Επίσκεψη Σίσι στην Τουρκία: Πώς η Άγκυρα προετοιμάζει το έδαφος για μνημόνια και... drones

Μία εβδομάδα πριν από την πολύ-ακυρωθείσα επίσκεψη του Αιγύπτιου προέδρου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι στην Τουρκία, η Άγκυρα εντείνει τις προσπάθειες της να πείσει το Κάιρο για τα οφέλη μιας συνεργασίας σε διάφορα επίπεδα. Η πλέον φιλοκυβερνητική εφημερίδα της Άγκυρας, η Γενί Σαφάκ, φιλοξενεί άρθρο Τούρκου πολιτικού αναλυτή, που επιχειρεί να προβάλει τις τουρκικές φιλοδοξίες ή/και τις wishful thinkings που θα ήθελε να προκύψουν από τη συνάντηση κορυφής, που θα πραγματοποιηθεί στην Άγκυρα στις 4-5 Σεπτεμβρίου, μεταξύ Ερντογάν-Σίσι.

Ανατολική Μεσόγειος: «Υπό διαπραγμάτευση μνημόνιο με το Κάιρο»

Η Ανατολική Μεσόγειος παρουσιάζεται ως κορυφαίο ζήτημα από την Άγκυρα, που ελπίζει σε μια συμφωνία θαλάσσιας δικαιοδοσίας με την Αίγυπτο. Μια τέτοια συμφωνία θα μπορούσε, σύμφωνα με τη Γενί Σαφάκ, να αποτελέσει τον «πυρήνα» της εξομάλυνσης των σχέσεων.

Μάλιστα η φίλα προσκείμενη στην τουρκική προεδρία εφημερίδα φαίνεται να προχωρά σε μια επιδέξια προπαγανδιστική καμπάνια, υποστηρίζοντας ότι «θα μπορούσε να προκύψει ένα μνημόνιο περί θαλάσσιας δικαιοδοσίας κατόπιν διαπραγματεύσεων και συμφωνίας μεταξύ των μερών, ως αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης προόδου που καταγράφεται από την έναρξη της διαδικασίας εξομάλυνσης».

«Αν και είναι απίθανο», αναγνωρίζει ο Φουάτ Εμίρ, υποψήφιος διδάκτωρ στο πανεπιστήμιο Εθνικής Άμυνας της Τουρκίας, «να υλοποιηθεί βραχυπρόθεσμα, τα οφέλη μιας πιθανής συμφωνίας με το Κάιρο είναι ζωτικής σημασίας για την κυβέρνηση Σίσι όσον αφορά την ενίσχυση της θέσης της Αιγύπτου στην παγκόσμια γεωπολιτική εξίσωση».

Η εμφάνιση ξανά στο προσκήνιο της υπογραφής ενός τουρκο-αιγυπτιακού μνημονίου θαλάσσιας δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο, αποσκοπεί: πρώτον, να καταστήσει σαφείς προς το Κάιρο τις τουρκικές προθέσεις όσον αφορά τις θαλάσσιες διεκδικήσεις της και δεύτερον, να προκαλέσει ανησυχία και αβεβαιότητα στην ελληνική πλευρά.

Μέση Ανατολή: «Είμαστε στην ίδια πλευρά»

Στο άρθρο του ο Τούρκος καθηγητής προβάλλει επίσης την επιθυμία της Άγκυρας για συνεργασία με την Αίγυπτο σε θέματα που αφορούν τη Γάζα, τη Λιβύη, το Σουδάν και τη Σομαλία-Αιθιοπία, αποκαλύπτοντας την ανάγκη της Τουρκίας «απορροφήσει» την Αίγυπτο σε μια περιφερειακή συνεργασία.

«Η Γάζα, η Λιβύη, το Σουδάν και η Σομαλία-Αιθιοπία, για τις οποίες ενδιαφέρονται στενά και οι δύο χώρες, αναμένεται να αποτελέσουν τα κύρια θέματα της ημερήσιας διάταξης των συνομιλιών. Πρώτα απ' όλα, ξεχωρίζει η αναχαίτιση του Ισραήλ, το οποίο αυξάνει σταδιακά την ένταση των επιθέσεών του στη Γάζα από τις 7 Οκτωβρίου 2023 και τις σφαγές αμάχων, ένα θέμα για το οποίο η Άγκυρα και το Κάιρο θα αναζητήσουν βάση συνεργασίας. Μάλιστα, οι ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν επιλογές για κατάπαυση του πυρός μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ και θέματα όπως η μεταπολεμική ανοικοδόμηση της Γάζας».

Λιβύη: Πεδίο διασταυρούμενων πυρών ή συνεργασίας πλέον;

Όσον αφορά τη Λιβύη, η πρόσφατη σύγκρουση μεταξύ των αντίπαλων θεσμών της Τρίπολης και της Βεγγάζης έχει εξελιχθεί σε μια περίπλοκη κατάσταση. Με την αναστολή των εξαγωγών πετρελαίου από την κυβέρνηση της Βεγγάζης, το ζήτημα καθίσταται κρίσιμο όχι μόνο για την περιοχή αλλά και για τις παγκόσμιες ενεργειακές ισορροπίες. Η προοπτική μιας κοινής στάσης Τουρκίας και Αιγύπτου, αποτελεί άλλο ένα ζητούμενο της Άγκυρας στη συνάντηση Ερντογάν-Σίσι.

