Γαλλία αντιμέτωπη με την πολιτική παράλυση - Τα σενάρια για την επόμενη ημέρα

Η ανατρεπτική νίκη του Νέου Λαϊκού Μετώπου στις εκλογές στη Γαλλία, προκάλεσε έκπληξη, σοκ και ανακούφιση αλλά το αποτέλεσμα ήταν αναμενόμενο: αδιέξοδο και ένα κοινοβούλιο με τρία αντίπαλα πολιτικά μπλοκ με πολύ διαφορετικές πλατφόρμες και χωρίς παράδοση συνεργασιών. Την ίδια ώρα το γαλλικό Σύνταγμα δεν δίνει τη δυνατότητα νέων εκλογών τουλάχιστον για έναν χρόνο.

Έτσι, με τον Μακρόν να έχει υποσχεθεί να μην παραιτηθεί μέχρι τις προεδρικές εκλογές του 2027, τι είναι πιθανό να συμβεί στη συνέχεια;  Ο Guardian αναλύει σε άρθρο τις επιλογές για το μπορεί να γίνει στο μετεκλογικό τοπίο στη Γαλλία.

Θα μπορούσε το Λαϊκό Μέτωπο να ελπίζει σε σχηματισμό κυβέρνησης;

Κόντρα σε όλες τις προσδοκίες, η συμμαχία του Νέου Λαϊκού Μετώπου θα είναι η μεγαλύτερη δύναμη στο κοινοβούλιο, αλλά απέχει πολύ από τις 289 έδρες που απαιτούνται για την απόλυτη πλειοψηφία.

Ο Μελανσόν απαίτησε την Κυριακή από τον Μακρόν να διορίσει έναν πρωθυπουργό από τη συμμαχία και να εφαρμόσει το σύνολο του προγράμματος του Νέου Λαϊκού Μετώπου. Πολλοί, μεταξύ άλλων και από τον συνασπισμό του, δήλωσαν ότι χωρίς πλειοψηφία το αριστερό μπλοκ θα αναγκαστεί να διαπραγματευτεί.

Το σύνταγμα της Γαλλίας επιτρέπει στον πρόεδρο να επιλέγει όποιον θέλει ως πρωθυπουργό. Στην πράξη, επειδή το κοινοβούλιο μπορεί να επιβάλει την παραίτηση της κυβέρνησης, ο αρχηγός του κράτους επιλέγει πάντοτε κάποιον που θα είναι αποδεκτός από τη συνέλευση.

Κανονικά αυτό θα ήταν κάποιος από το μεγαλύτερο μπλοκ στο κοινοβούλιο - αλλά ο διορισμός ενός ριζοσπάστη αριστερού πρωθυπουργού θα διέτρεχε τον κίνδυνο επαναλαμβανόμενων ψήφων δυσπιστίας που θα υποστηρίζονταν όχι μόνο από την κεντροδεξιά και την ακροδεξιά, αλλά ενδεχομένως και από το στρατόπεδο του προέδρου.

Μπορεί να σχηματιστεί κυβερνητικός συνασπισμός;

Σε αντίθεση με πολλές χώρες της Ευρώπης, η Γαλλία δεν έχει εμπειρία ευρύτερων συνασπισμών από τις χαοτικές ημέρες της 4ης Δημοκρατίας, αλλά αρκετές προσωπικότητες από την Αριστερά και το κέντρο έχουν προηγουμένως προτείνει ότι θα μπορούσε να αποτελέσει λύση σε ένα κοινοβούλιο με αδιέξοδο.

Ο πρώην πρωθυπουργός Εντουάρντ Φιλίπ, ο μακροχρόνιος σύμμαχος του Μακρόν Φρανσουά Μπαϊρού και η ηγέτης των Πρασίνων Μαρί Τοντελιέρ ήταν μεταξύ εκείνων που είπαν την περασμένη εβδομάδα ότι ένας συνασπισμός κατά του Εθνικού Συναγερμού, από τη μετριοπαθή αριστερά έως την κεντροδεξιά, θα μπορούσε να ενωθεί γύρω από ένα βασικό νομοθετικό πρόγραμμα.

Την Κυριακή, αρκετοί είπαν ότι κάτι παρόμοιο θα χρειαζόταν και τώρα. «Βρισκόμαστε σε μια διαιρεμένη συνέλευση- πρέπει να συμπεριφερθούμε σαν ενήλικες», δήλωσε ο Ραφαέλ Γκλυκσμάν. «Το Κοινοβούλιο πρέπει να είναι η καρδιά της εξουσίας στη Γαλλία».

Κανείς δεν είχε κερδίσει, σημείωσε ο Μπαϊρού, προσθέτοντας ότι «οι ημέρες της απόλυτης πλειοψηφίας έχουν περάσει» και ότι θα πρέπει «όλοι να καθίσουν σε ένα τραπέζι και να αναλάβουν τις ευθύνες τους». Ο ηγέτης των Σοσιαλιστών Ολιβιέ Φορ, δήλωσε ότι η ψηφοφορία πρέπει να «ανοίξει το δρόμο για μια πραγματική επανίδρυση».

Πολλά θα εξαρτηθούν από την προθυμία του Ανυπότακτη Γαλλία να συμβιβαστεί - και από την αντίδραση της μετριοπαθούς αριστεράς αν το κόμμα του Μελανσόν αρνηθεί να παίξει μπάλα. Το κόμμα της σκληρής αριστεράς έχει δηλώσει εδώ και καιρό ότι θα μπει ποτέ στην κυβέρνηση μόνο για να «εφαρμόσει τις δικές μας πολιτικές και κανενός άλλου».

