Σάλος στη Ρωσία για τον Πάβελ Ντούροφ: Ποιος είναι ο «Ρώσος Ζάκεμπεργκ» που έφτιαξε το Telegram και γιατί συνελήφθη

Ο ιδρυτής και επικεφαλής της διαδικτυακής πλατφόρμας Telegram, ο Πάβελ Ντούροφ, συνελήφθη χθες Σάββατο το βράδυ στο διεθνές αεροδρόμιο Μπουρζέ, κοντά στο Παρίσι, καθώς εκκρεμούσε ένταλμα έρευνας σε βάρος του από τη γαλλική δικαιοσύνη στο πλαίσιο έρευνας για διάφορες παραβιάσεις της εφαρμογής που έχει δημιουργήσει, η οποία μεταξύ άλλων επιτρέπει την ανταλλαγή κρυπτογραφημένων μηνυμάτων.

Στη Ρωσία μιλούν για «φίμωση» της ελευθερίας του Τύπου από τη Δύση και όπως μετέδωσε στο OPEN o Θανάσης Αυγερινός, πολλοί ζητούν την παρέμβαση του ίδιου του υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ για να συνδράμει στην απελευθέρωση του νεαρού προγραμματιστή -  επιχειρηματία.

Πλαισιωμένος από σωματοφύλακα και τη βοηθό του που τον συνοδεύει μόνιμα, ο δισεκατομμυριούχος με διπλή —γαλλική και ρωσική— υπηκοότητα, 39 ετών, συνελήφθη στο Μπουρζέ το διάστημα από τις 19:30 ως τις 20:00 (τοπικές ώρες· 20:30 ως 21:00 ώρες Ελλάδας), διευκρίνισε μια από τις πηγές. Ο Ντούροφ που συχνά αποκαλείται και «Ρώσος Ζάκεμπεργκ» αναχωρήσει από το Μπακού, την πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν, κι επρόκειτο να διανυκτερεύσει στο Παρίσι, όπου σχεδίαζε να δειπνήσει, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές. Αναμένεται να οδηγηθεί ενώπιον δικαστή εντός της ημέρας για να του απαγγελθούν κατηγορίες.

Η OFMIN, αρμόδια για τη δίωξη εγκλημάτων σε βάρος ανηλίκων, είχε προχωρήσει στην έκδοση εντάλματος έρευνας σε βάρος του κ. Ντούροφ, καθώς έχει αναλάβει συντονιστικό ρόλο σε προκαταρκτική έρευνα για διάφορα αδικήματα —από απάτη ως διακίνηση ναρκωτικών, διαδικτυακή παρενόχληση, οργανωμένο έγκλημα, ακόμη και εξύμνηση της τρομοκρατίας—, σύμφωνα με πηγές ξένων μέσων.

Στην πράξη, η γαλλική δικαιοσύνη κατηγορεί τον Πάβελ Ντούροφ πως έμεινε άπρακτος (απουσία κάθε ελέγχου, έλλειψη συνεργασίας με τις διωκτικές αρχές) παρά την παράνομη χρήση της πλατφόρμας από συνδρομητές της.

 «Φτάνει πια με την ατιμωρησία του Telegram»

«Φτάνει πια με την ατιμωρησία του Telegram», είπε με ικανοποίηση ένας από τους ερευνητές, με δόση έκπληξης που ο δισεκατομμυριούχος, παρότι γνώριζε ότι καταζητείται στη Γαλλία, αποφάσισε να ταξιδέψει στο Παρίσι. «Ίσως εξαιτίας του αισθήματος πως έχει απόλυτη ατιμωρησία», σχολίασε μια από τις πηγές.

Η πρεσβεία της Ρωσίας στο Παρίσι λαμβάνει «άμεσα μέτρα» για να ξεκαθαρίσει η κατάσταση γύρω από τον κ. Ντούροφ, μετέδωσε τις πρώτες πρωινές ώρες το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.

