Γαλλία: Το θρίλερ του β' γύρου - Τι συμβαίνει μετά τον αρχικό θρίαμβο της ακροδεξιάς

Ο Εθνικός Συναγερμός (RN) της Μαρίν Λεπέν κέρδισε το 33% των ψήφων στον πρώτο γύρο των πρόωρων βουλευτικών εκλογών της Γαλλίας, με το Νέο Λαϊκό Μέτωπο (NFP) να συγκεντρώνει 28% και το κεντρώο μπλοκ του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν να λαμβάνει μόλις το 21%.

Εν αναμονή και του δεύτερου γύρου των εκλογών, στις 7 Ιουλίου, είναι δύσκολο οι ψήφοι να μεταφραστούν σε αριθμούς εδρών στην εθνοσυνέλευση καθώς το τελικό αποτέλεσμα θα εξαρτηθεί από τα αποτελέσματα των εκλογικών περιφερειών.

Η Guardian έχει φτιάξει ένα οδηγό για το ποια είναι τα επόμενα βήματα εν αναμονή του δεύτερου γύρου εκλογών που θα καθορίσει εάν στο τιμόνι θα βρεθεί για πρώτη φορά στην ιστορία της Γαλλίας το ακροδεξιό, αντιμεταναστευτικό κόμμα της Λεπέν.

Τι ισχύει με τους δύο γύρους των εκλογών

Για να κερδίσει ένας υποψήφιος μία από τις 577 έδρες στην εθνοσυνέλευση στον πρώτο γύρο, πρέπει να συγκεντρώσει πάνω από το 50% των ψήφων, εκπροσωπώντας τουλάχιστον το 25% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων.

Αυτό συνήθως συμβαίνει σπάνια, αν και λόγω της υψηλής συμμετοχής στις εκλογές του 2024 ο αριθμός αυτός αυξήθηκε.

Εάν κανένας υποψήφιος σε μια εκλογική περιφέρεια δεν το πετύχει αυτό, οι δύο υποψήφιοι με τα υψηλότερα ποσοστά συν οποιονδήποτε άλλον συγκέντρωσε τουλάχιστον το 12,5% του συνόλου των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων προχωρούν σε δεύτερο γύρο. Σε αυτόν τον γύρο, εκλέγεται ο υποψήφιος που λαμβάνει τις περισσότερες ψήφους.

Πώς λειτουργεί το σύστημα των δύο γύρων;

Το σύστημα των δύο γύρων είναι εξαιρετικά δυσανάλογο και ενισχύει τεχνητά τα μεγαλύτερα κόμματα. Για παράδειγμα, με ποσοστό συμμετοχής 65%, το όριο του 12,5% σημαίνει ότι τα κόμματα θα πρέπει να εξασφαλίσουν την υποστήριξη σχεδόν του 20% των εκλογέων που έχουν δικαίωμα ψήφου για να περάσουν στον δεύτερο γύρο.

Στις τωρινές εκλογές, το ποσοστό συμμετοχής ήταν σημαντικά χαμηλότερο από αυτό, πράγμα που σημαίνει ότι σχεδόν σε κάθε εκλογική περιφέρεια, μόνο δύο υποψήφιοι πέρασαν στον δεύτερο γύρο και ο αριθμός των τριπλών ή τετραπλών αναμετρήσεων ήταν πολύ χαμηλός.

Τι είναι διαφορετικό σε αυτές τις εκλογές;

Ο συνδυασμός της μεγάλης συμμετοχής και των λιγότερων υποψηφίων - 4.011 έναντι 6.290 το 2022 - από τρία μόνο βασικά στρατόπεδα (αριστερά, κέντρο και ακροδεξιά) σημαίνει ότι ο δεύτερος γύρος των εκλογών του 2024 θα περιλαμβάνει αριθμό - ρεκόρ «τριγωνικών» αναμετρήσεων.

Οι ψηφοφόροι σε πολλές εκλογικές περιφέρειες μπορεί να έρθουν αντιμέτωποι με μια τριπλή κούρσα στις 7 Ιουλίου, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσει. Η εταιρεία δημοσκοπήσεων Ipsos προέβλεψε την Κυριακή μεταξύ 285 και 315 τριπλές αναμετρήσεις.

Θεωρητικά, οι τριπλές ή τετραπλές αναμετρήσεις θα πρέπει να λειτουργούν υπέρ του κόμματος με το μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων στον πρώτο γύρο επειδή η ψήφος της αντιπολίτευσης είναι μοιρασμένη. Πολλές τριπλές αναμετρήσεις, ωστόσο, δεν παραμένουν έτσι.

