξη ενός νέου επιπέδου συνεργασίας.

«Το τελευταίο διάστημα, ειδικά μετά την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, έχει διαμορφωθεί μια διαφορετική ατμόσφαιρα και έχουν επανεκκινήσει οι σχέσεις που είχαν διακοπεί στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας.

Η διαδικασία για την προμήθεια των F16 και κάποια άλλα στοιχεία αποτελούν μέρος αυτού του δεδομένου. Αυτή η διαδικασία συνεχίζεται, όπως γνωρίζετε. Αυτή η διαδικασία συνεχίζεται και, όπως γνωρίζετε, κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ ελήφθη μια απόφαση από το Κογκρέσο και ορισμένες κυρώσεις εξαλείφθηκαν, είτε αυτές κατονομάστηκαν [ενν. ως εξαλειφόμενες] είτε όχι».

Κοινά συμφέροντα και ανάγκη για αντικειμενική αξιολόγηση

Ο Τζεβντέτ Γιλμάζ αναφέρθηκε στην ανάγκη για αντικειμενική αξιολόγηση των δεσμών μεταξύ των δύο χωρών. Από τη μια πλευρά, υπογραμμίζει τη σημασία των κοινών συμφερόντων και της συμμαχίας στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, ενώ από την άλλη, εκφράζει την ανησυχία του για τις επιπτώσεις των πιέσεων και των λόμπι που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τις σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών.

«Από την άλλη πλευρά, βέβαια, θα ήθελα να δηλώσω τα εξής: Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και η Τουρκία έχουν κοινά συμφέροντα. Ανήκουμε στην ίδια συμμαχία και έχουμε κοινά συμφέροντα. Δεν θα πρέπει λοιπόν να επιτρέπεται σε κάποια λόμπι να διαταράσσουν τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών με τρόπο που στην πραγματικότητα είναι εις βάρος και των ΗΠΑ» είπε, τονίζοντας την ανάγκη για αντικειμενική αξιολόγηση των διμερών σχέσεων.

Διαπραγματεύσεις με άλλες χώρες για αμυντικούς εξοπλισμούς

Ο Γιλμάζ ανέφερε επίσης ότι η Τουρκία συνεχίζει να εξυπηρετεί τις αμυντικές της ανάγκες μέσω αναζήτησης εξοπλισμού και σε άλλες χώρες, στο πλαίσιο της στρατηγικής της για τη διατήρηση ενός ευρέως δικτύου συνεργασίας στον τομέα της άμυνας.

«Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, ασφαλώς, η Τουρκία εξακολουθεί να υπηρετεί τις ανάγκες της και μέσω συγκεκριμένων διαπραγματεύσεων με κάποιες άλλες χώρες. Αυτή η εκατέρωθεν διαδικασία συνεχίζεται».

Επιδράσεις στις οικονομικές σχέσεις

Η έκκληση του Γιλμάζ για ανοικτό διάλογο και συνεργασία βασισμένη στα κοινά συμφέροντα εκφράζει τη φιλοδοξία της τουρκικής ηγεσίας για μία πολυδιάστατη ανάπτυξη των διμερών τους σχέσεων, ιδιαίτερα στον οικονομικό τομέα.

«Ελπίζουμε αυτή η διαδικασία να ανοίξει τον δρόμο για θετικά αποτελέσματα και σε άλλους τομείς και να βιώσουμε μια κατάσταση κατά την οποία θα αυξηθεί η συνεργασία μεταξύ των δύο κρατών και όχι με τρομοκρατικές οργανώσεις και θα εδραιωθεί η ασφάλεια με γνώμονα τα κοινά μας συμφέροντα. Αυτή η εξέλιξη ασφαλώς θα επηρεάσει θετικά και τις οικονομικές μας σχέσεις.

Από την άλλη, η αύξηση του εμπορίου μας, η ανάπτυξη του τουρισμού, η βελτίωση των οικονομικών μας σχέσεων, όλα αυτά είναι προς το συμφέρον τόσο της Τουρκίας όσο και των ΗΠΑ. Ασφαλώς και ελπίζουμε το επόμενο διάστημα να προχωρήσουμε σε μια πιο θετική διαδικασία».

Πρόσφατα, οι δηλώσεις από ΗΠΑ για "κρίσιμη πρόοδο" στη διαδικασία προμήθειας των F16 έχει προκαλέσει έντονη συζήτηση και ανάλυση στα τουρκικά ΜΜΕ. Οι ειδησεογραφικές πλατφόρμες, ανεξαρτήτως πολιτικών προσανατολισμών, δείχνουν πάντως ότι η συμφωνία για τα F-16 δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμη και ότι η Τουρκία παλεύει ακόμη για επιπλέον επιδιώξεις (κινητήρες GΕ κλπ.). Ταυτόχρονα, οι δηλώσεις για τα F-16 συνδέθηκαν με τις εξελίξεις στη Συρία, γεγονός που οδήγησε την κοινή σκέψη ότι η διαδικασία διαπραγματεύσεων κινείται σε διάφορα ταμπλό.