Πώς έφτιαξε το Telegram, το «παιδί θαύμα» του ρωσικού προγραμματισμού

Η πλατφόρμα ιδρύθηκε το 2013 από τον Πάβελ Ντούροφ και τον αδελφό του Νικολάι. Σκοπός τους ήταν να δημιουργήσουν εναλλακτική στους μεγάλους αμερικανικούς ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης, που επικρίνονται συχνά για την εμπορική εκμετάλλευση των προσωπικών δεδομένων των χρηστών τους. Το Telegram έχει δεσμευτεί πως δεν θα αποκαλύψει ποτέ δεδομένα των χρηστών του.

Σε μια από τις λιγοστές συνεντεύξεις που έχει παραχωρήσει, ο Πάβελ Ντούροφ αφηγήθηκε τον περασμένο Απρίλιο στο Ντουμπάι πως η ιδέα να δημιουργήσει υπηρεσία ανταλλαγής κρυπτογραφημένων μηνυμάτων του άρχισε να εδραιώνεται μέσα του αφού υπέστη πολλές πιέσεις από τις ρωσικές αρχές την περίοδο που εργαζόταν στο VK, ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης που δημιούργησε στην πατρίδα του προτού τον πουλήσει και φύγει από τη Ρωσία το 2014. Κατόπιν προσπάθησε να εγκατασταθεί στο Βερολίνο, στο Λονδίνο, στη Σιγκαπούρη, στο Σαν Φρανσίσκο, προτού τελικά επιλέξει το Ντουμπάι, που εξαίρει για το επιχειρηματικό περιβάλλον και την «ουδετερότητά του». «Νομίζω πως τα πάμε καλά με το Telegram», το οποίο έχει «900 εκατομμύρια χρήστες που πιθανόν θα ξεπεράσουν το δισεκατομμύριο ενεργούς χρήστες μέσα σε έναν χρόνο», ανέφερε.

Στο εμιράτο του Κόλπου, το Telegram προστατεύεται από τους κανονισμούς και τους ελέγχους άλλων κρατών, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ΗΠΑ ασκούν πίεση σε μεγάλες πλατφόρμες για να διαγράφουν περιεχόμενο που χαρακτηρίζουν παράνομο. Σύμφωνα με τον κ. Ντούροφ, που το περιοδικό Forbes εκτιμά πως έχει περιουσία 15,5 δισεκ. δολαρίων, κάποιες κυβερνήσεις θέλουν να τον πιέσουν, αλλά αυτός θεωρεί πως η πλατφόρμα του πρέπει να παραμείνει «ουδέτερη» κι όχι να «παίζει γεωπολιτικά παιγνίδια». Με ομάδες συζήτησης που ενίοτε ξεπερνούν τα 200.000 μέλη, η εφαρμογή έχει κατηγορηθεί ότι διευκολύνει τη διασπορά ψευδών ειδήσεων περιεχομένου με λόγο μίσους, νεοναζιστικό, συνωμοσιολογικό, ως ακόμη και τη δράση κυκλωμάτων παιδεραστών και τρομοκρατικών οργανώσεων.

Αντιδρά η Ρωσία

Η εκπρόσωπος της ρωσικής διπλωματίας Μαρία Ζαχάροβα διερωτήθηκε εάν και κατά πόσον δυτικές ΜΚΟ θα ζητήσουν από τις γαλλικές αρχές να αφήσουν ελεύθερο του κ. Ντούροφ. «Θεωρείτε (...) πως θα απευθύνουν εκκλήσεις στο Παρίσι, ζητώντας την απελευθέρωση του Ντούροφ, ή θα κρατήσουν τα στόματά τους κλειστά;», σχολίασε μέσω Telegram. Ο αντιπρόσωπος της Ρωσίας στους διεθνείς οργανισμούς στη Βιέννη Μιχαήλ Ουλιάνοφ υποστήριξε από την πλευρά του ότι η Γαλλία δρα σαν «δικτατορία», με «απολυταρχικό» τρόπο, κατηγορία που απευθύνει συχνά η Δύση στη Μόσχα, όπως για παράδειγμα όταν είχε προβάλει απαιτήσεις στον κ. Ντούροφ το 2014 και όταν είχε προσπαθήσει να θέσει εκτός νόμου το Telegram το 2018.

