Τζούλιαν Ασάνζ: Ποιος είναι, γιατί τον κατηγορούν οι ΗΠΑ και πώς μπαίνει τέλος στην υπόθεση θρίλερ

Ο Τζούλιαν Ασάνζ, ιδρυτής των WikiLeaks, αποφυλακίστηκε και αναμένεται να ομολογήσει την ενοχή του για ένα κακούργημα στις ΗΠΑ, και στη συνέχεια να αφεθεί ελεύθερος, με την πολυετή υπόθεση - θρίλερ να λαμβάνει ένας τέλος.

Ποιος είναι όμως ο Τζούλιαν Ασάνζ;

Ο Ασάνζ γεννήθηκε το 1971 στο Τάουνσβιλ, στην αυστραλιανή πολιτεία Κουίνσλαντ. Ενδιαφέρθηκε για τους υπολογιστές σε νεαρή ηλικία και στις αρχές της δεκαετίας του '90 θεωρούνταν ένας από τους πιο καταξιωμένους χάκερ της Αυστραλίας.

Το 2006 ίδρυσε το WikiLeaks, έναν οργανισμό που δημοσίευε απόρρητο υλικό από διαρροές. Μόλις το 2010 ο Ασάνζ έγινε παγκοσμίως γνωστός μετά τις διαρροές που έκανε η Τσέλσι Μάνινγκ, πρώην στρατιώτης του αμερικανικού στρατού.

Μεταξύ των αρχείων ήταν ένα βίντεο από την επίθεση με ελικόπτερο Απάτσι από τις αμερικανικές δυνάμεις στη Βαγδάτη το 2007, κατά την οποία σκοτώθηκαν 11 άτομα, μεταξύ των οποίων και δύο δημοσιογράφοι του Reuters.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ξεκίνησε ποινική έρευνα και η Μάνινγκ καταδικάστηκε τελικά και φυλακίστηκε, αν και αργότερα η ποινή της μετατράπηκε.

Τον Νοέμβριο του 2010, το WikiLeaks δημοσίευσε πάνω από 250.000 διπλωματικά τηλεγραφήματα των ΗΠΑ. Το 2016, ο Ασάνζ έγινε και πάλι πρωτοσέλιδο μετά τη δημοσίευση emails από στελέχη του Δημοκρατικού Κόμματος κατά την προεκλογική περίοδο των εκλογών στις ΗΠΑ.

Αμερικανοί εισαγγελείς δήλωσαν ότι τα μηνύματα αυτά είχαν κλαπεί από τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες και αποτελούσαν μέρος μιας επιχείρησης παρέμβασης στις εκλογές για λογαριασμό του Ντόναλντ Τραμπ.

Ο Ασάνζ έχει ανακηρυχθεί από πολλούς σε όλο τον κόσμο ως ήρωας που έφερε στο φως τις αμερικανικές στρατιωτικές παραβάσεις στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, αλλά η φήμη του έχει επίσης αμαυρωθεί από ισχυρισμούς περί βιασμού, τους οποίους έχει αρνηθεί.

Γιατί ήταν στη φυλακή ο Ασάνζ;

Ένταλμα σύλληψης για τον Ασάνζ εκδόθηκε το 2010 για δύο διαφορετικές κατηγορίες σεξουαλικής επίθεσης στη Σουηδία.

Αφού ένα δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου αποφάνθηκε ότι μπορεί να εκδοθεί στη Σουηδία, ο Ασάνζ εισήλθε στην πρεσβεία του Ισημερινού, όπου του χορηγήθηκε πολιτικό άσυλο. Εκείνη την εποχή φοβόταν ότι αν εκδοθεί στη Σουηδία θα μπορούσε στη συνέχεια να εκδοθεί και στις ΗΠΑ.

Παρέμεινε εκεί για σχεδόν επτά χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων οι σχέσεις του με την κυβέρνηση του Ισημερινού γίνονταν όλο και πιο εχθρικές.

Ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας το 2019 κατηγόρησε τον Ασάνζ για αγενή συμπεριφορά. Από το ό,τι έκανε βόλτες στην πρεσβεία με σκέιτμπορντ και έπαιζε ποδόσφαιρο μέσα στην πρεσβεία, ενώ τον κατηγόρησε και πως κακομεταχειριζόταν και απειλούσε το προσωπικό της πρεσβείας, σύμφωνα με την Guardian.

