Σουδάν: Στρατιωτικό πραξικόπημα ανέτρεψε τον πρόεδρο Μπασίρ

Ο Σουδανός πρόεδρος Όμαρ αλ Μπασίρ, ο οποίος κυβέρνησε τη χώρα επί 30 χρόνια, ανετράπη από ένα στρατιωτικό πραξικόπημα την Πέμπτη (11/4) Στο Σουδάν υπήρχε για μήνες ένα κίνημα αμφισβήτησης ενάντια στον οικονομικό μαρασμό που βιώνει η χώρα. Πλέον ένα στρατιωτικό συμβούλιο θα κυβερνήσει για μια μεταβατική περίοδο δύο ετών.

Η πτώση του Μπασίρ δημιούργησε ένα εορταστικό κλίμα στη χώρα το οποίο γρήγορα μετατράπηκε σε οργή, με την βασική οργάνωση που διοργανώνει τις διαδηλώσεις να απορρίπτει την ανακοίνωση του Υπουργείου Άμυνας για μεταβατική περίοδο δύο ετών υπό ένα στρατιωτικό συμβούλιο και να καλεί σε συνέχιση των κινητοποιήσεων.

Τέτοιες διαμαρτυρίες, που πλέον γίνονται νύχτα μέρα ενέχουν τον κίνδυνο βίαιων συγκρούσεων, με τις στρατιωτικές αρχές να επιβάλουν για ένα μήνα απαγόρευση της κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια της νύχτας από τις 23:00 έως τις 05:00 ώρα Ελλάδας.

«Ανακοινώνω, ως υπουργός Άμυνας, την πτώση του καθεστώτος και την κράτηση σε ασφαλή τοποθεσία του επικεφαλής του», δήλωσε σε ανακοίνωση που μεταδόθηκε από την κρατική τηλεόραση ο Άουαντ Μοχάμεντ Άχμεντ Ιμπν Αούφ. Ο Σουδανός υπουργός Άμυνας ανακοίνωσε πως θα διεξαχθούν εκλογές στο τέλος της μεταβατικής περιόδου.

Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, το πρωί της Πέμπτης ένα τεράστιο πλήθος είχε συγκεντρωθεί στο κέντρο της πρωτεύουσας Χαρτούμ, και αδημονούσε για την αποχώρηση του 75χρονου Μπασίρ από την εξουσία, την οποία είχε καταλάβει με πραξικόπημα το 1989.

«Το καθεστώς έπεσε, το καθεστώς έπεσε!» τραγουδούσαν οι χιλιάδες διαδηλωτές που έκαναν καθιστική διαμαρτυρία από το Σάββατο μπροστά από το κτίριο του επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων. ‘Ομως η χαρά τους δεν κράτησε για πολύ καθώς ο λαός δεν θέλει ένα τόσο μεγάλο μεταβατικό διάστημα.

Ουάσινγκτον, Παρίσι, Λονδίνο, Βρυξέλλες, Βερολίνο και Βαρσοβία ζήτησαν έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για το Σουδάν, η οποία πιθανότατα θα γίνει την Παρασκευή.

Εκεχειρία στο Νταρφούρ

«Προσφέραμε (στον Μπασίρ) κατ' επανάληψη εναλλακτικές λύσεις, αλλά αντιμετωπίσαμε μια βούληση για την επίλυση του προβλήματος με την ανάπτυξη των δυνάμεων ασφαλείας που μπορεί να οδηγήσει σε μεγάλες απώλειες», δήλωσε Άχμεντ Ιμπν Αούφ.

Εκτός από την απομάκρυνση του προέδρου, ο υπουργός Άμυνας ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός «μεταβατικού στρατιωτικού συμβουλίου» για μια περίοδο δύο ετών.

Ο εναέριος χώρος και τα χερσαία σύνορα της χώρας έκλεισαν για 24 ώρες μέχρι νεότερης ειδοποίησης, πρόσθεσε.

Μια κατάπαυση του πυρός ανακοινώθηκε επίσης σε όλη τη χώρα, ιδιαίτερα σε περιοχές που αντιμετωπίζουν εξεγέρσεις, όπως το Νταρφούρ (δυτικά), όπου οι συγκρούσεις έχουν στοιχίσει περισσότερες από 300.000 ζωές από το 2003, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Το 2009, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ) στη Χάγη εξέδωσε ένταλμα σύλληψης κατά του Μπασίρ για «εγκλήματα πολέμου» και «κατά της ανθρωπότητας» στο Νταρφούρ, προσθέτοντας το 2010 την κατηγορία της «γενοκτονίας».

Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, η συχνότητα των βίαιων συγκρούσεων έχει καταγράψει μείωση σε μεγάλο βαθμό στο Νταρφούρ, με τον τέως πλέον πρόεδρο Μπασίρ να είχε ανακοινώσει αρκετές μονομερείς εκεχειρίες.

«Απορρίπτουμε πλήρως αυτή την ‘επανάσταση του παλατιού’» σχολίασε ο Αμπντέλ Ουαλίντ Νουρ, ηγέτης μιας ομάδας ανταρτών στο Νταρφούρ, του «Απελευθερωτικού Στρατού του Σουδάν». Ζήτησε και αυτός μια «μεταβατική πολιτική κυβέρνηση».