Ο Ίλον Μασκ, ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο κι ιδιοκτήτης του X (του πρώην Twitter), σχολίασε μετά τη σύλληψη του Πάβελ Ντούροφ: «Είναι 2030 και στην Ευρώπη εκτελείσαι διότι σου άρεσε ένα μιμίδιο».

Ενώ ο Ρόμπερτ Φ. Κένεντι ο νεότερος, που προχθές Παρασκευή τερμάτισε την προεκλογική εκστρατεία του και τάχθηκε υπέρ του υποψήφιου των Ρεπουμπλικάνων Ντόναλντ Τραμπ για την προεδρία των ΗΠΑ, έκρινε πως η ανάγκη να προστατευθεί η «ελευθερία του λόγου», όπως το βλέπει, «ουδέποτε ήταν πιο επείγουσα». Πολλοί ρώσοι χρήστες ιστότοπων κοινωνικής δικτύωσης κάλεσαν να γίνουν διαδηλώσεις μπροστά σε πρεσβείες της Γαλλίας σε όλο τον κόσμο το μεσημέρι.

Η Μόσχα κατηγορεί το Παρίσι ότι «αρνείται να συνεργαστεί»

Η ρωσική πρεσβεία στο Παρίσι κατηγόρησε σήμερα τις γαλλικές αρχές ότι «αρνούνται να συνεργαστούν» με τη Μόσχα μετά τη σύλληψη στη Γαλλία του ιδρυτή και επικεφαλής της πλατφόρμας ανταλλαγής μηνυμάτων Telegram Πάβελ Ντούροφ, ο οποίος έχει, μεταξύ άλλων, και ρωσική υπηκοότητα.

«Ζητήσαμε αμέσως από τις γαλλικές αρχές να εξηγήσουν τους λόγους αυτής της σύλληψης και απαιτήσαμε να προστατευθούν τα δικαιώματά του και να του επιτραπεί πρόσβαση στις προξενικές υπηρεσίες. Μέχρι στιγμής η γαλλική πλευρά εξακολουθεί να αρνείται να συνεργαστεί στο θέμα», κατήγγειλε η ρωσική πρεσβεία στο Παρίσι όπως μετέδωσε το πρακτορείο Ria Novosti. Η πρεσβεία πρόσθεσε ότι Ρώσοι διπλωμάτες βρίσκονται σε επαφή με τον δικηγόρο του Ντούροφ.

Από την πλευρά του ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ εκτίμησε σήμερα ότι ο Ντούροφ υπολόγισε λάθος φεύγοντας από τη Ρωσία και πιστεύοντας ότι δεν θα αναγκαστεί ποτέ να συνεργαστεί με τις ξένες υπηρεσίες ασφαλείας. Ο Μεντβέντεφ αναφέρθηκε σε συνομιλία που είχε με τον γεννημένο στη Ρωσία δισεκατομμυριούχο πριν χρόνια στη διάρκεια της οποίας του είχε πει ότι αν δεν επιθυμεί να συνεργαστεί με τις υπηρεσίες επιβολής της τάξης, τότε θα αντιμετωπίσει προβλήματα σε όποια χώρα κι αν πάει.  πρώην πρόεδρος της Ρωσίας επεσήμανε ότι ο Ντούροφ ήθελε να είναι ένας «κοσμοπολίτης που ζει ωραία ζωή χωρίς πατρίδα». «Υπολόγισε λάθος», τόνισε ο Μεντβέντεφ. «Για τους κοινούς εχθρούς μας πλέον είναι Ρώσος και κατά συνέπεια απρόβλεπτος και επικίνδυνος». «Ο Ντούροφ θα πρέπει επιτέλους να συνειδητοποιήσει ότι κανείς δεν μπορεί να επιλέξει την πατρίδα του», κατέληξε.