Αντιδράσεις για το σχέδιο της Ουκρανίας να αγοράσει πυρηνικούς αντιδραστήρες ρωσικής κατασκευής

Η κυβέρνηση της Ουκρανίας έχει έρθει αντιμέτωπη με σφοδρές αντιδράσεις για το πολλών εκατομμυρίων δολαρίων σχέδιο αγοράς παροπλισμένων πυρηνικών αντιδραστήρων από τη Βουλγαρία. Πολλοί ασκούν δριμύ κριτική ότι οι αξιωματούχοι ανοίγουν την πόρτα στη διαφθορά.

Όπως αναφέρει το Politico, η κυβέρνηση θέλει να θέσει σε λειτουργία δύο νέες μονάδες στον πυρηνικό σταθμό Khmelnytskyi στη δυτική Ουκρανία, υποστηρίζοντας ότι θα βοηθήσουν στην ενίσχυση του ενεργειακού δικτύου της χώρας που οι ρωσικές βόμβες έχουν αποδεκατίσει. Ο ταχύτερος και πιο γρήγορος τρόπος για να γίνει αυτό, υποστηρίζουν, είναι να αγοράσουν αντιδραστήρες ρωσικής κατασκευής που βρίσκονται σήμερα σε αποθήκες στη Βουλγαρία, με εκτιμώμενο κόστος 600 εκατομμύρια δολάρια.

Αλλά η συμφωνία χρειάζεται την υπογραφή βουλευτών όπου πολλοί -ακόμα και από το κόμμα του ίδιου του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι- ισχυρίζονται ότι η συμφωνία θα μπορούσε να ανοίξει μια τεράστια «τρύπα» στον κουρελιασμένο προϋπολογισμό της χώρας για ξεπερασμένη τεχνολογία που δεν θα βοηθήσει απαραίτητα τους Ουκρανούς να αποτρέψουν τις συνεχείς διακοπές ρεύματος.

«Είναι εξαιρετικά σπάνιο να μην υποστηρίζονται πράγματα σε τόσο υψηλό επίπεδο», δήλωσε ο Andrii Zhupanyn, βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος του Ζελένσκι και μέλος της επιτροπής ενέργειας του κοινοβουλίου.

Τα ερωτήματα των βουλευτών

Αναφέρθηκε σε διάφορα ερωτήματα που, όπως είπε, παρέμειναν αναπάντητα: «Μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά να αγοράζουμε ρωσικούς πυρηνικούς αντιδραστήρες κατά τη διάρκεια της πλήρους εισβολής; Και ποια είναι η κατάσταση αυτών των αντιδραστήρων; Αγοράστηκαν από τη Βουλγαρία πριν από 10-12 χρόνια, άρα θα λειτουργούν όταν φτάσουν στην Ουκρανία;».

Ωστόσο, ο υπουργός Ενέργειας της Ουκρανίας, Χεμάν Γκαλουσένκο, ο οποίος προωθεί το σχέδιο, αντέκρουσε τις ανησυχίες, υποστηρίζοντας ότι η επέκταση της πυρηνικής ενέργειας είναι η μόνη επιλογή για το ταλαιπωρημένο ενεργειακό δίκτυο και ότι οι δύο αντιδραστήρες VVER-1000 είναι η πιο αποτελεσματική επιλογή της Ουκρανίας.

«Η ανάπτυξη και η προσθήκη περισσότερων μονάδων στον πυρηνικό σταθμό Khmelnytskyi αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνηση της Ουκρανίας» δήλωσε ο ίδιος στην Politico.

Η διαμάχη αυτή δημιούργησε άλλο ένα σημείο διαμάχης καθώς η Ουκρανία προσπαθεί να πατάξει τη διαφθορά στον ενεργειακό της τομέα. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, αναπληρωτής υπουργός του Γκαλουσένκο, συνελήφθη με την κατηγορία ότι πίεσε για δωροδοκία μισού εκατομμυρίου δολαρίων με αντάλλαγμα τη μεταφορά εξοπλισμού εξόρυξης άνθρακα που ανήκε σε κρατική επιχείρηση.

Ο Zhupanyn και οι συνάδελφοί του ισχυρίζονται ότι η αγορά του ρωσικού πυρηνικού αντιδραστήρα μπορεί να οδηγήσει σε ύποπτες συναλλαγές.

«Τα τελευταία 10 χρόνια, υπήρξαν πολλές ποινικές υποθέσεις εναντίον ανθρώπων που χρησιμοποίησαν διαγωνισμούς για να αποσπάσουν μετρητά από την κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας της Ουκρανίας», δήλωσε σε συνέντευξή του. «Εάν τους επιτρέψετε να ξοδέψουν δισεκατομμύρια γρίβνα για αυτό, μπορείτε να περιμένετε έναν πακτωλό ποινικών υποθέσεων τα επόμενα 10 χρόνια».

Ο Γκαλουσένκο αρνήθηκε τις κατηγορίες ότι η κυβέρνηση αποκρύπτει πληροφορίες.

«Το γεγονός και μόνο ότι ο νόμος βρίσκεται στο [κοινοβούλιο] και συζητάμε τις διατάξεις του με τους βουλευτές και την κοινωνία είναι μια σαφής ένδειξη του ανοίγματός μας», πρόσθεσε. «Όλες οι εικασίες περί «διαφάνειας» είναι χειρισμοί από τις δυνάμεις και τους κύκλους που δεν ενδιαφέρονται για την ανάπτυξη του πυρηνικού κρατικού τομέα της Ουκρανίας».

Ωστόσο, οι βουλευτές εξακολουθούν να ισχυρίζονται ότι η κυβέρνηση δεν έχει απαντήσει σε βασικά ερωτήματα σχετικά με το πώς το σύστημα παρέχει αξία για τα χρήματα ή αντιμετωπίζει τις προκλήσεις του ταλαιπωρημένου ενεργειακού δικτύου. 

Ο ενεργειακός τομέας της Βουλγαρίας αντιμετωπίζει τα δικά του σκάνδαλα διαφθοράς - την Τρίτη, οι ερευνητές έκαναν έφοδο στα γραφεία του κρατικού φορέα εκμετάλλευσης του δικτύου φυσικού αερίου της σε μια έρευνα για την υποτιθέμενη κατάχρηση χρημάτων της ΕΕ. Τον Μάιο, υποστηρικτές ενός ακροδεξιού, φιλορωσικού πολιτικού κόμματος στη χώρα εμπόδισαν την πρόσβαση σε έναν από τους πυρηνικούς σταθμούς της χώρας για μια αντιπροσωπεία από το Κίεβο, η οποία σκόπευε να επιθεωρήσει τον εξοπλισμό που σχεδιάζει να αγοράσει για τον δικό της τομέα ατομικής ενέργειας.

Ανησυχίες και για την ασφάλεια

Η ουκρανική ΜΚΟ για την ενέργεια και το περιβάλλον Ekodiya εξέφρασε επίσης ανησυχίες σχετικά με τις προτάσεις για το Khmelnytskyi, υποστηρίζοντας ότι το έργο θα βασίζεται σε «παρωχημένο εξοπλισμό ρωσικής κατασκευής» και ότι «η χρήση παρωχημένης τεχνολογίας μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα ασφάλειας και αποδοτικότητας».

Σημειώνεται ότι η Μόσχα έχει εντείνει τις επιθέσεις της με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη εναντίον βασικών υποδομών τους τελευταίους μήνες, παραλύοντας το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας και αφήνοντας την Ουκρανία εξαρτημένη από τις εισαγωγές από την ΕΕ.