Το μεγάλο στοίχημα της οικονομίας για την Τουρκία: Αναβάθμιση από τη Moody's αλλά εκατομμύρια πολίτες σε βαθιά φτώχεια

Στο ίδιο επίπεδο με χώρες όπως το Μπαγκλαντές, η Κόστα Ρίκα και η Ναμίμπια τοποθετείται η Τουρκία, παρά την πρόσφατη αναβάθμιση της οικονομίας της από τη Moody's σε B1 από B3.

Η αναβάθμιση, που παραμένει τέσσερα βήματα κάτω από το επίπεδο της «επενδυτικής βαθμίδας», φαίνεται να στοχεύει στην προσέλκυση «ζεστού χρήματος» λόγω των υψηλών επιτοκίων, κυρίως από τη λεκάνη του Ατλαντικού (ΗΠΑ), ενώ άμεσες επενδύσεις αναμένονται από τη λεκάνη του Ειρηνικού, όπως αυτές της Κίνας και σημαντικών τεχνολογικών εταιρειών.

Η εισροή ζεστού χρήματος, πάντως, θα είναι πιο άμεση και εύκολη από την εισροή μακροπρόθεσμων επενδύσεων.

Μια ματιά στην μακρο-οικονομική κατάσταση της Τουρκίας

Το ΔΝΤ δημοσίευσε την τρίτη Παγκόσμια Οικονομική Προοπτική του έτους και περιλαμβάνει τόσο καλά όσο και κακά νέα για την Τουρκία. Η πρόβλεψη για την αύξηση του ΑΕΠ το 2024 αυξήθηκε κατά 0,5% έως 3,6% - αλλά η πρόβλεψη ανάπτυξης για το 2025 μειώθηκε κατά 0,5% έως 2,7%.

Εν τω μεταξύ, τα στοιχεία της CB έδειξαν ότι τα ανεξόφλητα εξωτερικά δάνεια του ιδιωτικού τομέα, αυξήθηκαν κατά 4,5 δισεκατομμύρια δολάρια από το τέλος του 2023, συνολικά 168,5 δισεκατομμύρια δολάρια.

Η χρηματοδότηση παραμένει διαρθρωτικό ζήτημα στη χώρα: το 80% των επιχειρήσεων έχουν προβλήματα με την πρόσβαση στη χρηματοδότηση και το 90% των ιδιοκτητών επιχειρήσεων αγωνίζονται με ιδιωτικά δάνεια. Το έλλειμμα του προϋπολογισμού του Ιουνίου διευρύνθηκε κατά 25% τον τελευταίο χρόνο και έφτασε τα 275,3 δισ. δολάρια.

Οι εξαγωγές της Τουρκίας σε κρίση

Η χώρα έχει χάσει την ανταγωνιστικότητά της στις εξαγωγές και αδυνατεί να επιτύχει το στόχο των 267 δισεκατομμυρίων δολαρίων για το 2024, σύμφωνα με την Ένωση Τούρκων Εξαγωγέων (ΤΙΜ). Το εμπορικό έλλειμμα της χώρας διευρύνθηκε στα 6,44 δισ. δολάρια τον Ιούνιο, με τις εξαγωγές και τις εισαγωγές να μειώνονται. Η αποτυχία οφείλεται στον υψηλό πληθωρισμό και στις χαμηλές συναλλαγματικές ισοτιμίες της τουρκικής λίρας έναντι του δολαρίου. Η Ένωση Τούρκων Εξαγωγέων εκτιμά ότι η τρέχουσα ισοτιμία των 33 λιρών ανά δολάριο είναι χαμηλότερη από το αναγκαίο επίπεδο και η συναλλαγματική ισοτιμία θα πρέπει να είναι στο ίδιο επίπεδο με τον πληθωρισμό για καταγράφει κέρδη.

Παραδείγματα από την οικονομική κατάσταση της Τουρκίας δείχνουν απώλεια παρουσίας στις αγορές πολλών χωρών, με τους τομείς της χαλυβουργίας, αυτοκινητοβιομηχανίας, έτοιμων ενδυμάτων, δέρματος, τσιμέντου και γυαλιού, μηχανημάτων, άμυνας και αεροδιαστημικής, κλωστοϋφαντουργίας και χαλιών να πλήττονται σοβαρά.

Πάνω από 3,4 εκατομμύρια νοικοκυριά βιώνουν βαθιά φτώχεια στην Τουρκία

Η Τουρκία αντιμετωπίζει μία αυξανόμενη κρίση φτώχειας, με τον αριθμό των νοικοκυριών που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα Οικογενειακής Στήριξης να φτάνει τα 3,48 εκατομμύρια τον Ιούνιο του 2024. Αυτό το πρόγραμμα παρέχει στήριξη από 23€ έως 35€ ανά νοικοκυριό, ανάλογα με το κατά κεφαλήν εισόδημα, το οποίο κυμαίνεται από 12€ έως 160€.

Όταν το πρόγραμμα τέθηκε σε εφαρμογή τον Ιούνιο του 2022, είχαν επωφεληθεί 2,5 εκατομμύρια νοικοκυριά. Τον Ιούνιο, το όριο πείνας στην Τουρκία ξεπέρασε τον κατώτατο μισθό κατά σχεδόν 55€.