Πολλοί από τους κεντρώους του Μακρόν, εν τω μεταξύ, έχουν δηλώσει ότι δεν θα συνάψουν συμμαχία με την Ανυπότακτη Γαλλία. Οι πρώτες εκτιμήσεις έδειχναν ότι είναι πιθανό μια συμμαχία μεταξύ των δυνάμεων του Μακρόν, των Σοσιαλιστών, των Πρασίνων και μερικών άλλων να μπορούσε να συγκεντρώσει μια ισχνή πλειοψηφία.

Ωστόσο, οι ειδικοί λένε ότι ένας κυρίαρχος συνασπισμός, αν και κατ' αρχήν είναι εφικτός, θα ήταν δύσκολο να δημιουργηθεί, δεδομένων των διαφορετικών θέσεων των κομμάτων σε θέματα όπως η φορολογία, οι συντάξεις και οι πράσινες επενδύσεις. Θα μπορούσε επίσης να είναι ευάλωτος σε προτάσεις μομφής που υποστηρίζονται τόσο από την Ανυπότακτη Γαλλία όσο και από τον Εθνικό Συναγερμό.

«Είναι μια ωραία ιδέα στα χαρτιά, αλλά υπάρχει ένα τεράστιο χάσμα μεταξύ του τι είναι εφικτό και του τι είναι πραγματικά εφικτό», δήλωσε εμπειρογνώμονας συνταγματικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στο Παρίσι. «Και το πρόγραμμά του θα μπορούσε να προβλέπει μόνο το ελάχιστο».

Συμμαχίες ad hoc, μια τεχνοκρατική κυβέρνηση: τι άλλο είναι δυνατό;

Αντί να προσπαθήσει να συγκροτήσει μια επίσημη κυβέρνηση συνασπισμού, ο απερχόμενος πρωθυπουργός, Γκαμπριέλ Ατάλ, πρότεινε την περασμένη εβδομάδα ότι τα κυρίαρχα κόμματα θα μπορούσαν να σχηματίσουν διάφορες ad hoc συμμαχίες για να ψηφίσουν μεμονωμένα νομοθετήματα.

Ο Μακρόν έχει δοκιμάσει αυτή τη στρατηγική από τότε που έχασε την πλειοψηφία του το 2022, αλλά με περιορισμένη επιτυχία, καθώς χρειάστηκε να καταφύγει πολλές φορές σε ειδικές συνταγματικές εξουσίες, όπως το αντιδημοφιλές άρθρο 49.3, για να προωθήσει τη νομοθεσία χωρίς κοινοβουλευτική ψηφοφορία.

Ο πρόεδρος θα μπορούσε επίσης να εξετάσει το ενδεχόμενο να διορίσει μια τεχνοκρατική κυβέρνηση, του είδους που είναι γνωστό σε χώρες όπως η Ιταλία, αποτελούμενη από εμπειρογνώμονες όπως οικονομολόγους, ανώτερους δημόσιους υπαλλήλους, ακαδημαϊκούς, διπλωμάτες και ηγέτες επιχειρήσεων ή συνδικάτων.

Η Γαλλία δεν έχει εμπειρία από τέτοιες κυβερνήσεις. Ο Ντεροσιέ συνταγματολόγος στο Πανεπιστήμιο της Λιλ, δήλωσε ότι δεν υπάρχει ούτε «θεσμικός ορισμός» τους, οπότε θα πρόκειται για «μια κανονική κυβέρνηση, ελεύθερη να ενεργεί όπως επιθυμεί - αρκεί να έχει την υποστήριξη του κοινοβουλίου"»

Τέλος, ο Μακρόν θα μπορούσε να ζητήσει από τον Ατάλ - ο οποίος την Κυριακή δήλωσε ότι θα υποβάλει την παραίτησή του - να παραμείνει επικεφαλής κάποιας μορφής υπηρεσιακής κυβέρνησης.

Ποιες είναι οι πιθανές συνέπειες όλων αυτών;

Ό,τι κι αν συμφωνηθεί φαίνεται πιθανό ότι η Γαλλία οδεύει προς μια μακρά περίοδο πολιτικής αβεβαιότητας και αστάθειας, η οποία ενδεχομένως να χαρακτηρίζεται από ελάχιστη νομοθετική πρόοδο, στην καλύτερη περίπτωση, και στη χειρότερη από κοινοβουλευτικό αδιέξοδο.

Ο Ντομινίκ Ρενιέ, ένας πολιτικός επιστήμονας, δήλωσε ότι μια κυβέρνηση με γυμνά χέρια μπορεί να μην είναι κακό πράγμα, παρουσιάζοντάς την ως μια "κυβέρνηση επανόρθωσης" που θα μπορούσε να σταθεροποιήσει το πλοίο και να προσπαθήσει να "διορθώσει ό,τι δεν λειτουργεί" για έναν πληθυσμό που έχει κουραστεί από τις πολιτικές αναταραχές.

«Η Γαλλία σήμερα έχει απορρίψει την κυριαρχία της ακροδεξιάς», δήλωσε ο Μουτζάμπα Ραχμάν της εταιρείας συμβούλων Eurasia Group. «Αλλά τα αποτελέσματα δείχνουν αδιέξοδο και παράλυση, ακόμη και αν η Αριστερά έχει ξεπεράσει τις προσδοκίες, ενώ η ακροδεξιά έχει υπολείψει σοβαρά».