Το 2017, οι σουηδικές αρχές απέσυραν τις κατηγορίες εναντίον του Ασάνζ, αλλά το ένταλμα σύλληψής του στο Ηνωμένο Βασίλειο για παράλειψη εγγύησης παρέμενε. Το 2019 ο Ισημερινός απέσυρε το άσυλό του και επέτρεψε στην αστυνομία του Ηνωμένου Βασιλείου να εισέλθει στην πρεσβεία για να τον συλλάβει.

Μετά την αναχώρησή του από την πρεσβεία, ο Ασάνζ συνελήφθη για λογαριασμό των ΗΠΑ, οι οποίες είχαν ζητήσει την έκδοσή του.

Οι ΗΠΑ ήθελαν να αντιμετωπίσει 18 κατηγορίες και τον κατηγορούσαν ότι ενθάρρυνε και βοήθησε την Μάνινγκ να κλέψει τα στρατιωτικά αρχεία. Αν κρινόταν ένοχος αντιμετώπιζε ποινή φυλάκισης έως και 175 ετών.

Γιατί αφέθηκε ελεύθερος;

Τα τελευταία πέντε χρόνια, ο Ασάνζ είναι φυλακισμένος σε φυλακή υψηλής ασφαλείας στο νότιο Λονδίνο, όπου δεν του έχει επιτραπεί η αποφυλάκιση με εγγύηση με την αιτιολογία ότι θεωρείται ύποπτος φυγής. Καθ' όλο αυτό το διάστημα, η οικογένειά του και οι υποστηρικτές του λένε ότι η σωματική και ψυχική του υγεία έχει επιδεινωθεί.

Το 2021, δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου δήλωσε ότι ο Ασάνζ μπορεί να εκδοθεί στις ΗΠΑ, αλλά νωρίτερα φέτος κέρδισε το δικαίωμα να ασκήσει έφεση κατά της απόφασης αυτής.

Τον Φεβρουάριο, το αυστραλιανό κοινοβούλιο ενέκρινε πρόταση που καλούσε τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου να επιτρέψουν στον Ασάνζ να επιστρέψει στη χώρα του.

Στη συνέχεια, τον Απρίλιο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, δήλωσε ότι εξετάζει το αίτημα της Αυστραλίας να αποσύρει τη δίωξη κατά του Ασάνζ.

Αν και δεν είναι σαφές γιατί απελευθερώθηκε τώρα, η οικογένεια του Ασάνζ -συμπεριλαμβανομένης της μητέρας του- δήλωσε την Τρίτη ότι το τέλος της δοκιμασίας του οφείλεται στην ήρεμη διπλωματία, ενώ ο πατέρας του ευχαρίστησε τον Αυστραλό πρωθυπουργό, Άντονι Αλμπανέζε.

Τι προβλέπει η συμφωνία;

Ο Ασάνζ έχει προγραμματιστεί να εμφανιστεί σε ομοσπονδιακό δικαστήριο στις Βόρειες Μαριάνες, μια κοινοπολιτεία των ΗΠΑ στον δυτικό Ειρηνικό, όπου αναμένεται να δηλώσει ένοχος σε μία κατηγορία βάσει του νόμου περί κατασκοπείας για συνωμοσία με σκοπό την παράνομη απόκτηση και διάδοση διαβαθμισμένων πληροφοριών εθνικής άμυνας.

Το αίτημα έκδοσης αναμένεται να απορριφθεί και ο Ασάνζ δεν θα αντιμετωπίσει άλλες κατηγορίες.

Η ακροαματική διαδικασία διεξάγεται στις Βόρειες Μαριάνες Νήσους λόγω της αντίθεσης του Ασάνζ να ταξιδέψει στην ηπειρωτική χώρα των ΗΠΑ και της εγγύτητας του δικαστηρίου με την Αυστραλία.

Οι εισαγγελείς συμφώνησαν σε ποινή πέντε ετών, αλλά δήλωσαν ότι ο χρόνος που έχει ήδη εκτίσει σε βρετανική φυλακή θα προσμετρηθεί σε αυτήν. Αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα θα κυκλοφορεί ελεύθερος μετά την καταδίκη του.

Η ομολογία ενοχής μένει να εγκριθεί από δικαστή, και όταν εγκριθεί, αναμένεται να επιστρέψει στην Αυστραλία μετά την καταδίκη.

Ο Τζον Σίπτον, πατέρας του Ασάνζ, δήλωσε στα αυστραλιανά μέσα ενημέρωσης την Τρίτη ότι φαίνεται πως «ο Τζούλιαν θα μπορέσει να απολαύσει μια συνηθισμένη ζωή με την οικογένειά του και τη σύζυγό του, Στέλλα».