Βρετανία: Αλλαγή κυβερνητικής σκυτάλης μέσω του Καρόλου - Η διαδικασία στο παλάτι

Ο μελλοντικός πρωθυπουργός της Βρετανίας Κιρ Στάρμερ υποσχέθηκε σήμερα την «εθνική ανανέωση» της χώρας μετά τη σαρωτική νίκη των Εργατικών στις βουλευτικές εκλογές, χάρη στις οποίες το κόμμα επιστρέφει στην εξουσία έπειτα από 14 χρόνια. «Τα καταφέραμε!», δήλωσε θριαμβευτικά ο 61χρονος πρώην δικηγόρος τα ξημερώματα καθώς το κόμμα του εξασφάλισε την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.

Η τελετή από τον Κάρολο για την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης

Αλλά ο ηγέτης των Εργατικών Κίρ Στάρμερ δεν θα γίνει στην πραγματικότητα πρωθυπουργός μέχρι μια προσεκτικά χορογραφημένη τελετή την Παρασκευή, κατά την οποία ο βασιλιάς Κάρολος Γ' θα του ζητήσει επισήμως να σχηματίσει νέα κυβέρνηση.

Πρόκειται για μια στιγμή που αποδεικνύει περίτρανα πως το δικαίωμα διακυβέρνησης στο Ηνωμένο Βασίλειο εξακολουθεί να προέρχεται από τη βασιλική εξουσία, αιώνες μετά τη μεταβίβαση της πραγματικής πολιτικής εξουσίας στα εκλεγμένα μέλη του Κοινοβουλίου.

Η διαδικασία είναι γρήγορη, αν και κάπως βίαιη για τον απερχόμενο πρωθυπουργό Ρίσι Σουνάκ.

Η ιστορία συναντά τον σύγχρονο κόσμο

Αν και η Βρετανία είναι μια συνταγματική μοναρχία όπου η εξουσία του βασιλιά περιορίζεται αυστηρά από το νόμο και την παράδοση, πολλά από όσα συμβαίνουν στη χώρα έχουν απόηχους από το παρελθόν. Στην προκειμένη περίπτωση, η διαδικασία παραπέμπει σε μια εποχή όπου ο βασιλιάς ασκούσε την ανώτατη εξουσία και επέλεγε τον κατεξοχήν υπουργό του - τον πρωθυπουργό - για να διευθύνει την κυβέρνησή του.

Σήμερα, ο πρωθυπουργός είναι ο ηγέτης του κόμματος που έχει την πλειοψηφία στη Βουλή των Κοινοτήτων, αλλά τεχνικά πρέπει να του προσφερθεί η θέση από τον μονάρχη, δήλωσε στο AP η Άννα Γουάιτελοκ, καθηγήτρια ιστορίας της μοναρχίας στο Πανεπιστήμιο City του Λονδίνου.

Η διαδικασία στο παλάτι

Πρώτα, ο Σούνακ θα πάει στο παλάτι του Μπάκιγχαμ για να υποβάλει την παραίτησή του στον βασιλιά. Στη συνέχεια, ο Στάρμερ θα φτάσει για την πρώτη του ακρόαση με τον Κάρολο.

«Υπάρχει ένα μικρό παράθυρο μεταξύ της αποχώρησης του πρωθυπουργού και του επίσημου διορισμού του νέου, όπου τεχνικά η εξουσία βρίσκεται για αυτά τα λίγα λεπτά στον μονάρχη», δήλωσε ο Whitelock. «Έτσι, υπάρχει μια σύντομη στιγμή όπου υπάρχει ουσιαστικά ένα είδος κενού όσον αφορά την κοινοβουλευτική δημοκρατία. Αλλά, φυσικά, αμέσως μετά υπάρχει εκείνη η στιγμή όπου διορίζεται ο νέος πρωθυπουργός».

Αυτό συμβαίνει όταν ο μελλοντικός πρωθυπουργός εισέρχεται στο παλάτι για μια τελετή γνωστή ως «Φιλί των χεριών», αν και στην πραγματικότητα δεν δίνεται κανένα φιλί. Αφού ο βασιλιάς ζητήσει από τον Στάρμερ να σχηματίσει κυβέρνηση, αυτός θα υποκλιθεί και θα σφίξει το χέρι του Καρόλου. Μια φωτογραφία θα τραβηχτεί για να καταγραφεί η στιγμή της μεταβίβασης της εξουσίας.