«Οι στρατιωτικές και πολιτικές εντάσεις στη Λιβύη ως τρίτη περιοχή έχουν γίνει αρκετά περίπλοκες με την πρόσφατη κρίση γύρω από την Κεντρική Τράπεζα της Λιβύης. Η μετατροπή της αντιπαλότητας μεταξύ των θεσμών που εδρεύουν στην Τρίπολη και τη Βεγγάζη σε σύγκρουση, ρητορική και στρατιωτική, αποτελεί κρίσιμο σημείο καμπής για την Άγκυρα και το Κάιρο, οι οποίες στο παρελθόν ήταν κοντά σε δύο ξεχωριστά κέντρα εξουσίας. Η πρόσφατη ανακοίνωση της αναστολής των εξαγωγών πετρελαίου από την παράλληλη κυβέρνηση της Βεγγάζης επανάφερε τη Λιβύη στη διεθνή ατζέντα όσον αφορά την παγκόσμια αγορά ενέργειας. Στη σκιά αυτών των εξελίξεων, η πιθανή συνεργασία και η κοινή στάση της Τουρκίας και της Αιγύπτου μπορεί να είναι αποτελεσματική στην ανακούφιση της εύθραυστης ατμόσφαιρας ασφαλείας και της πολιτικής έντασης στη Λιβύη», υποστηρίζει ο Φουάτ Εμίρ, υποψήφιος διδάκτωρ στο πανεπιστήμιο Εθνικής Άμυνας της Τουρκίας.

Στρατηγική συνεργασία μέσω των... όπλων

Η Τουρκία δεν περιορίζεται μόνο σε πολιτικές κινήσεις, αλλά προσπαθεί να ενισχύσει και τις οικονομικές της σχέσεις με την Αίγυπτο, παρουσιάζοντας την αμυντική βιομηχανία ως βασικό τομέα συνεργασίας. Η πρόσφατη συζήτηση για προμήθεια UAVs/SUAVs προς την Αίγυπτο είναι ενδεικτική της τουρκικής στρατηγικής να καταστεί αναγκαίος στρατιωτικός εταίρος μέσω των όπλων και της τεχνολογίας.

«Η αυξανόμενη διπλωματική κίνηση μεταξύ της Τουρκίας και της Αιγύπτου, ανεξάρτητα από τις περιφερειακές εξελίξεις, σηματοδοτεί ότι όχι μόνο οι πολιτικές αλλά και οι οικονομικές αλληλεπιδράσεις βρίσκονται σε άνοδο. Σε αυτό το πλαίσιο, η επίσκεψη του προέδρου Σίσι αναμένεται να φέρει στην ατζέντα βήματα προς την κατεύθυνση του στόχου της αύξησης του εμπορικού όγκου μεταξύ των δύο χωρών σε περισσότερα από 15 δισεκατομμύρια δολάρια και συγκεκριμένες συμφωνίες σε πολλούς τομείς. Στο πλαίσιο της επίσκεψης του προέδρου Ερντογάν στις 14 Φεβρουαρίου, η αμυντική βιομηχανία είχε καταστεί εξέχων τομέας στις οικονομικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. Από την άποψη αυτή, η δήλωση του προέδρου Ερντογάν «πιστεύω ότι θα αναπτύξουμε κοινά έργα ενώνοντας τις δυνάμεις μας με την Αίγυπτο» ενισχύει την πιθανότητα υπογραφής ευρύτερων συμφωνιών, ιδίως στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας, κατά τη διάρκεια των συναντήσεων στις 4-5 Σεπτεμβρίου. Πολλά αραβόφωνα μέσα ενημέρωσης ανέφεραν πρόσφατα ότι η Τουρκία μπορεί να προμηθεύσει την Αίγυπτο με UAVs/SUAVs, υποστηρίζοντας αυτό το επιχείρημα. Από την άλλη πλευρά, οι τομείς της ενέργειας, των υποδομών και των τροφίμων είναι οι τομείς στους οποίους οι σχετικές αντιπροσωπείες μπορούν να επιδιώξουν συνεργασία, προκειμένου να αυξήσουν τον όγκο του εμπορίου και να βελτιώσουν τις οικονομικές σχέσεις», αναφέρει το άρθρο του Τούρκου στρατιωτικού αναλυτή στη Γενί Σαφάκ.

Το άρθρο στη Γενί Σαφάκ, εν όψει της επικείμενης επίσκεψης του Αιγύπτιου προέδρου Αμπντουλφετάχ Αλ Σίσι στην Τουρκία—υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα ακυρωθεί για ακόμη μία φορά—λειτουργεί ως καθρέφτης των σχεδίων της Άγκυρας. Η τουρκική εφημερίδα δεν περιορίζεται μόνο στην περιγραφή των επιδιώξεών της, αλλά αποκαλύπτει με σαφήνεια την προσπάθεια της Τουρκίας να πείσει την Αίγυπτο για τα αναμενόμενα οφέλη από μια στενότερη συνεργασία μεταξύ των «δύο μεγαλύτερων χωρών της ανατολικής Μεσογείου», όπως έχει τονίσει με νόημα πολλές φορές...