Αν οι ηγέτες των λαϊκών κινητοποιήσεων κατόρθωσαν την απομάκρυνση του Μπασίρ, η ιδέα ενός «στρατιωτικού συμβουλίου» για να διαχειριστεί μια μακρά μεταβατική περίοδο δύο ετών, απορρίπτεται από τους ίδιους.

«Το καθεστώς ηγήθηκε ενός στρατιωτικού πραξικοπήματος παρουσιάζοντας τα ίδια πρόσωπα (...) ενάντια στα οποία ο λαός μας εξεγέρθηκε», απάντησε σε μια δήλωση η Συμμαχία για την Ελευθερία και την Αλλαγή (ALC).

«Καλούμε το λαό να συνεχίσει την καθιστική διαμαρτυρία μπροστά από το κτίριο του επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων και σε ολόκληρη τη χώρα».

Η πρώτη χώρα που αντέδρασε στις εξελίξεις, η γειτονική Αίγυπτος, όπου ο στρατός επίσης εκδίωξε τον Χόσνι Μουμπάρακ από την εξουσία το 2011 υπό την πίεση λαϊκών κινητοποιήσεων, ανέφερε ότι είναι «σίγουρη για την ικανότητά του λαού και του στρατού» για να φέρει αυτή τη μετάβαση.

Η Αφρικανική Ένωση (AU) επέκρινε την στρατιωτική ανατροπή του Μπασίρ και ζήτησε ψυχραιμία και αυτοσυγκράτηση στη χώρα. «Η ανάληψη της εξουσίας από το στρατό δεν είναι η κατάλληλη απάντηση στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το Σουδάν και τις προσδοκίες του λαού του» δήλωσε ο Πρόεδρος της Επιτροπής της Ένωσης Μούσα Φακί, σε ανακοίνωσή του.

Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξέφρασε την ελπίδα σήμερα ότι το Σουδάν θα επιστρέψει σε μια «ομαλή δημοκρατική διαδικασία», μετά από την πτώση του Μπασίρ, στενού συμμάχου της Άγκυρας.

Η Γερμανία, μέσω της υπουργού Άμυνας Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι η κατάσταση δίνει στο Σουδάν μια «ευκαιρία» να επιτύχει τη «συγκρότηση μιας δημοκρατικής διακυβέρνησης».

«Ειρηνικά, ειρηνικά, ειρηνικά»

Λίγο πριν την ανακοίνωση του υπουργού Άμυνας, η ισχυρή υπηρεσία πληροφοριών στο Σουδάν (NISS), κύρια υπεύθυνη για την καταστολή των διαδηλώσεων, ανακοίνωσε την απελευθέρωση όλων των πολιτικών κρατουμένων.

Το πρωί, στο κέντρο της πρωτεύουσας εισέβαλε ένα τεράστιο εύθυμο πλήθος,ενώ έκτη συνεχή ημέρα, χιλιάδες από τους πιο αποφασισμένους διαδηλωτές παρέμειναν μπροστά από το κτίριο του αρχηγείου του στρατού, το οποίο επίσης στεγάζει το υπουργείο Άμυνας και την επίσημη κατοικία του προέδρου.

Πλήθος κόσμου συγκεντρώθηκε επίσης στις πόλεις Μαντάνι, Γκαντάρεφ, Πορτ Σουδάν, Αλ Οντέϊντ και Κασάλα. Η ALC κάλεσε τον πληθυσμό μην «εξαπολύει επιθέσεις ενάντια σε καμία κυβερνητική είτε ιδιωτική ιδιοκτησία». «Η επανάστασή μας είναι ειρηνική, ειρηνική, ειρηνική», ανέφερε σε δήλωση.

Παρόλα αυτά διαδηλωτές εισέβαλαν σε ένα κτίριο της NISS στην Κασάλα, αφού οι αξιωματικοί αρνήθηκαν να απελευθερώσουν τους κρατουμένους που κρατούνται εκεί, σύμφωνα με αυτόπτη μάρτυρα. Μια παρόμοια επίθεση πραγματοποιήθηκε στο Πορτ Σουδάν (ανατολικά) από διαδηλωτές κατά του καθεστώτος, σύμφωνα με μάρτυρες.

«Αρκετά»

Από το Σάββατο, οι διαδηλωτές δέχθηκαν επανειλημμένες επιθέσεις της NISS, η οποία προσπάθησε ανεπιτυχώς να διαλύσει το πλήθος με δακρυγόνα.Έντεκα άτομα, συμπεριλαμβανομένων έξι μελών των δυνάμεων ασφαλείας, σκοτώθηκαν την Τρίτη κατά τη διάρκεια διαμαρτυριών στο Χαρτούμ, ανέφερε η κυβέρνηση την Τετάρτη. Συνολικά, 49 άνθρωποι σκοτώθηκε σε βιαιοπραγίες από το Δεκέμβριο, όποτε ξεκίνησε το κύμα διαδηλώσεων, σύμφωνα με επίσημες πηγές.

Ο πρόεδρος προσπάθησε να αντιμετωπίσει τις διαδηλώσεις κηρύσσοντας κατάσταση έκτακτης ανάγκης στις 22 Φεβρουαρίου σε όλη την επικράτεια. Η Διεθνής Αμνηστία κάλεσε σήμερα τις νέες αρχές να «δώσουν ένα μόνιμο τέλος σε μια εποχή σφαγών και καταπίεσης» στο Σουδάν.