Αν και δεν υπάρχει καταγραφή των όσων λέγονται μεταξύ μονάρχη και πρωθυπουργού, έξω από τις πύλες των ανακτόρων αναμένεται να είναι έντονη η δραστηριότητα. Ελικόπτερα των ΜΜΕ θα ακολουθήσουν τα αυτοκίνητα των Στάρμερ και Σούνακ μέχρι το παλάτι και πίσω. Οι σχολιαστές συνήθως καταγράφουν με κομμένη την ανάσα την πορεία τους και κάνουν εικασίες για το τι λέγεται πίσω από τις κλειστές πόρτες.

Παραδοσιακά, ο νέος πρωθυπουργός εγκαταλείπει στη συνέχεια το παλάτι με το πρωθυπουργικό αυτοκίνητο και επιστρέφει στην Downing Street για να κάνει δηλώσεις, λαμβάνοντας το χειροκρότημα των μελών του προσωπικού καθώς εισέρχεται από την περίφημη μαύρη πόρτα του αριθμού 10 και αρχίζει τις κυβερνητικές εργασίες.

Τι γίνεται με τον Σούνακ;

Αφού υπέστη μια σκληρή ήττα στις κάλπες, ο Σούνακ θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει την επίσημη κατοικία του πρωθυπουργού πριν φτάσει ο Στάρμερ λίγες ώρες αργότερα.

Ο μελλοντικός πρώην πρωθυπουργός θα οδηγηθεί στο παλάτι με ένα υπουργικό αυτοκίνητο με σοφέρ. Αλλά αφού υποβάλει την παραίτησή του, θα φύγει με ιδιωτικό όχημα και θα επιστρέψει στην ιδιωτική του κατοικία.

Η μετάβαση είναι τόσο γρήγορη που το μεταφορικό βαν για τον απερχόμενο ηγέτη βρίσκεται συνήθως κάπου κοντά στην πίσω πόρτα της Downing Street, καθώς ο νέος ηγέτης υποκλίνεται μπροστά.

Γιατί έχει σημασία η τελετή;

Η όλη βασιλική τελετή δείχνει, αν μη τι άλλο, ότι η μοναρχία παραμένει σύμβολο σταθερότητας και συνέχειας σε μια εποχή που οι βαθιές διαιρέσεις στην κοινωνία οδηγούν σε οργισμένες πολιτικές συζητήσεις. Ο βασιλιάς, ο οποίος στέκεται πάνω από την πολιτική αντιπαράθεση, διευθύνει ωστόσο την παράσταση - έστω και τελετουργικά - και θα συνεχίσει να το κάνει ακόμη και μετά την αποχώρηση αυτού του πρωθυπουργού.

Στα 70 χρόνια της βασιλείας της, η βασίλισσα Ελισάβετ Β' υπηρετήθηκε από 15 πρωθυπουργούς. Ο Κάρολος, ο οποίος βρίσκεται στο θρόνο λιγότερο από δύο χρόνια, υποδέχεται τώρα τον δεύτερο.

Τα επόμενα βήματα

Ο βασιλιάς πραγματοποιεί εβδομαδιαίες συναντήσεις με τον πρωθυπουργό για να συζητήσει κυβερνητικά θέματα. Ενώ ο μονάρχης είναι πολιτικά ουδέτερος, εξακολουθεί να έχει το δικαίωμα να «συμβουλεύει και να προειδοποιεί» τον πρωθυπουργό, αν το θεωρεί απαραίτητο. Οι συναντήσεις αυτές είναι ιδιωτικές και τα θέματα που συζητούνται παραμένουν εμπιστευτικά.

Ο βασιλιάς θα επιστρέψει στη δημόσια σκηνή αργότερα αυτό το μήνα για την επόμενη μεγάλη βασιλική εκδήλωση: τα κρατικά εγκαίνια του Κοινοβουλίου.

Παραδοσιακά, ο μονάρχης φτάνει με μια άμαξα με άλογα, κάθεται στον κυρίαρχο θρόνο στη Βουλή των Λόρδων και φορά το αυτοκρατορικό κρατικό στέμμα.

Στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια μιας κοινής συνεδρίασης της Βουλής των Λόρδων και της Βουλής των Κοινοτήτων, θα εκφωνήσει μια ομιλία που γράφτηκε γι' αυτόν από την επερχόμενη κυβέρνηση για να εκθέσει το νομοθετικό της πρόγραμμα.