Τι συμβαίνει στις τριπλές κούρσες;

Μέχρι πρόσφατα, αν ο ακροδεξιός Εθνικός Συναγερμός φαινόταν ότι θα κέρδιζε μια έδρα σε μια τριπλή κούρσα, το δεύτερο και το τρίτο κόμμα που κατέλαβαν τη δεύτερη θέση διαπραγματεύονταν, σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, για να καθορίσουν ποιοι υποψήφιοι θα αποχωρούσαν.

Για να είναι επιτυχής, ωστόσο, αυτή η στρατηγική απαιτεί τόσο ότι τα κυρίαρχα κόμματα είναι πρόθυμα να αποσύρουν υποψηφίους. Επίσης, οι ψηφοφόροι θα πρέπει να ψηφίσουν, εάν παράδειγμα είναι κεντροαριστεροί την κεντροδεξιά και το αντίστροφο.

Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό ρεαλιστικά καθώς όλο και περισσότεροι ψηφοφόροι δεν είναι πρόθυμοι να ψηφίσουν κόμματα των οποίων οι πολιτικές δεν ευθυγραμμίζονται απαραίτητα με τις πολιτικές τους προτιμήσεις. Το 2022, το κόμμα της Λεπέν απέσυρε 89 βουλευτές, έναν αριθμό ρεκόρ.

Τι θα συμβεί στις ερχόμενες λοιπόν εκλογές;

Όσον αφορά τα κόμματα, τα ανώτερα στελέχη της τετρακομματικής αριστερο-πράσινης συμμαχίας NFP - συμπεριλαμβανομένου του ηγέτη της ριζοσπαστικής αριστεράς Μελανσόν - έχουν υποσχεθεί ότι σε όλες τις εκλογικές περιφέρειες όπου το ακροδεξιό RN βρίσκεται στην πρώτη θέση και ένας υποψήφιος του NFP στην τρίτη, ο υποψήφιος του NFP θα αποσυρθεί.

Το στρατόπεδο του Μακρόν  είναι  λιγότερο σαφές σχετικά με το τι θα έκαναν οι υποψήφιοί του σε μια παρόμοια θέση, με τον πρόεδρο και τους ηγέτες του κόμματος να αποκαλούν και τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα «ακραία».

Ο πρωθυπουργός, Γκαμπριέλ Ατάλ, δήλωσε την Κυριακή ότι οι υποψήφιοι που κατέλαβαν την τρίτη θέση θα πρέπει να κάνουν στην άκρη: «Ούτε μία ψήφος δεν πρέπει να πάει στον Εθνικό Συναγερμό», τόνισε.

Ορισμένοι υποψήφιοι από τον συνασπισμό του Μακρόν, ωστόσο, ενδέχεται να μην αποσυρθούν αντιμέτωποι με έναν υποψήφιο της αριστεράς.

Όσον αφορά τους ψηφοφόρους, τα πράγματα είναι ακόμη πιο περίπλοκα. Μια δημοσκόπηση της Ipsos της περασμένης εβδομάδας έδειξε ότι το 87% των ψηφοφόρων του NFP είναι πρόθυμοι να ψηφίσουν για να εμποδίσουν το RN. Ωστόσο, το ποσοστό είναι 62% στους ψηφοφόρους τους κόμματος του Μακρόν (Μαζί).

Μια άλλη δημοσκόπηση, της Odoxa, διαπίστωσε ότι λιγότεροι ψηφοφόροι (41%) ήταν πρόθυμοι να μπλοκάρουν το RN απ' ό,τι να μπλοκάρουν το NFP (47%) ή το Μαζί (44%).

Εν ολίγοις, η κατάσταση είναι εξαιρετικά αβέβαιη και θα παραμείνει ρευστή μέχρι να ξεκαθαρίσουν οι πραγματικοί υποψήφιοι που θα κατέβουν στον δεύτερο γύρο.

Με έως και τις μισές έδρες στη συνέλευση να γίνονται δυνητικά τριπλές αναμετρήσεις, το περιθώριο για ένα «ρεπουμπλικανικό μέτωπο» κατά της ακροδεξιάς είναι υπαρκτό. Ωστόσο, μένει να φανεί πώς θα ψηφίσουν και οι ψηφοφόροι.